Een voltooid leven Roman over een doorleefd afscheid

Als Doortje, een alleenstaande 78-jarige vrouw, hoort dat zij ongeneeslijk ziek is besluit ze de strijd aan te gaan. Dit om tijd te rekken, want er zijn nog een aantal onverwerkte gebeurtenissen. De zware behandelingen vergen veel van haar en het duurt niet lang voordat ze afhankelijk wordt van de thuiszorg en van haar dochters. Haar dochters verlenen met veel liefde, ondanks hun drukke bestaan, mantelzorg maar Doortje voelt zich hier heel schuldig onder. Voor haar voelt het alsof de omgeving haar leven als voltooid beschouwd maar Doortje moet eerst met zichzelf in reine komen.

‘Wat ik ook te horen ga krijgen, ik heb een ding goed in mijn hoofd geprent: ik moet hoe dan ook de regie over mijn leven houden zodat ik het een en ander voor mijzelf kan oplossen. Ik moet nog veel doen en daar zie ik eigenlijk het meest tegen op.’

Wanneer Doortje een terminaal delier krijgt, kan ze niet meer thuis blijven en er volgt een spoedopname in een hospice. Haar steun en toeverlaat, de sigaret, kan ze door haar verwardheid niet meer roken, met als resultaat dat de gedachten aan nare gebeurtenissen uit haar leven met volle kracht binnenkomen. Iedereen moet alle zeilen bijzetten om haar te begeleiden en langzaamaan wordt het duidelijk waarom Doortje ervoor kiest haar eigen dood natuurlijk te sterven.

Als het verhaal begint en Doortje bij de specialist is, en te horen krijgt dat ze een kleincellige longtumor heeft, gaan mijn gedachten ongeveer tien jaar terug in de tijd. Een kleincellige longtumor, een kwaadaardige tumor die erg agressief is en op een plek zit waar deze niet weg te halen is. De herinneringen aan mijn moeder, die ongeveer zeven maanden na haar diagnose overleden is aan een kleincellige tumor dwarrelen door mijn hoofd. Voor haar geen chemo meer, maar wel een verschrikkelijke lijdensweg totdat ze eindelijk mocht gaan.

Een voltooid leven lezende zorgde voor veel herinneringen maar ook voor veel herkenbaarheid. Zeker in het geval van de mantelzorg. De Vries laat in dit boek duidelijk voelen hoe zwaar het is voor de meiden. Ook al doen ze het met veel liefde, hun eigen ik, hun eigen gezin, staat lange tijd stil. Wat prachtig is om te zien dat alledrie de dochters er evenveel energie instoppen, er zijn en hierdoor elkaar ondersteunen. Ook dit is herkenbaar, daar ik de mantelzorg van mijn moeder samen met mijn twee zussen deed. (Maar niet in elk gezin is dit zo, en het is ook niet voor iedereen vol te houden.) En dan kan degene eindelijk het leven loslaten, dan is het of je in een groot gat valt. Aan de ene kant is er opluchting (waar je je dan weer schuldig over voelt), is het bevrijdend en aan de andere kant is er het verdriet en het gemis.

Dan Doortje zelf. Doortje die nog de onverwerkte gebeurtenissen onder ogen moet zien, voordat ze alles kan loslaten. Maar tegelijkertijd moet ze ook langzaam afscheid gaan nemen van haar kinderen en kleinkinderen. En van het leven. De auteur laat deze gesloten vrouw nog een keer tot leven komen waardoor ze in reine komt met zichzelf en haar leven voorgoed kan voltooien.

‘Het is stil op de rustige muziek, het gekras van drie potloden en mijn raspende ademhaling na. De dikke mist waarin ik de afgelopen tijd heb gezeten, is vrijwel opgelost. Het licht aan de overkant is verrassend helder.‘

Deze roman is een perfect voorbeeld van wat mantelzorg betekent, wat voor impact het heeft. En wat er in iemand om kan gaan als deze het leven moet verlaten. De Vries heeft alles met zoveel gevoel beschreven dat alle woorden een diepe indruk achterlaten.

De Vries heeft met Een voltooid leven een mooie roman geschreven, een roman waarin je intens meeleeft met het hoofdpersonage. Maar ook haar dochters, en haar kleindochter Sterre, veroveren een plekje. Een gezin wat niet zo snel vergeten zal worden, als is het alleen maar omdat veel in dit boek zo goed te begrijpen valt…

Een voltooid leven is een indrukwekkende roman die intens laat meeleven en voelen.

Wat een originele en bijzonder mooie roman. Ik kan niet anders zeggen. De schrijfster heeft mij weten te ontroeren, maar ook te laten lachen. Een vlotte vertelling met verschillende perspectieven vol emoties die je in een avond uitleest. Gewoon omdat je niet kunt stoppen met lezen. Het hoofdverhaal is dat van Doortje. Een vrouw die haar eigen weg kiest en dat is zeker niet de makkelijkste. Het gedeelte dat vanuit haar personage is geschreven, is zo realistisch dat het je als lezer niet onberoerd laat. Je zit letterlijk in het hoofd van de terminale Doortje en ondergaat haar emoties, pijn en verdriet. Maar ook haar gevoel voor humor en haar medeleven met haar dochters die ze noodgedwongen zal moeten achterlaten.

Een ander mooi gegeven vind ik dat er ook ruimte is voor een andere verhaallijn en dat is die van kleindochter Sterre en haar vriend. Door te kiezen om te vertellen vanuit het perspectief van de vriend heb je weer een andere invalshoek hoe er gekeken wordt naar het drama wat zich afspeelt.
Naast de vele emoties die Doortje als patiënt heeft, is er ook ruimte voor de emoties van de directe familie, de overbelasting van de mantelzorg en de onmacht. Het is goed dat dat ook een gezicht krijgt in het verhaal. Maar bovenal gaat het om het respect hebben voor iemands eigenwaarde en zelfregie van het leven. Soms denk je het beste met iemand voor te hebben, maar alleen die persoon zelf kan beslissen of dat ook daadwerkelijk het beste is.

‘Een voltooid leven’ gaat over de laatste maanden van de 78-jarige Doortje. Doortje krijgt de mare dat zij ongeneeslijk ziek is en dat brengt vanzelfsprekend allerlei emoties met zich mee. Bovendien heeft Doortje te kampen met nogal wat onverwerkte gebeurtenissen die in haar leven hebben plaatsgehad en waarvan zij meent dat zij die onder ogen moet zien voor haar dood. Ze besluit de strijd met haar ziekte aan te binden om tijd te winnen. Al snel blijft er echter, door de loodzware behandelingen, niet veel over van de vrouw van weleer.

“Ik heb geen goed nieuws. Ik heb eigenlijk heel erg slecht nieuws. De tumor die we in uw long hebben gezien, is kwaadaardig. Hij wacht en kijkt naar mijn reactie. Die niet komt. Mijn hart slaat een paar keer over en ik houd mijn adem in.”

Volkomen afhankelijk van thuiszorg en van haar dochters wordt Doortje nu ook nog eens geconfronteerd met haar schuldgevoel dat ze haar kinderen opzadelt met deze zorg. Op enig moment gaat haar gezondheid dusdanig achteruit dat het onmogelijk is om nog langer thuis te blijven wonen. Er volgt een spoedopname in een hospice. Doortje was een fervent roker, maar na de opname in het hospice, moet ze die gewoonte gedwongen staken. Mede daardoor dringen alle onverwerkte gebeurtenissen uit haar leven zich genadeloos aan haar op en de verzorgers in het hospice hebben hun handen vol aan de begeleiding van de zieke vrouw.

“We hebben het wel eens over een hospice gehad, toch? Daar ga je heen als je doodgaat. Hoe kan ik nu duidelijk maken dat ik nog niet dood wil? Ik wil niet naar mijn eindpunt. Ik wil niet naar een hospice.”

Het feit dat ‘Een voltooid leven’ geschreven is vanuit het perspectief van de hoofdpersoon geeft het boek enorm veel diepgang en geloofwaardigheid. De beschreven emoties, trauma’s en frustraties zijn voelbaar en écht.

“Het is niet ver. Dan kunnen jullie wel. Ik probeer mijn stem streng te laten klinken. Waar is het dan mam? Niet ver, zeg ik toch. Ik vraag het wel even, zegt Saar en ik zie dat Kiki met haar ogen rolt. Ze zien het niet zitten, maar ik houd vandaag voet bij stuk. Er wordt mij al genoeg geweigerd.”

De Vries heeft ‘Een voltooid leven’ deel gebaseerd op de laatste maanden uit het leven van haar moeder en dat heeft zij op respectvolle en fraaie wijze gedaan. Wellicht klinkt het bovenstaande als zware kost, maar dat is toch niet helemaal het geval. Natuurlijk, het gegeven is aangrijpend en verdrietig, maar het vleugje humor dat de auteur in haar boek weet te verwerken, resulteren in het feit dat ‘Een voltooid leven’ zeker geen totaal tranendal is.

Kortom, een mooi geschreven en waardevol boek dat door menigeen hooglijk gewaardeerd zal worden, herkenning zal geven en begrip zal bieden.

Over de auteur
Annerieke de Vries ontdekte circa tien jaar geleden haar passie voor schrijven. In haar werk als leidinggevende op operatieafdelingen en als online coach voor startende leidinggevenden komt ze met veel, vaak mooie en intrigerende verhalen in aanraking. 'Een voltooid leven' is haar eerste roman en is deels waargebeurd. In 2018 verscheen haar debuutthriller 'Sluipwesp'.

Uitvoering
Futuro Uitgevers
ISBN: 9789492939241
Paperback, 214 pagina’s

Een ontroerend boek waarin je wordt meegenomen in het verhaal over de laatste maanden van Doortje. En een inkijkje krijgt wat dit betekent voor haar dochters en hoe ze daarmee omgaan. Wat blijft hangen is met hoeveel zorg en liefde dit proces wordt doorlopen. De moeilijke en mooie momenten.

Door het bijzondere perspectief, namelijk vanuit de terminaal zieke mens, krijg je een aangrijpend beeld van hoe een terminaal delier kan worden beleefd.
Een aanrader voor iedereen die met palliatieve terminale zorg heeft te maken.

Zeer ontroerend, prachtig geschreven!