God On Trial

In de Bijbel vinden we al het boek Job, waarin God op intense wijze ter verantwoording wordt geroepen voor alle ellende die Job overkomt.
Dat wordt op wel heel eigen wijze nog eens overgedaan in de film God On Trial: in de gruwelijke setting van een nazi-vernietigingskamp besluit een groep gevangen Joden - aan de vooravond van hun vergassing - een rechtzaak te houden, waarin God ter verantwoording wordt geroepen. Hij wordt beschuldigd van trouwbreuk aan Zijn volk. Er zijn aanklagers, verdedigers, gelovigen, atheïsten, onverschilligen. In de beperkte ruimte van een donkere barak - midden in de hel zou je kunnen zeggen... - worden wanhoop, vertrouwen, verdriet, woede, aanvaarding, hoop, radeloosheid verwoord in een vlijmscherp debat tussen mensen zonder toekomst.
Een imposante film die je meermalen moet zien. De dialogen dwingen tot nadenken. Hoe de uitkomst van de rechtzaak ook zijn zal: de film is een monument voor mensen die in een onmenselijke omgeving blijven zoeken naar betekenis, zin en antwoord en alleen daarom al die onmenselijkheid overwinnen. Zelfs al zullen ze de volgende dag niet overleven.

Het ter verantwoording roepen van God is een aloude traditie in het Jodendom Een Rebbe in Rusland heeft ooit in de synagoge God aangeroepen na de zoveelste vervolging door christenen : "Allerhoogste als dit betekend Uw uitverkoren volk te zijn dan willen wij dat niet meer Zoek maar een ander volk "

God on Trial is een film in deze traditie maar onder de gruwelijkste omstandigheden mogelijk.
Het is een kunstwerk waar de oude traditie wordt vormgegeven in de meest verschrikkelijke tijd van onze moderne geschiedenis

Absoluut indrukwekkend dat Joden in Auschwitz, in een waanzinnige situatie, nl. op de vooravond van hun mogelijke, willekeurige executie/vergassing iedereen -ook God!- de kans geven zich te verdedigen, of te laten verdedigen. Bestaat God? Wie is hij/Hij? Waarom laat Hij dit toe? Of heeft Hij dit veroorzaakt? Heeft de mens een keus?
De rechtszaak die zij dan organiseren is hun antwoord. Ook hun kampbeul, een gewone duitser die hun bewaker is omdat hij hoopt zo te kunnen overleven, krijgt gelegenheid mee te doen.
De film is lang, en zwaar van inhoud, menselijk en filosofisch gesproken, maar zeer de moeite waard. Ook als je hem meerdere malen bekijkt, vind je steeds iets nieuws. Minpuntje: de gefilmde reactie van instemmend of afkeurend gebrul van de aanwezigen op sommige heftige uitspraken doen wel erg brits/engels aan, en geeft het geheel een beetje onjoodse sfeer. Maar misschien is dat wel de bedoeling van de maker: om zo de potentiële gruwelijkheid van de mensheid in zijn algemeenheid te laten zien?