Het boek van Emma roman

Dit is het autobiografische verhaal van de jonge Emma Reyes.
Emma en haar oudere zusje Helena groeien op in de sloppenwijken van Bogota
in een klein kamertje zonder ramen en sanitair onder erbarmelijke omstandigheden. De meisjes worden uitgebuit, verwaarloosd en regelmatig urenlang opgesloten.
Hun moeder Maria is alleen met zichzelf bezig en vindt de meisjes een grote last. Als Maria weggaat en de meisjes alleen achterlaat komen zij terecht in een klooster.
De behandeling in het klooster is streng en spartaans en de meisjes moeten keihard werken om hun kostje te verdienen. Op allerlei manieren moet het geloof versterkt worden met alle gevolgen van dien. Ze komen nooit buiten de kloostermuren en leven zeer geïsoleerd in deze besloten gemeenschap.
Emma is slim en vindingrijk wat haar goed van pas komt zeker als zij op 19 jarige leeftijd ontsnapt uit het klooster. Na verschillende baantjes komt zij terecht in de kunstenaarswereld. Emma blijkt een natuurtalent te zijn en haar schilderijen zijn kleurrijk en zeer gedetailleerd.
Dat zij ook goed kan schrijven bewijst ze in de 23 brieven die zij schrijft aan Germán Arciniegas over haar leven in Bogota en in het klooster. Deze Germán heeft de brieven zonder toestemming laten lezen aan de gerespecteerde schrijver Gabriel Garcia Márquez Deze is zeer onder de indruk van haar prachtige schrijfstijl en wil de brieven in boekvorm uitbrengen. Emma is hier zeer boos over, maar na verloop van heel wat jaren geeft ze hier toch toestemming voor.
De schrijfstijl is prachtig, met een onbevangen en open blik beschrijft zij zeer gedetailleerd haar leven. Niet boos of teleurgesteld maar letterlijk zoals zij het als kind ervaren heeft.
De cover valt je direct op tussen de andere boeken, hij is dan ook echt heel mooi.
Wat moet je sterk om dit alles te overleven.
Emma Reyes stierf in 2013 op 84 jarige leeftijd.
Het boek krijgt van mij 4 sterren.

In het ‘Het boek van Emma’ schetst Emma Reyes op een subtiele manier haar heftige en wrede jeugdjaren. Het ontbreekt haar aan zelfmedelijden en ze beschrijft de verschrikkingen van haar jeugd op een haast tere, fijnzinnige toon die grenst aan kinderlijke verbazing over dat wat haar overkwam. Het verhaal is indringend en vol details maar het wordt nooit te zwaar. Emma trekt je mee in de wonderen en verschrikkingen van haar jeugd.

Emma schrijft haar autobiografie in de vorm van brieven die ze richtte aan Germán Arciniegas, een bevriende Colombiaanse historicus en criticus. De brieven die zij in de loop van haar leven schreef werden voor het eerst in 2012, een flink aantal jaren na haar dood, gepubliceerd. Ze stierf in 2003 op vierentachtigjarige leeftijd. In Frankrijk behoorde ze tot de Europese en Latijns Amerikaanse culturele elite en was ze bekend als schilderes.
Dat het boek überhaupt tot stand kwam, mag een wonder heten aangezien Emma tot haar volwassenheid praktisch analfabeet was. Bovendien had Germán haar vertrouwen geschonden omdat hij Gabriel Garcia Marquez de brieven liet lezen. Uit gekwetste woede schreef ze twintig jaar lang geen brieven meer alvorens de correspondentie te hervatten.
De briefvorm lijkt vooral een stilistische keuze te zijn. Hoewel de brieven een aanhef bevatten, lijken ze niet daadwerkelijk aan de geadresseerde gericht te zijn. Bovendien is er geen correspondentie over en weer. De brieven beschrijven de periode van haar jeugd tot haar negentiende jaar.
Dankzij een nawoord weten we hoe het haar daarna vergaat. Haar lijdensweg is nog lang niet ten einde en de vraag doemt op of haar brieven stoppen omdat de werkelijkheid zelfs voor haar te verschrikkelijk is om op te schrijven. Ook opvallend is dat er niet veel gerept wordt over hoe zij vanaf haar negentiende in haar levensonderhoud voorzag. Het nawoord laat over dit gat in haar levensloop niets los. Feit is dat Emma meer gruwelijke dingen overleefd heeft dan menigeen kan dragen.
De manier waarop ze dit doet is bewonderenswaardig. Gelukkig is Emma toebedeeld met rijkelijk veel fantasie waardoor het voor haar vanzelfsprekend is om vriendschap te sluiten met poppetjes van klei en met een Mariabeeld. Ze is dol op het verzinnen van verhalen en staat ook later in haar leven bekend als een begenadigd verhalenverteller. Deze eigenschappen hebben haar zonder enige twijfel geholpen om haar barre levensomstandigheden te dragen.
Ook deze autobiografie is een wonderbaarlijk mooie vertelling geworden. Het taalgebruik is haast poëtisch en de ellende wordt nooit te zwaar om te lezen. De schrijfster doet dit door afwisselend het perspectief van het kind en dat van de volwassene te gebruiken. In het kind-perspectief beschrijft ze wat de kleine Emma voelde en ervoer zonder het besef en begrip dat volwassenen hebben. Het voelt daardoor alsof je Emma’s leven mee beleeft. Op precies de goeie momenten maakt de schrijfster beschouwende opmerkingen die wat lucht geven aan de heftigheid van Emma’s leven.
'Als het klopt dat bepaalde dingen in je kindertijd je voor het leven tekenen, dan is dat rijtuig er een van. Het maakte voorgoed een eind aan ons leven in de kamer in San Cristobal en was het begin van een leven dat getekend zou worden door de leerschool van ongenadig hardere wegen in Zuid-Amerika en de fantastische wegen later in Europa
Het leven van Emma is op zijn zachtst gezegd opmerkelijk geweest. Ze heeft een hard en kleurrijk leven geleid en is bewonderenswaardig sterk van geest gebleven. Haar talent om verhalen te vertellen heeft geleid tot dit mooie boekje waar we nu volop van kunnen genieten. Het taalgebruik is schitterend en haar levensverhaal is beslist een aanrader om te lezen.

Een fijn geschreven boek in briefvorm over Emma die je mee terug neemt nadat haar jeugd. Ik heb tijdens het lezen nog een keer gekeken of het echt was gebaseerd op een waargebeurd verhaal, zo bizar was het soms! Een bijzonder boek, absoluut een aanrader!

De jeugd van Emma Reyes wordt in dit boek beschreven, aan de hand van brieven die ze later schreef aan een vriend. Als lezer groei je mee op met Emma en leer je wat een hard kinderleven is. Hoe blij de meesten onder ons mogen zijn met hun eigen jeugd. Emma wordt samen met haar zus Helena achtergelaten door hun moeder. Vervolgens komen ze in een klooster terecht. Daar krijgen ze eten, kleding en onderdak, maar van liefde is weinig sprake. Wanneer Emma uit het klooster komt is ze jarenlang afgescheiden van de wereld en eigenlijk huist er in het lichaam van deze jonge vrouw nog een kind.

Het verhaal in briefvorm vergeet je als lezer erg snel. De hoofdstukken volgen elkaar chronologisch op en nemen je als lezer echt mee door het leven van Emma. Je raakt niet echt emotioneel betrokken, want de schrijfstijl laat weinig emotie toe. Het voelt op sommige momenten wel erg afstandelijk aan. Alsof de herinneringen aan de grootste trauma's van Emma's jeugd zo ver mogelijk van haarzelf moeten verwijderd blijven. Of misschien kan ze zich gewoon erg goed terug in de tijd verplaatsen en snapte ze de gevolgen van sommige acties op dat moment helemaal niet. Het verhaal in combinatie met deze bijzondere schrijfstijl zorgen voor een bijzondere leeservaring. Je ziet alles door de ogen van een klein, naïef meisje die opgroeit in bijzondere omstandigheden.

Is dit boek dan ook een aanklacht tegen de verschrikkelijke omstandigheden? Zo voelt het niet, maar onbewust ga je er als lezer toch over nadenken. Zou dit nu ook nog gebeuren? Moeten we daar als samenleving niet iets aan doen? Hoe kán dit überhaupt gebeurd zijn?

Een mooi, integer verhaal dat een gevoel van afschuw opwekt. Geen tranentrekker, maar net dat 'koele' gevoel zorgt ervoor dat dit boek geen doorsnee verhaal is.

Emma groeit op in armoede. Mevrouw Maria zorgt voor haar en haar zus Helena, maar uiteindelijk laat zij de kinderen in de steek. Ze worden opgevangen in een klooster. Hier hebben ze tenminste structuur en voldoende eten, maar ook hier kennen ze armoede. Bovendien worden de meisjes als zondig beschouwd. Het is onduidelijk wie hun moeder is en of ze wel gedoopt zijn. In het klooster is dit uiteraard van belang. Moeilijke jaren volgen.

Emma Reyes vertelt over haar leven in briefvorm. Alhoewel de titel doet vermoeden dat het verhaal over heel haar leven gaat, beslaan de brieven alleen de eerste negentien jaar van haar leven. Uit het onmisbare nawoord blijkt dat Emma hierna ook nog een bewogen leven heeft gehad. Fijn om hier in vogelvlucht nog over te kunnen lezen, maar wat was het interessant geweest om hierover ook vanuit het perspectief van Emma zelf te kunnen lezen.

Emma heeft indrukwekkende gebeurtenissen doorstaan in haar leven. Dat het een waargebeurd verhaal is, zorgt dat het nog meer indruk maakt. Wel beschrijft Emma alles redelijk feitelijk en hierdoor komt het verhaal soms wat afstandelijk over. Als lezer krijg je een goed beeld van hoe het leven in het klooster was, maar haar gedachten en gevoelens hierbij blijven wat meer op de achtergrond. Desondanks is het een boeiend boek en zeker de moeite van het lezen waard.

Een sobere zwart/wit cover met een biddend meisjesgezicht, bijgestaan door een goudkleurige titel staan garant voor een bijzonder verhaal.
Het boek van Emma start met brieven, opgesteld in 1969, wanneer Emma een kleuter is. De eerste brief van drieëntwintig die het wel en wee van Emma, haar zusje Helena en haar broertjes vertelt.
Het leven van deze kinderen gaat zeker niet over rozen, eerder over de doornen dan.
Nadat mevrouw Maria hen niet verder kan opvoeden (wat dan al onder opvoeden verstaan kan worden), worden ze gedumpt in een klooster waar ze, desondanks hun jeugdige leeftijd, moeten werken voor de kost.
Het boek van Emma toont hoe flexibel kinderen kunnen zijn, zelfs in de meest erbarmelijke omstandigheden. Emma is een naïef meisje maar door al hetgeen ze meegemaakt heeft, ook sterk.
Het boek van Emma is een mooi verhaal dat desondanks de aparte schrijfstijl (briefvorm) mij zeker wist te boeien en me meesleurde in de meestal moeilijke dagen maar ook in de spaarzame zonnige momenten die het jonge kind in haar leven heeft gekend.
Weeshuizen en kloosters waren schering en inslag in de eerste helft van de twintigste eeuw. Mijn eigen moeder heeft van haar negende levensjaar tot haar meerderjarigheid in een weeshuis gezeten. Nooit heeft ze daar iets over verteld buiten dat ene zinnetje dat ze waarschijnlijk heel dikwijls te horen kreeg van een non: vrouwenhanden en paardentanden mogen nooit stille staan. En terwijl stond ze zelf met haar handen in de mouwen.
Wat ze er juist mee bedoelde, kan ik haar niet meer vragen, maar steeds moest ik tijdens het lezen van dit boek hieraan denken. En hoop dat mijn eigen moeder toch met iets meer liefde behandeld is geweest dan Emma.

Het boek van Emma beschrijft een periode uit het leven van de relatief onbekende schilder Emma Reyes. Haar jonge jaren in Colombia worden op ontroerende wijze opgetekend in 23 brieven die ze schrijft naar een vriend van haar, de Colombiaanse historicus Germán Arciniegas. Onder de indruk van haar schrijfkunst liet Arciniegas de brieven aan tijd- en landgenoot Gabriel García Márquez lezen. Emma was woedend, dat was op zijn zachtst gezegd een understatement. Pas tien jaar na haar dood wordt het boek uitgegeven in Colombia en wordt daarmee gelijk een groot succes.
Emma woont met haar zus Helena, haar halfbroertje Eduardo en hun moeder in een kamer zonder ramen, douche en toilet. De kinderen brengen hun dagen rond op de vuilnisbelt van Bogota en moederziel alleen. Hun moeder wordt mevrouw Maria genoemd en is hele dagen van huis. Het wordt niet duidelijk waar zij zich mee bezighoudt.
Een aantal keren verhuizen ze en al hun bezittingen worden in een grote koffer gepropt en voor die dag krijgt Emma haar enige, mooiste jurk aan. Op een dag verlaat moeder haar kinderen, er is inmiddels een nieuw broertje geboren. Dit kleine jongetje wordt ten vondeling gelegd. Emma en haar zus komen bij de nonnen terecht waar hun een leven vol ontbering en eenzaamheid wacht. Pas op negentienjarige leeftijd weet Emma het klooster te ontvluchen.
De brieven zijn op een bijzonder mooie ontvankelijke manier geschreven, een verhaal gezien door kinderogen waardoor er een bepaalde zachtheid te voorschijnt komt. De impact van verlaten worden en eenzaamheid kan eigenlijk niet schrijnender verteld worden.
Wat enorm jammer is dat er weinig bekend is over de jaren na haar ontsnapping. Hoe heeft Emma leren lezen en schrijven, hoe verliep haar leven? Was ze gelukkig en wie speelden een grote rol in haar leven?
Doordat ze een mysterie blijft ben ik wel gaan zoeken op internet om meer van haar te weten te komen.
Het is een zwaar onderwerp maar zo leest het boek niet. Een fijn boek om te lezen.

Geschreven bij Het boek van Emma

Een zeer bijzonder verhaal

Bijzonder om te lezen