Het dagboek van Eefje Jonker

Eefje Jonker lijkt een heel leuk dagboek geschreven te hebben. Vanaf de eerste bladzijde leef je mee met dit creatieve en gevoelige meisje.

Alleen: naarmate je verder leest, bekruipt je steeds meer het gevoel dat het allemaal uit de duim van Robert Anker komt. Uiteindelijk verdwijnt die twijfel en weet je het zeker: ik zit een roman te lezen. Een ego-document is commercieel een stuk aantrekkelijker, zal Robert Anker (en de uitgever?) gedacht hebben. En: leuk om al die mensen voor de gek te houden.

Zelf schrijft hij: 'Wat een ontzettend leuke tante moet dat geweest zijn', een gevoel dat hij kundig op de lezer overbrengt. Maar: je kijkt naar de jaren twintig, dertig, veertig, vijftig, met ogen van nu. De thematiek is van nu (lekker jezelf zijn) en wat Eefje beschrijft heeft als gemene deler dat het interessant is/moet zijn voor de lezer van nu. Ruim voor de rest van Nederland maakt ze zich zorgen over Hitler, ogenblikkelijk herkent ze de kracht van Cobra, de bohemiens in Amsterdam zijn een stuk interessanter dan de gewone mensen elders. Als ze naar het toneel gaat, ziet ze de enige toneelspeelster die we nu nog kennen en natuurlijk is ze lesbisch. Haar moeder is haar moeder niet, maar zoals dat in boeken gaat: die ontmoet je later op een onbewaakt moment. Je dochter net zo. De woordkeus is zoals we nu gekscherend jaren dertigs praten: ik had helaas de regels. Robert Anker schrijft dat hij het dagboek heeft ingedikt; dit is wat hij heeft geschreven.

Dan is er nog de herkomst: het dagboek komt via onduidelijke wegen (de verre Amerikaanse neef laat het boek lezen aan iemand die de naam Eefje Jonker kent uit een boek van Robert Anker!) in handen van de schrijver, schriftjes zijn kwijt waardoor bepaalde jaargangen ontbreken. Achter in het boek staan foto's, maar degene die daarop ontbreekt is Eefje Jonker. Inmiddels begrijpen we waarom. Er staat een foto van een eerste bladzijde van een dagboek; het zou mij niet verbazen wanneer dat dagboek dat als inspiratiebron zou hebben gediend voor dit boek.

Dus, om met Robert te spreken: we worden in het ootje genomen, bedot, belatafeld, Robert heeft ons wordt een poets gebakken. Zo’n leuke tante had hij best willen hebben.

Het boekje is een aankoop. Het is een aangrijpend boekje wat ik in 2 avonden heb uitgelezen. Ik kon me er goed in verdiepen en me goed inleven in de hoofdpersoon.

De meeste dagboeken zijn niet geschreven om gepubliceerd te worden, maar deze daarentegen... Een aangrijpend verhaal dat zich afspeelt tussen 1928 en 1956 van een moedige vrouw over verboden liefde en kiezen voor onafhankelijkheid in een tijd waarin dit nauwelijks wordt getolereerd. Ze schrijft zo goed, ontwapenend eerlijk, met humor en zelfinzicht. Een verhaal dat ontroert en boeit tot het allerlaatste woord, wat een vrouw was die Eefje Jonker!