Het geheim van Erasmus historische roman

Geschreven bij Het geheim van Erasmus

Goed leesbaar boek, wat je graag in één keer wilt uitlezen. Geeft ook goed weer hoe het er in die vervlogen jaren uit heeft moeten zien en hoe het er toe ging. Hou je van dit genre? Dan is dit zeker de moeite waard.

Als de Sint Jan van Gouda in 1552 door brand verwoest wordt, krijgt glasschilder Dirck Crabeth de opdracht om voor nieuwe gebrandschilderde ramen te zorgen. Hij wordt ontboden bij professor Lethmaet uit Utrecht die hem de opdracht geeft om een verdwenen boekje van Desiderius Erasmus op te sporen. Dit boekje bevat plannen voor gebrandschilderde ramen van de Sint Jan. Lethmaet vindt het uiterst belangrijk dat door het gebruik van de afbeeldingen in de ramen van de kerk het woord van God wordt verspreid. Dirck krijgt hulp van monnik Cornelius en na een ingewikkelde zoektocht vindt deze het boekje.

Dan komt de schout bij hem. Dirck wordt verdacht van het in bezit hebben van een 'ketters geschrift', ofwel, het boekje van Erasmus. De schout gelast tot huiszoeking en dan vindt er een dramatische gebeurtenis plaats...

Dit is een vlot lezend, boeiend boek over Gouda in de 16e eeuw. Het overheersende katholicisme komt duidelijk naar voren. Ook hetgeen er met de ketters gebeurde.

Maurits Tompot geeft al jaren lezingen over de beroemde ramen van de Sint Jan. Ines van Bokhoven is schrijfster en gespecialiseerd in geschiedenis.

Bijzonder prettig leesbare en spannende historische roman. Door de vele uitleg vond ik het soms ook wel een YA-roman. Het taalgebruik voerde niet helemaal terug naar de tijd waarin het verhaal speelt, maar de oude namen deden dat wel. De denker Erasmus was van mening, dat de bijbelverhalen rechtstreeks tot de mensen moesten spreken en niet via de Roomse kerk, die te veel invloed en/of macht zouden hebben. Omdat de bevolking niet zelf kon lezen, wilde hij via nieuwe gebrandschilderde kerkramen de verhalen overbrengen, die tot dan toe hoofdzakelijk afbeeldingen van allerlei heiligen lieten zien. Deze denkbeelden en schetsen van hoe die ramen dan zouden moeten worden, stonden in een zoekgeraakt boekje van zijn hand. Na een brand in de kerk van Gouda, krijgt de beroemde glazenmaker Crabeth opdracht voor nieuwe ramen te zorgen. Hij wil dit doen aan de hand van het boekje, dat halverwege deze roman teruggevonden is. Dit idee was te nieuw en hervormend voor die tijd en het vroedschap en de pastoor waren er fel op tegen. Crabeth wordt tegengewerkt en bedreigd, maar door (soms invloedrijke) medestanders, lukt het hem toch een en ander te verwezenlijken. Hij weet zelfs in één van de glazen een heel gevaarlijk grapje uit te halen. In het boek staan enkele illustraties en de afbeelding op de kaft wordt verklaard. Summier wordt ook verteld hoe het maken van gebrandschilderde ramen in zijn werk ging. Een boeiende, informatieve en vlot leesbare historische roman, een beetje in de stijl van de historische romans van Simone van der Vlugt.

De negativiteit van de schrijfster zorgt ervoor dat het moeilijk is om het boek te kunnen waarderen

Geschreven bij Het geheim van Erasmus

Erasmus speelt verder geen rol in dit verhaal. Tijdens de brand in Gouda (1552) brandt de kerk af. Het gemeentebestuur besluit om een kerk te laten bouwen voorzien van glas-in-lood-ramen. Omdat de priester de brand als straf van God ziet, wil hij sobere ramen. Menigeen is het niet met hem eens en zien in hem een volger van Luther en Erasmus. In Tergouwe vermoed een monnik dat er nog een onbekend werk van Erasmus moet zijn. Samen met de priester, die zijn leven in Gouda niet meer zeker is, gaan zij op onderzoek uit.

Het boek heeft veel historische achtergronden: de brand in de kerk, de bouw van de nieuwe kerk (St. Jan) en de pestepidemie. De beschrijving van deze historische feiten zijn in de verhaaltrant opgenomen en lezen heel plezierig. Het geeft een beeld van het leven in de 16e eeuw. Het boek wordt uiteindelijk gevonden maar niet opgenomen in de kloosterbibliotheek.