Het Kauwgomkind de verhalen

Dit boek is het slotakkoord van Doeschka Meijsing, het alomvattende, daverende slotakkoord. Het slotakkoord dat, zo blijkt uit deze bundeling, al vóórklonk in de eerste voorzichtige pianoaanslag.
“I’ve got a bird that whistles, I’ve got a bird that sings” luidt de titel van haar allereerste verhaal, we tellen 1969. De meeste lezers toentertijd zullen deze regels herkend hebben als de tweede strofe van de traditional “Corrina, Corrina”, in ieder geval zal Meijsing er van uit zijn gegaan dat de meeste lezers wisten wat Bob Dylan daarna zong: “but I ain’t got Corrina, life don’t mean a thing”. Deze eerste aanslag, deze titel, met het bekend veronderstelde vervolg, dekt de lading van dit eerste verhaal perfect. Zo zou Meijsing voortaan altijd werken: haar verhalen zijn fluitende, zingende vogels die ze zó weet op te voeren dat het –ongenoemd blijvende- vervolg bij de lezer bekend zal zijn. De slotsom ook: “life don’t mean a thing”.
De meeste verhalen van Meijsing zijn vertellingen over iemands jeugd. Ze beginnen doorgaans speels, de werkelijkheid is misschien zelfs wel zonnig en wordt met een zekere opgewektheid beschreven. Maar dan … Altijd gebeurt er iets onherroepelijks dat alle betekenis ontneemt aan het kind, aan het leven van het kind van dat moment af aan, aan wat het kind dacht dat zijn wereld was. Snoeihard herneemt de contingentie haar onverbiddelijke greep op de werkelijkheid. Verbijsterend hoe ondoordringbaar hard het leven dan blijkt te zijn. Nee, zoveel zin heeft het leven niet. (Dit gebeurt overigens niet alleen in de verhalen. Uitdrukkelijk ook in “100% Chemie”, in “De eerste jaren”, in wat zijdelingse verhaallijnen in “Over de liefde”, en in “Moord en doodslag” gaat het schrijversduel met haar broer eigenlijk precies hierover. Van haar eerste romans durf ik niets te beweren, ik moet ze eerst eens herlezen.)
Hoe knap Meijsing hier in is blijkt uit het verhaal waar de bundel mee besluit, het titelverhaal “Het kauwgomkind”. Dat verhaal heeft de schrijfster niet meer af gekregen. Sterker, ze was nog maar net begonnen. Amper drie pagina’s en het is de lezer al zonneklaar, niets zal er aan betekenis over blijven. “Stopwol”, wat een elegant toeval dat dit het allerlaatste woord is. Meijsing had het er op aan kunnen leggen. Des te onverbiddelijker dit einde, omdat de lezer weet dat bij dit woord de schrijfster voor altijd de pen uit de hand glipte.
Misschien nog een paar woorden voor een ander verhaal dat gepland was voor die volgende bundel die er niet kwam: “De oude man & het zwijgen”. Het verhaal zou het verhaal kunnen zijn achter de laatste regels van Elschots befaamde gedicht “Het Huwelijk”. Een oude man aan het eind van zijn leven, ook nog eens blind zonder dat iemand dat heeft meegekregen, geen illusies meer over, als hij ze al had. Voordat hij gaat zorgt hij ervoor dat alle zin en betekenis onttrokken wordt aan de levens van zijn vrouw en kinderen, op de meest betekenisvolle avond van het jaar –kerstavond- nog wel. Hier bereikt de ingehouden woede die Meijsing volgens mij in zich voelde zieden een hoogtepunt. En het einde zou idyllisch zijn ware het niet dat het toch weer gaat om eten en gegeten worden. Prachtige wraak,ook al weet niemand er van. Mooi verhaal, zelfde thematiek, maar in een heel andere context.
Een persoonlijke opmerking nog: “De Hanen” is een van de handvol boeken die mij tot lezer maakten. Sindsdien was Meijsing een vaste gezellin, die me met onverbiddelijke preciesie bij de les hield al die jaren. Haar schrijven was en is richtinggevend. “I can’t keep from crying” zijn de laatste woorden van “Corrina, Corrina”. Eigenlijk is dat wel een beetje zo, kauwgomkind.