Het verwende kind-syndroom jongens en meisjes verwaarloosd door verwenning

Een boek over een zelfuitgeroepen syndroom, geschreven door iemand zonder gedragswetenschappelijke achtergrond. Ik moet eerlijk bekennen dat ik meer dan sceptisch was toen ik dit werk in handen kreeg. Maar Willem de Jong is dan wel geen psycholoog, hij heeft in de dertig jaar dat hij in het speciaal onderwijs werkte een wel heel scherpe blik op het gedrag van kinderen gekregen. Ervaringen in het onderwijs vult hij aan met veel wetenschappelijke onderzoeksresultaten. Soms is dat verwarrend. De bronvermelding is in de tekst zo onopvallend aangebracht, dat het niet altijd duidelijk is of de auteur of de wetenschap aan het woord is.

Peter Pan
Maar de boodschap is helder: problematisch verwennen is een vorm van verwaarlozing. Door te veel aan kinderen toe te geven, onthouden sommige ouders hun kinderen van het ontwikkelen van waardevolle eigenschappen zoals frustratietolerantie en zelfvertrouwen. Het gaat hierbij niet alleen om materiële verwenning, wat alleen welgestelde ouders zich kunnen veroorloven. Ook ouders zonder geld kunnen verwennen, namelijk in de vorm van pedagogische verwenning – geen grenzen stellen, toegeven na veel zeuren – of affectieve verwenning, waarbij ouders een kind overladen met aandacht en liefde, ook als ze eigenlijk zouden moeten corrigeren. Maar welke vorm verwenning ook heeft, kinderen worden er niet beter van. Problematisch verwende kinderen hebben vaker een gebrekkige gewetensontwikkeling, problemen met vriendjes en verzuimen vaker van school. Ook krijgen zij vaker last van depressieve gevoelens, angst en opstandig gedrag. Gevolgen die ook op volwassen leeftijd merkbaar blijven. Hierbij heb je als lezer sterk de neiging om in gedachten even snel de familie- en kennissenkring langs te gaan. De passage over – nog zo’n term – het Peter Pan-syndroom, over mannen die nooit opgroeien en altijd afhankelijk blijven van de Wendy-figuur in hun leven (eerst hun moeder, dan hun vrouw), is lachwekkend herkenbaar. Toch stemt de rest van het boek niet erg vrolijk. Gaandeweg het – overigens niet erg lijvige - boekje wordt de opsomming van alle problematische aspecten van verwenning zelfs vermoeiend. Mogelijk komt dit ook door de wat onduidelijke indeling in het boek.

Verdomhoekje
De auteur geeft gelukkig veel tips voor leerkrachten die met deze kinderen (en hun ouders) te maken krijgen. Zo behoedt hij ze voor verwarring met gedragsstoornissen als ODD en geeft hij handvatten voor de communicatie met de ouders. Ook ouders krijgen praktische tips. Hoewel de auteur zelf aangeeft dat hij ouders geen amateurs vindt die deskundige hulp nodig zouden hebben om op te voeden, maar dat ook met gezond verstand kunnen doen, komen de ouders toch wat in het verdomhoekje te staan. Als ouder krijg je het idee dat dit natuurlijk allemaal niet voor jou geldt, maar voor de wat onnadenkende types, waarvan je er altijd wel een paar in je omgeving hebt. Wat meer verdieping in de persoonlijke achtergrond en soms leed dat achter het verwennende gedrag van ouders kan schuilgaan, was een goede aanvulling geweest. Ook mis ik ergens de rol van de grootste verwenners op aarde: de grootouders. Zij blijven buiten schot, hoewel zij tegenwoordig vaak een groot deel van de kinderopvang voor hun rekening nemen. Of hoort dit er, als het om grootouders gaat, opeens allemaal bij?

‘Ik wil grenzen’
Toch is dit boek een echte ‘eye-opener’. Dat de beste bedoelingen niet altijd tot de beste keuzes leiden, was al langer bekend. Dit boek laat echter zien wat de werkelijke gevolgen van grenzeloosheid en toegeeflijkheid zijn voor de ontwikkeling van kinderen. En belangrijker: wat je als ouder of leerkracht zelf kunt doen om het tij te keren. Na het lezen hoor je het meisje op de cover bijna mopperen: ‘Ik wil grenzen!’

Een makkelijk te lezen boekje over een onderwerp waar iedereen zich wel eens aan ergert maar niks over durft te zeggen.

Dit boekje is makkelijk te lezen en verheldert in een mum van tijd het gedrag van die niet-te-diagnostiseren kinderen. (Die om het maar iets te kunnen noemen, ADHD, ODD als stempel krijgen) Ik ben docent, dus bruikbaar, maar ook als ouder wordt je aangespoord over je handelen na te denken.

Ik vind het boek soms overkomen alsof er niets anders meer bestaat dan verwende kinderen. In mijn omgeving zie ik zat niet-verwende kinderen, die toch echt een gdragsstoornis hebben. Laten we oppassen dat we de hulpbehoefte van deze kinderen niet negeren en het gedrag afdoen met 'verwend'.

Conclusie: Helder, goed boekje. Voor leken en 'onprofessionele professionals' misschien een aanzet om alle kinderen om zich heen verwend te noemen.

Ik heb me nooit gerealiseerd dat het gedrag van een verwaarloosd kind zoveel overeen komt met het gedrag van een "rot" verwend kind en dat je kind te hard verwennen betekent dat je kind bepaalde ontwikkelingstaken niet kan ontwikkelen. Dus dat betekent verwaarlozing binnen de opvoeding.

Prima, begrijpelijke en vooral herkenbare uiteenzetting over problematisch verwende kinderen. Tijdens het lezen vliegen de beelden van kinderen waarop dit 'label' past aan je voorbij. Inmiddels al een veelvuldig voorkomend internationaal probleem: overindulgence. Als je het boek leest, vraag je je af of er niet veel misdiagnoses zijn op het gebied van vooral ADHD en ODD. Is het niet gewoon een verwend nest, dat verward wordt met de symptomen van een label? Goeie eye-opener, die duidelijk maakt, dat onze 'nieuwetijdskinderen' heel anders opgroeien, dan de kinderen van mijn generatie.Aanrader voor leerkrachten, ouders en coachen van kinderen.

Makkelijk te lezen boekje. Helder en duidelijk geschreven. Ik ben meer dan positief over dit boek.

Alleen al door de titel van het boek, valt hij al op bij de rest van de boeken die ik heb, het nodigt gelijk uit tot discussie, en iedereen heeft dan ook gelijk zijn eigen mening al klaar. Als het boek eenmaal gelezen is wordt die mening genuanceerd of is totaal veranderd. Een andere kijk op hoe we omgaan met welvaart, en grenzen stellen. Dat worden straks de mensen die ons land gaan regeren, je kunt er dan ook maar vroeg bij zijn.