Ik zal straffen

Kata, een verpleegkundige, brengt haar dochter Vala naar een feestje. Vala heeft er niet veel zin in, maar heeft eerder op de dag toch besloten om te gaan. Na afloop van het feestje komt Vala niet meer thuis. Ze lijkt spoorloos verdwenen. Hoewel de politie hun uiterste best doet, wordt er geen spoor van Vala teruggevonden. Kata verwijt zichzelf dat ze niet goed geluisterd heeft naar haar dochter. Ze vult haar dagen met extra werk in het ziekenhuis. Ook haar man Tomas, een arts, doet dat. Er is tussen die twee niet veel contact.
Dan, een jaar later, wordt er een lijk gevonden. Het blijkt Vala te zijn. Waarschijnlijk is ze al op de eerste dag van haar verdwijning gestorven. Maar hoe dan? Wat is er gebeurd? Het politieonderzoek loopt al snel vast, er zijn wel vermoedens maar die kunnen niet hard gemaakt worden. Kata vraagt er toch naar, ze moet weten wat er met Vala gebeurd is. De politie vertelt haar dan dat ze waarschijnlijk met GHB is gedrogeerd, daarna verkracht en vervolgens gestorven. Er zijn ook drie mogelijke daders in beeld maar die dekken elkaar en hebben een alibi.
Kata kan hier geen genoegen mee nemen. Ze besluit aan den lijve te ervaren wat GHB met je doet. Dat brengt haar in vreemde situaties. Zo belandt ze in haar wanen in het poppenhuis van haar dochter. Dat poppenhuis heeft ze van haar vader, Tomas gekregen. Gedurende het hele verhaal speelt dat wonderbaarlijke poppenhuis een belangrijke rol. Voor Kata biedt het oplossingen in de speurtocht naar het verhaal van haar dochter.
Kata gaat, o.a. door de GHB, zich vreemd gedragen, ze stort in en wordt opgenomen op een psychiatrische afdeling. Dat betekent ook het einde van haar huwelijk.
Eenmaal weer opgekrabbeld, gaat Kata weer snel aan het werk, niet op haar oorspronkelijke afdeling oncologie maar op de afdeling spoedeisende hulp. Daar vangt ze ook de vrouwen op die naar de verkrachtingspoli komen.
Het lijkt wel dat er in IJsland steeds meer verkrachtingen voorkomen en de mannen, de verkrachters, die komen er mee weg! Als er al een aanklacht komt, dan is het niet waarschijnlijk dat er ook een veroordeling komt. Dat komt doordat de rechters ook vaak mannen zijn! En de vrouwen? Die kijken toe, ze verdedigen zich niet, het is hun lot om onderdrukt te worden.
En dat laat Kata niet meer gebeuren! Ze wil wraak, ze wil straffen. In de eerste plaats de moordenaars van haar dochter, maar ook degene die haar dochter overgehaald heeft om toch naar het feestje te gaan.
Kata’s geestelijke gezondheid wordt steeds minder, haar onderzoek naar de moordenaars heeft niet veel effect, gelukkig helpt het poppenhuis haar.
Wat is de rol van het poppenhuis in het verhaal? Zal Kata tot straffen over kunnen gaan of speelt het hele drama zich slechts af in haar hoofd?

Mijn mening: Dit is een bijzonder origineel boek! In eerste instantie krijg je het idee dat Kata een nuchtere vrouw is die weinig emoties vertoont. Haar huwelijk met Tomas heeft zijn langste tijd gehad en ook met Vala kende ze de nodige problemen. Niet bepaald een vrouw waarvan je verwacht dat ze op wraak uitgaat. En toch is dat hetgeen wat ze doet. Voor haar is het uitgesloten dat de mannen zegevieren. Onmogelijk dat zij geen wraak neemt! Ze laat het niet meer over haar kant gaan.

De auteur bouwt het verhaal langzaam op. Langzaam maar zeker wordt Kata ‘gek’. De auteur heeft daarbij tijd nodig om het geloofwaardig te laten lijken. In eerste instantie is het de GHB die haar over het randje duwt, maar later neemt Kata het heft in eigen handen. Daarbij heeft ze geen GHB meer nodig.
‘Ik zal straffen’ is geen makkelijk boek om te lezen, de persoonlijke ontwikkeling die Kata doormaakt is essentieel voor het verhaal, maar kost tijd. Zoveel tijd dat ik soms even niet door kon lezen. Achteraf ben ik blij dat ik doorgezet heb, die ontwikkeling leidt tot een spectaculaire ontknoping. Een heel goed boek, vier sterren dus.

Hoofdpersoon in ‘Ik zal straffen’ is Kata. Kata is getrouwd met Tomas en samen hebben zij een dochter, Vala. Vala is een tiener die moeilijk contacten maakt en door haar schoolgenoten ‘het Jezusmeisje’ wordt genoemd. Deze bijnaam dankt zij aan haar activiteiten bij de kerkbeweging.

Wanneer de datum van een schoolfeest nadert, besluit Vala na veel wikken en wege,n voor het eerst naar zo’n feest te gaan. Kata brengt haar dochter weg en dat is de laatste keer dat zij haar dochter zal zien. Vala keert nimmer terug.

“Opeens was ze uitgestapt. Voor ze de deur dichtsloeg, boog ze zich nog even de auto in en bedankte me voor de lift. We gaven elkaar geen kus ten afscheid. We waren niet gewend om elkaar te kussen of aan te raken, behalve met Kerstmis of Nieuwjaar.”

Kata worstelt met de pijnlijke wroeging dat ze haar dochter niet heeft gevraagd waar haar twijfel om naar het feest te gaan, vandaan kwam. Wat speelde zich af in het zorgelijke en verwarde tienerbrein van haar dochter?

Op zoek naar antwoorden stuit Kata op een mysterieuze en vrij gruwelijke briefwisseling tussen haar dochter en een Hongaarse vriend(in). Wat haar eveneens zorgen blijft baren en wat zij niet kan duiden is de bizarre fixatie van Vala jegens het poppenhuis dat ze ooit van haar vader kreeg.

Bragi hanteert een duistere, enigszins afstandelijke schrijfstijl. Hij laat bovendien de feiten lange tijd onduidelijk waardoor de lezer niet weet waar het verhaal heen gaat. Toch ziet hij kans zijn lezers inzicht te geven in de zielenspinsels van een wanhopige moeder die zint op wraak. De gedachtewereld en emoties van zowel Vala als later ook Kata, die naar zware medicatie grijpt, is zwartgallig. Vooral de geestelijke belevingen van Kata schieten van helder en redelijk realistisch door naar bizar, chaotisch en psychotisch. Knap in woorden gevat, maar wel enigszins treurigmakend en verwarrend. Bragi raakt daar de werkelijkheid wat kwijt en daar moet je als lezer wel in mee kunnen gaan.

“Geesten. Als je ze in hun gezicht kijkt, zal je doodstrijd lang en moeilijk zijn, maar goed of slecht. Dan verandert er verder niets en je lot ligt vast. Onthoud dat. Het meisje draaide zich om en liep weg, maar Kata rende achter haar aan en vroeg haar te wachten.”

Bragi bedient zich overigens wel regelmatig van vele fraaie, beeldende synoniemen, zoals deze: “Zijn gezicht was open, als een draaideur die door de wind steeds meer in het rond werd geblazen.” Zijn schrijfstijl is sowieso van hoog niveau en de wijze waarop hij de ik- en wij- vorm afwisselt is goed gedaan maar vergt wel de nodige concentratie van de lezer.

Over de auteur
Steinar Bragi (Reykjavik, 1975) is schrijver van proza en poëzie. De Hooglanden werd genomineerd voor de Nordic Council Literature Prize en betekende zijn internationale doorbraak.

Uitvoering
Xander Uitgevers
ISBN 9789401609869 / 9789401609845
Paperback, 400 pagina’s

Wat kun je over dit boek zeggen? Op de cover staat roman, nou dat is het echt niet, er staan de meest gruwelijke gebeurtenissen is, dus een thriller is hier meer op zijn plaats. Verder Ja er zaten spannende delen in, maar ik vond het toch moeilijk om het verhaallijn te pakken te krijgen. In het boek lijken we vast te zitten in het hoofd van Kata die langzaam aan gek wordt en vervuld wordt met wraak gevoelens et tegenover de dader van de moord op haar dochter. Daar draait dus het hele boek om. Andere personages krijg je maar weinig van mee, dat is jammer, daar had veel meer in gezeten.

Het boek lijkt ook niet op gang te willen komen, net als je denkt van nu gaat het komen, wordt je weer terug geworpen in de waanideeën van Kata en heb je het gevoel weer van voren af te moeten beginnen. Het maakte het lezen er niet gemakkelijker op.

Geschreven bij Ik zal straffen

Bijzonder verhaal over een moeder die wraak neemt op de moordenaars van haar dochter. Maar ook een aanklacht tegen het wereldwijde geweld tegen vrouwen. Een aanrader!

Geschreven bij Ik zal straffen

Wat een bizar boek man. Briljante stukken afgewisseld met passages dat je denkt wat ben ik aan het lezen, met een dikke huh. Het valt allemaal in elkaar, erg origineel voor een keer in ieder geval en de schrijfstijl is dikke prima.