In gesprek met de oude meesters

In de jaren zestig maakte de uitvoeringspraktijk van de oude klassieke muziek onder invloed van musici als Harnoncourt en Leonhardt een grote sprong voorwaarts. De muziek werd teruggebracht naar zijn eigen tijd. Gestreefd werd naar een zo authentiek mogelijke uitvoering, naar een reconstructie van de klank en de stijl van het muziekstuk zoals het toen geklonken moet hebben. Sindsdien is veel historisch onderzoek verricht. Je zou dan ook verwachten dat inmiddels een soort ‘objectieve’ standaard voor de uitvoering van de oude muziek is ontstaan. Het tegendeel is het geval. Nog steeds horen we – gelukkig – nieuwe interpretaties van de oude muziek.

Joost Geevers beschrijft in dit boek waarom dat laatste bij nader inzien volstrekt logisch is. En hij pleit er zelfs voor om een vervolgstap te maken. Nadat we eerst de componist meer recht zijn gaan doen, moet er nu meer aandacht komen voor de receptie van de muziek. We moeten ons realiseren dat de huidige luisteraar de oude muziek altijd anders zal ervaren dan de eerste luisteraars ooit. Een meesterwerk heeft door de tijd heen altijd andere interpretaties nodig. We moeten bij de uitvoering van de oude muziek dan ook voorkomen ten prooi te vallen aan een vals objectivisme.

De gewetensvolle musicus zal dus niet alleen moeten speuren naar de oorspronkelijke betekenis van een kunstwerk. Hij moet ook rekening houden met de receptiegeschiedenis van het werk en met de ‘verwachtingshorizon’ van de moderne luisteraar. De uitvoering vindt nu eenmaal in het heden plaats en krijgt vanuit het heden zijn betekenis.

Geevers argumenteert vanuit een breed filosofisch en kunsthistorisch kader en is kritisch naar de algemeen aanvaarde ideeën van de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk. De zoektocht naar een genuanceerde uitvoeringspraktijk voert de lezer langs vele voorbeelden uit de muziek, beeldende kunst en filosofie en is interessant voor zowel de professionele musicus als liefhebbers van kunst en filosofie in het algemeen.