Littekens

Het hoofdpersonage in Littekens is Rada. Rada wil niets liever dan kunstenares worden. De tijd waarin zij leeft, maakt het haar echter niet gemakkelijk. Zij woont in het Bulgarije van voor de val van de Berlijnse Muur en er heerst een streng regime in haar land. Rada zet door en het lijkt haar te lukken.

Wanneer zij de Nederlandse Alex ontmoet wordt ze verliefd. Rada gaat met Alex naar Nederland en ervaart het vrije Westen. Eenmaal wat gewend in deze totaal vreemde cultuur, leert Rada Saskia kennen die haar introduceert in de Nederlandse kunst scene.

“Op straat ontmoette ik Jana, een vriendin uit mijn kindertijd. Ze was klein en slank, ze had het figuur van een kind. Ze had niet echt vrij tijdens vakanties, ze moest de hele dag piano spelen. Als kind was ze al getalenteerd.”

Het mag geen verrassing zijn dat Littekens (deels) autobiografisch is. Tenslotte is auteur Tzankova eveneens een, uit Bulgarije afkomstige, kunstenares. Dat zij eigen ervaringen in haar boek heeft verwerkt, is te merken en te voelen aan de eigenheid en intimiteit in het verhaal van Rada.

“De opening was na een paar weken. Er waren veel genodigden. Er was een toespraak, waarin werd gezegd dat een Bulgaarse kunstenares haar werken aan het Nederlandse publiek liet zien. Er volgden vele felicitaties.”

De schrijfstijl van Tzankova is toegankelijk en het verhaal op diverse fronten boeiend. Niet alleen de ervaringen van Rada beklijven, maar ook het beeld van het Bulgarije van toen, dat de auteur overigens knap in woorden weet te schetsen, is uiterst boeiend. Het opent de ogen van hen die niet (veel) van het strenge regime weten dat daar destijds heerste en ook de sfeer is voelbaar verschillend daar waar het over Bulgarije en waar over Nederland gaat.

Kortom, Littekens is een rakend en tevens uiterst boeiend verhaal over wat een positieve instelling en doorzettingsvermogen kunnen bewegen.

De auteur
Milena Tzankova is een Nederlandse kunstenares, oorspronkelijk afkomstig uit Bulgarije. Ze woont en werkt al vanaf 1992 in Nederland. Ze is afgestudeerd aan de Kunstacademie in Sofia in 1986 en werkte tevens als docente tekenen en kunstgeschiedenis aan het Nationale Professioneel Gymnasium voor polygrafie en fotografie in Sofia. Haar artistieke wijze van uitdrukking varieert van het schilderen van landschappen tot het grafisch bewerken middels de computer en fotografie. Tzankova is gefascineerd door de kleuren en vormen in de natuur en die vormen dan ook het onderwerp van haar schilderijen en foto’s. Haar inspiratie put zij uit zowel de indrukken vanuit Bulgarije als in Nederland en haar projecten hebben veelal te maken met de complexe relatie in de gemeenschap en de relatie tussen mens en natuur.

Uitvoering
Uitgeverij Elikser
ISBN: 9789463652735
Paperback, 385 pagina’s

Bij het zien van de schitterende cover van Littekens van Milena Tzankova wil je weten wie de vrouw op de cover is en wat haar verhaal is. De titel maakt nieuwsgierig, je wilt er meer over weten. Leuk om te weten is dat het portret op de cover een van de werken van de auteur is.
Littekens van Milena Tzankova gaat over een vrouw die geboren is in Bulgarije en daar woont tot ze uiteindelijk met de liefde van haar leven gaat trouwen en in Nederland gaat wonen en werken. De hoofdpersoon heeft het niet makkelijk in Bulgarije en ook later, als ze geregeld teruggaat voor haar ouders, zal blijken dat ze het niet altijd makkelijk heeft, zeker niet met een vader die nogal bazig is en veel van haar verwacht. In de tijd dat ze nog in Bulgarije woont probeert ze haar droom na te jagen om kunstenares te worden, maar dat gaat niet zomaar, ze moet aan allerlei regels voldoen en precies doen wat men aangeeft. Langzamerhand ontwikkelt ze zich steeds meer en krijgt ze steeds meer grond aan de voeten. Op een dag ontmoet ze een Nederlandse man met wie het klikt en ze krijgen een relatie. Uiteindelijk besluiten ze te gaan trouwen, maar daar lopen ze tegen vele hindernissen aan alvorens ze getrouwd zijn. Eenmaal in Nederland probeert ze het te maken als kunstenares in Nederland.
Littekens van Milena Tzankova is een indrukwekkend en boeiend verhaal waarbij je steeds meer bewondering voor de hoofdpersoon krijgt, voor haar doorzettingsvermogen, maar ook voor haar man die veel te maken krijgt met de familie- en vrienden van zijn vrouw. Menig man zou allang de benen hebben genomen. Je ziet de hoofdpersoon groeien, sterker worden ook al heeft ze zo haar onzekere momenten. Tijdens het lezen erger je je geregeld aan diverse mensen zoals bijvoorbeeld aan de vader van de hoofdpersoon. Soms zou je tegen de hoofdpersoon willen zeggen dat ze eens aan zichzelf moet denken en wat vaker 'nee' moet zeggen als er bijvoorbeeld iemand belt waar ze geen zin in heeft, ook al klinkt dat onbeleefd. De auteur heeft zich dan ook heel erg goed ingeleefd in de mensen, je voelt hun gevoelens als verdriet, boosheid, verwarring en geluk. Ze heeft daarnaast heel goed de diverse plaatsen goed verbeeld waardoor je het gevoel hebt dat je erbij bent. Het is mooi om te lezen hoe de hoofdpersoon het ervaarde toen ze voor het eerst in Nederland was, hoe ze het in het begin vond toen ze hier net woonde en hoe de mensen in Bulgarije reageerden op dat ze in Nederland woont en werkt.
Aan alles is te merken dat het verhaal autobiografisch is, dat de auteur weet waar ze over heeft geschreven. Alleen iemand die in Bulgarije heeft geleefd kan zo, vaak tot in details, vertellen over Bulgarije, over hoe het was voor en na de val van de Berlijnse Muur, hoe de mensen daar zijn, hoe het leven daar is en hoe het land eruit ziet en dan met name de plaatsen waar ze heeft gewoond en waar ze vaak kwam. Het is een indrukwekkend stuk geschiedenis van Bulgarije waarbij je een goed beeld krijgt van hoe het was en is in Bulgarije, waarbij het schokkend om te lezen is dat er nog heel lang een machtsverdeling in het land heerste ondanks dat de Berlijnse Muur jaren geleden al gevallen is. Je begrijpt beter waarom veel Bulgaren hun land ontvluchten en Bulgaarse vrouwen liever met een man uit het buitenland trouwden.
Kortom; Littekens van Milena Tzankova is een indrukwekkend verhaal van een vrouw die tot haar trouwen in Bulgarije woont en vanaf haar trouwen in Nederland woont. Je merkt aan alles dat het autobiografisch is, dat de auteur veel zelf heeft meegemaakt. De auteur heeft feit en fictie heel mooi met elkaar weten te verweven. Je krijgt een goed beeld van hoe de mensen in Bulgarije zijn en hoe het leven in Bulgarije was en is.