"Eduard Douwes Dekker (Amsterdam, 2 maart 1820 – Ingelheim am Rhein, 19 februari 1887) was een Nederlandse schrijver en bestuursambtenaar die vooral bekend is geworden vanwege zijn roman Max Havelaar, of De koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij, die in 1860 verscheen onder het pseudoniem Multatuli (Latijn voor 'ik heb veel (leed) gedragen' [=multa tuli]). Hij schreef ook toneelstukken, pamfletten, soms in briefvorm, en aforismen. Douwes Dekker groeide op in Amsterdam en trok in 1838 met zijn vader naar Batavia in Nederlands-Indië (het tegenwoordige Indonesië), waar hij in 1839 een baan als ambtenaar verwierf. Daar zag hij de vele wantoestanden onder verantwoordelijkheid van het Nederlandse koloniale bewind. Zijn debuutroman, de kaderroman Max Havelaar, hekelt op basis van zijn eigen ervaringen de behandeling van de plaatselijke bevolking door Nederlandse en Nederlands-Indische bestuurders. De van 1862 tot 1877 verschenen zeven bundels met 1282 genummerde Ideen bevatten overwegend essayistische aforismen, maar ook de roman Woutertje Pieterse en het toneelstuk Vorstenschool zijn in deze gevarieerde verzameling te vinden. Zowel de persoonlijkheid als de schrijfstijl van Douwes Dekker had grote invloed op belangrijke schrijvers uit volgende generaties, waaronder de Tachtigers, Nescio, Elsschot, Du Perron, Hermans en Karel van het Reve. Internationaal werd hij gelezen, met bekendheid in Indonesië en de Sovjet-Unie. Maar vooral in Duitsland: veel werk van hem werd in het Duits vertaald rond 1900-1910, en dit was een bron van inspiratie voor de feministische beweging aldaar. Karl Marx en Sigmund Freud waardeerden hem, en poogden hem zelfs in het Nederlands te lezen. In juni 2002 werd Max Havelaar door de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde uitgeroepen tot het belangrijkste Nederlandstalige letterkundige werk aller tijden. In 2004 eindigde Multatuli op de 34e plaats in de verkiezing van de grootste Nederlander.
De politieke heerschappij over Indonesië was in het begin van de negentiende eeuw van de VOC overgegaan naar de Nederlandse regering. Om de winst te vergroten werd het Cul-tuurstelsel ingevoerd, een serie maatregelen die de planters in staat stelde waardevolle landbouwproducten te verbouwen, in plaats van alleen voedingsmiddelen zoals rijst. Daarbij werd een belastingstelsel ingevoerd waarvan de ambtenaren volgens een commis-siesysteem werden beloond. De combinatie van deze twee maatregelen veroorzaakte een wijdverbreide corruptie, die resulteerde in grote armoede en hongersnood onder de inheemse bevolking.
Douwes Dekker (Multatuli) schreef Max Havelaar als een aanklacht tegen het misbruik van het cultuurstelsel, tegen herendiensten, en tegen plichtsverzuim door Nederlandse ambte-naren in Nederlands-Indië. Tot Dekkers frustratie werd het werk als zodanig niet serieus genoeg genomen maar het boek maakte van Multatuli meteen een bekende schrijver.
Naast de aanklacht was er nog een ander motief voor Multatuli om dit boek te schrijven. Na zijn ontslag als assistent-resident in Nederlands-Indië was Multatuli tot bittere armoede vervallen. Hij hoopte op eerherstel en een nieuwe ambtelijke functie in de kolonie. Hij was zelfs bereid van publicatie af te zien, indien door de toenmalige regering aan zijn wensen zou worden voldaan. In een brief aan zijn vrouw Tine gedateerd 20 november 1859 licht hij dat toe. Die wensen hielden onder andere in dat hij op Java tot resident werd benoemd, herstel van zijn diensttijd zodat hij gewoon pensioen zou krijgen over die jaren, een ruim voorschot en hij wilde benoemd worden in de orde van de Nederlandse Leeuw.
Dat lintje zag hij vooral als eerherstel en als een blijk van erkenning. In de onderhandelingen werd Dekker eene convenable betrekking aangeboden in West-Indië, in ruil voor het ach-terhouden van het boek. Maar dat was Dekker niet genoeg. In een brief aan koning Willem III schrijft Dekker dat hij het aanbod afgewezen heeft.
"of de koffieveilingen van de Nederlandse Handelmaatschappij"
Multatuli had vele redenen om voor deze ondertitel te kiezen. Zo was het in de negentiende eeuw gebruikelijk om een ondertitel te gebruiken en deze is gebruikt om de ironie van Multatuli naar voren te brengen. De lezer werd op het verkeerde been gezet en bleef met de vraag zitten of dit werk wel of geen fictie was. In het boek komt deze ironie verder naar voren doordat ook Droogstoppel wordt erdoor misleid. Hij schrijft dat het boek de koffieveilingen van de Nederlandse Handelmaatschappij zal gaan heten, een onderwerp dat hem zeer interesseert, maar gaandeweg merkt hij dat het boek daar niet over gaat. een andere reden is dat de Nederlandse Handelmaatschappij op deze manier voor Dekker het symbool voor de onderdrukking en uitbuiting van de Javaan en de koloniale politiek staat. In de tijd dat het werk geschreven werd was er veel te doen rondom koffie en Multatuli speelde in op de actualiteit.
Multatuli wilde gelezen worden, en greep daarvoor elk middel aan: de ondertitel trok de aandacht, en verleidde lezers om het boek aan te schaffen en te lezen.
Negatief, positief, neutraal: we zetten een review altijd online. We controleren wel eerst of ’ie voldoet aan onze reviewvoorwaarden en niet nep is. We controleren ook of ’ie is geschreven door iemand die het artikel heeft gekocht via bol.com en zetten dit er dan bij. De controles gebeuren automatisch, al kijken er soms mensen mee. Bol.com betaalt niet voor reviews. Als een reviewer door een andere partij is vergoed, staat dit in de review zelf.
Negatief, positief, neutraal: we zetten een review altijd online. We controleren wel eerst of ’ie voldoet aan onze reviewvoorwaarden en niet nep is. We controleren ook of ’ie is geschreven door iemand die het artikel heeft gekocht via bol.com en zetten dit er dan bij. De controles gebeuren automatisch, al kijken er soms mensen mee. Bol.com betaalt niet voor reviews. Als een reviewer door een andere partij is vergoed, staat dit in de review zelf.
Leest lekker
Witskey
18 augustus 2020
Heeft dit artikel gekocht
Positieve punten
hou van de schrijfstijl
Heb hem nog niet uitgelezen, maar het begin bevalt wel.
We doen er alles aan om dit artikel op tijd te bezorgen. Het is echter in een enkel geval mogelijk dat door omstandigheden de bezorging vertraagd is.
Bezorgopties
We bieden verschillende opties aan voor het bezorgen of ophalen van je bestelling. Welke opties voor jouw bestelling beschikbaar zijn, zie je bij het afronden van de bestelling.
Verkoop door bol
Max Havelaar of de koffieveilingen van de Nederlandse Handelmaatschappij
{"pdpTaxonomyObj":{"pageInfo":{"pageType":"PDP","language":"nl","website":"bol.com"},"userInfo":{},"productInfo":[{"productId":"9200000040281172","ean":"9789492228086","title":"Max Havelaar of de koffieveilingen van de Nederlandse Handelmaatschappij","price":"20.00","categoryTreeList":[{"tree":["Boeken","Mens \u0026 Maatschappij"]},{"tree":["Boeken","Literatuur \u0026 Romans"]},{"tree":["Boeken","Literatuur \u0026 Romans","Historische romans"]},{"tree":["Boeken","Literatuur \u0026 Romans","Klassiekers"]},{"tree":["Boeken","Literatuur \u0026 Romans","Literaire romans"]},{"tree":["Boeken","Mens \u0026 Maatschappij","Politiek"]},{"tree":["Boeken"]}],"brick":"10000926","chunk":"80007266","publisher":"Calbona Uitgeverij","author":"Multatuli","averageReviewRating":"5.0","seriesList":[],"sellerName":"bol.com","uniqueProductAttribute":"BINDING-Paperback"}]}}
{"pdpAnalyticsObj":{"pageInfo":{"pageType":"PDP","country":"NL","shoppingChannelContextTypeAndDeviceType":"www.bol.com,SEO_AGENT","canonicalUrl":"https://www.bol.com/nl/nl/f/max-havelaar-of-de-koffieveilingen-van-de-nederlandse-handelmaatschappij/9200000040281171/","shortURL":"/p/max-havelaar-of-koffieveilingen-van-nederlandse-handelmaatschappij/9200000040281172/","countryLanguage":"nl-nl","external":true,"subscriptionInfo":{"selectMembership":false},"shouldSendUserProps":false,"renderedInApp":false},"product":{"productId":"9200000040281172","title":"Max Havelaar of de koffieveilingen van de Nederlandse Handelmaatschappij","category":"Boeken/Mens \u0026 Maatschappij","brand":"","brick":"10000926","seller":"0_","price":20.0,"discount":0.0,"categoryNumbersFlattened":["8299","1800"],"categories":["Boeken","Literatuur \u0026 Romans","Historische romans"],"orderable":"available","quantity":1}}}