Matthias Havinga - Mendelssohn: Organ Music (CD)

Een onschatbaar overzicht van Mendelssohns orgelmuziek op één schijf, met niet alleen werken die oorspronkelijk voor het instrument zijn ontworpen, maar ook bewerkingen die de majestueuze klankmogelijkheden van een fraai Nederlands instrument en de virtuositeit van een van de meest getalenteerde jonge organisten in Nederland tot hun recht laten komen.

Bach was een centrale figuur in de muzikale opvoeding van de wonderbaarlijke jonge Mendelssohn, en hij breidde de familieverzameling van orgelmuziek van de meester uit Leipzig steeds verder uit. Hij was echter ook begaafd in de improvisatiekunst, die centraal staat in de opleiding van de organist, en hij schreef later verschillende van zijn beste improvisaties uit als composities voor het nageslacht. Zijn orgelmuziek is rijk aan de elegantie en de onstuimige vitaliteit die zijn muziek in het algemeen kenmerken, terwijl zijn levenslange onderdompeling in de muziek van Bach duidelijk blijkt uit zowel het contrapunt als de koraalbewegingen die in zijn orgelsonates te vinden zijn.

Matthias Havinga speelt drie van de bekendste van deze sonates op dit album: Op.65 Nos 3, 4 en 6. Nr. 3 eindigt in een lieflijk lied zonder woorden, een stijl die hij weer oppakt voor het Andante tranquillo van nr. 4. Nr. 6 daarentegen opent met een prachtige reeks variaties op het 'Onze Vader' koraalthema Vater unser in Himmelreich, door Bach met zoveel meesterschap uitgewerkt in de Clavierübung III.

Drie op zichzelf staande delen omvatten een energieke fuga in e-minor en een veel meer introverte, zelfs melancholische fuga in f-minor (een neef van het wanhopige strijkkwartet in f-minor dat zijn laatste grote compositie werd). Het Allegro in D mineur begint op briljante en pianistische wijze (misschien ook iets naar Bachs D majeur Prelude en Fuga BWV532) voordat het overgaat in een koraal en fuga. De arrangementen zijn van de ouverture van zijn oratorium St Paul (getranscribeerd door de Engelse organist W.T. Best) en het Scherzo uit zijn toneelmuziek bij A Midsummer Night's Dream, dat zich verrassend goed laat vertalen naar het orgel. Het wordt hier gespeeld op het Bätz-orgel uit 1830 in de Koepelkerk in Amsterdam door Matthias Havinga, die ook een uitgebreid booklet-essay bijdraagt, waarin hij Mendelssohn beschouwt als organist en als orgelcomponist.