Ondergrond

Recensie ‘Ondergrond’ van Herman De Jonghe

Oorspronkelijke titel: Ondergrond
ISBN: 9789462420519
Uitgeverij: Kramat Uitgeverij

Pagina’s: 362

Over een dingetje zijn we het al gauw eens met elkaar, de boeken van de Vlaamse auteur Herman De Jonghe gaan altijd wel ergens over. En dat ‘ergens’ moet zeker niet gebagatelliseerd worden. Zomaar enkele voorbeelden; ‘De Koppenbergblues’ had het wielrennen als thema, bij ‘Blindeman’ was dat de wereld van de farmacie om daarna bij ‘Hardnekkige mist’ voor religie te kiezen. Het verleden was bij ‘De idolen van Halle’ onderwerp en in zijn nieuwste ‘suspense’ roman ‘Ondergrond’ geeft de vriendelijke Antwerpse auteur een realistische inkijk in de onuitwisbare historische relatie van de Belgische natie met Zuid Afrika.
En zoals een goed auteur betaamt, laat hij in zijn nawoord weten het boek op te dragen aan de slachtoffers van een koelbloedige aanslag op een bus in Burundi, een dikke tiental jaren geleden. Een aanslag die bekend staat als een vorm van traditioneel ethisch geweld.
Over facts en fictie gesproken…..

De basis van ‘Ondergrond’ wordt gevormd door twee primaire verhaallijnen, enerzijds de onderzoeken van het NGI (Nationaal Geologisch Instituut in Brussel) waarin de ex onderwijzer Ivo Quagebuer met zijn team onderzoek pleegt naar enkele onduidelijkheden in zone 62, in Thièrache. Om drie ondefinieerbare dingen te kunnen verklaren, is plaatselijk onderzoek noodzakelijk.
Daarnaast heeft voor commissaris Charlotte (Charlie) Evenepoel en haar team van de Cel Vreemdelingen van Mechelen de buurt in en rondom de Sacramentstraat hoge prioriteit. De woning op nummer 76 wordt door krakers bewoond waarvan de nationaliteit niet bekend is. Tijdens een eerste oriënterend onderzoek vindt er in de woning een explosie plaats waarbij zes bewoners en een buur, slachtoffer zijn. Een aanwezige vader en zijn zoontje zijn verdwenen.
Commissaris Evenepoel is van mening dat haar bureau de aanslag zal moeten onderzoeken en oplossen. Ongeveer op hetzelfde moment wordt Ivo Quagebuer door een oud-leerling benaderd. Fred De Hert wil zijn voormalige leraar graag ontmoeten, iets waar Ivo niet zo op zit te wachten.

De Jongh bouwt vanuit beide bovenstaande situaties een verhaallijn op waarin veel, heel veel gebeurd. Vanuit diepgewortelde haatgevoelens opereren Afrikaanse emigranten in de Belgische maatschappij en proberen hun wraak uit het verleden over elkaar en huidige bewoners uit te strooien. De auteur schenkt hierbij veel aandacht aan individuele belevingen en gedachten. Uiterst interessant maar tegelijk ook soms wat moeilijk te volgen. Het ongelimiteerd gespring tussen de twee primaire verhaallijnen en niet altijd kleine, relevant lijkende persoonlijke zaken, maken op den duur wat vermoeiend. Pas diep in de tweede helft van het boek, worden de relaties tussen mensen en gebeurtenissen transparanter en blijkt de importantie wel degelijk aanwezig te zijn. Eerlijkheid gebiedt derhalve te vermelden dat voor het Afrikaanse onderwerp er bij Belgische lezers meer betrokkenheid en emotie zal ontstaan dan bij de Nederlandse.

Dit alles laat onverlet dat ‘Ondergrond’ een robuust en goed doordacht verhaal is geworden waar vooraf goed over is nagedacht welke onderwerpen de lezer het meest zal raken. Lezers die al eerder met de stijl van De Jonghe kennis hebben gemaakt, weten dat ze dan volledig op zijn kennis en kunde kunnen vertrouwen en verzekerd zijn van een inhoudelijk goed verhaal dat er ook dit keer weer toe doet. En politieke onderwerpen hebben nu eenmaal de reputatie dat ze niet makkelijk een oplossing over zich heen uitgestort zien worden.

Eindoordeel: 4 sterren

Spanning: 3 sterren
Plot: 4 sterren
Leesplezier: 3 sterren
Schrijfstijl: 4 sterren
Originaliteit: 3 sterren
Psychologie: 4

Ondergrond

De Cel Vreemdelingen van de Mechelse politie doen onderzoek naar een adres, met meerdere woningen, waarin vermoedelijk Burundese vluchtelingen illegaal verblijven. Tijdens een routine bezoek door Commissaris Charlotte (Charlie) Evenepoel, ontploft er een bom in een van de appartementen en hierbij vallen doden en gewonden. Na onderzoek blijkt een jongetje met zijn vader vermist te zijn.

In een van de appartementen woont Europees ambtenaar Dina Louwerse samen met haar dochtertje Noor, zij denkt meer te weten en neemt contact op met Commissaris Evenepoel.

In Oud-leraar Ivo Quagebeur, die nu als geograaf de bodem ik kaart brengt, krijgt bezoek van een oud-leerling Fred De Hert. Deze Fred, die in Burundi gewerkt heeft, sleurt Ivo ongewild mee in zaken die niet allemaal het daglicht kunnen verdragen en die grote gevolgen hebben voor onschuldige vrienden en collega’s van Ivo.

Dit zijn de twee grote hoofdlijnen, afwisselend wordt het verhaal verteld vanuit een van de hoofdpersonages. Er komen erg veel onderwerpen aan bod, sommige meer uitgewerkt dan andere. Daarbij gebruikt de auteur erg veel gedetailleerde beschrijvingen, en Vlaamse uitdrukkingen. Hierdoor vraagt het zeker in het begin van het boek erg veel oplettendheid van de (in dit geval Nederlandse ) lezer. De tweede helft van het boek leest makkelijker, deels omdat je gewend bent aan schrijfstijl, maar zeker ook omdat je dan als lezer beter de verbanden tussen de personages kent.

Voor mij was dit de eerste kennismaking met een boek van Herman De Jonghe, en ik moest erg wennen aan schrijfstijl, met korte zinnen en de uitgebreide beschrijvingen van zowel karakters als omgeving. Omdat ik niet heel erg bekend ben met Vlaamse woorden en uitdrukkingen en met de kolonisatiegeschiedenis van België , moest ik sommige woorden/zaken opzoeken en andere zinnen meerdere keren lezen, dit haalt wel de vaart uit het lezen.

Het verhaal bezit meer dan voldoende elementen om spannend te zijn en te blijven, en als je eenmaal gewend bent aan schrijfstijl, is het een boek wat je niet makkelijk weg wil leggen.