Onschuldig vast

De diverse reviews lezen als een goede samenvatting van dit boek. Ik heb er weinig aan toe te voegen. Als Nederlands burger voel ik schaamte dat wij als rechtsstaat niet of nauwelijks in staat zijn om klip en klare dwalingen te repareren. De veroordelingen van mensen als Ernst Louwes, Henk Haalboom en Olaf Hamers zijn daarvan sprekende voorbeelden. Net als in het vorige review vraag ik mij af wat er de oorzaak van is dat wij in Nederland niet in staat zijn om fouten adequaat te herstellen. Ik zou Ton Derksen willen adviseren om zíjn onderzoek neer te leggen bij de onderhandelaars voor een nieuw kabinet. Een goed boek, dat een heldere analyse bevat van de tekortkomingen in onze rechtsstaat.

De boeken van Ton Derksen zijn lezenswaardig en soms - zoals in het geval van Lucia de Berk - niet zonder overtuigingskracht. De opsteller van de samenvatting bij dit boek stelt evenwel ten onrechte dat eerder werk van Ton aanleiding heeft gegeven tot herziening. In de casus Louwes en de casus Olaf H. zijn herzieningsverzoeken afgewezen. Voorts is de rol van de boeken van Ton in de verschillende kwesties beperkt, soms marginaal. Het is natuurlijk wel prachtig dat Ton na zijn carriere aan de universiteit een nuttige en prikkelende bijdrage aan de samenleving heeft weten te leveren.

Een verhelderend boek van Ton Derksen over falende rechtsspraak in Nederland. Ook al gaat het in het overgrote deel van de vonnissen goed, in minimaal 4 % wordt een onschuldig mens veroordeeld. Bij de gemiddeld 23000 veroordelingen per jaar spreken we over 920 onschuldige mensen. Derksen toont aan dat met name bij ernstige geweldsmisdrijven de kans aanzienlijk groter is dat iemand ten onrechte wordt veroordeeld. Die kans is dan 7 tot 15%. Het zijn getallen om van te schrikken. Dat betekent dat gemiddeld 10% van de wegens een ernstig misdrijf veroordeelden vele jaren ten onrechte in de gevangenis moesten verblijven. De in 'Onschuldig Vast' genoemde Lucia de Berk en Henk Haalboom verbleven respectievelijk meer dan 7 en 12 jaar in het gevang wegens moord. Lucia de Berk werd inmiddels vrijgesproken. Er bleek geen sprake te zijn van moord. Datzelfde lijkt het geval te zijn in de zaak van Henk Haalboom. Daar tonen nieuwe onderzoeken aan dat er geen sprake was van moord maar eveneens van een natuurlijk overlijden. Veroordeeld worden zonder dat er sprake was van een misdrijf. Hoe kunnen rechters zo falen? Dat maakt Ton Derksen op heldere wijze duidelijk in een goed leesbaar boek.

Erg goed geschreven. Vol informatie met een deugdelijke bronvermelding. Ondanks de vele informatie en feiten, is het een prettig boek om te lezen. Echt een aanrader!

Ondanks de vele lofzangen in de overige reviews, kan ik niet anders dan vermelden dat dit boek een wetenschappelijk drama is, over een onderwerp dat met goed verstand en gedegen onderzoek benaderd moet worden. Derksen zit in dit boek op een aantal stoelen (statisticus, jurist en rechtspsycholoog) waarmee hij tot een gecombineerd verhaal komt dat slechts die punten aanstipt uit de disciplines die zijn verhaal verifiëren. De veelvuldig aangehaalde percentages aan 'onschuldig veroordeelden' in media en het boek zijn afgeleid van wetenschappelijk onderzoek, waar deze percentages een andere betekenis hebben, die niet strookt met het verhaal van Derksen. Concluderend moet worden opgemerkt Derksen statistiek gebruikt waar het uitkomt waar hij geen blijk laat van enig begrip hiervan. Of erger, in lijn met de bedenkelijke beschuldigingen die hij zelf uit in de richting van het rechtssysteem (Politie, OM en Rechtspraak) zonder deze te onderbouwen, mogelijk is dit valselijk gebruik bewust.

Voor een kritische beschouwing van het boek van Derksen zie:
Harald Merckelbach & Henry Otgaar, (2017). 'De duizend - of twee duizend? - onschuldigen van Derksen. NJB 2017/361.