Politiekunde 36 - Balanceren tussen alert maken en onrust voorkomen

De reeks Politiekunde is een uitgave van het Onderzoeksprogramma Politie &
Wetenschap, een zelfstandig onderdeel van de Politieacademie.
Politie & Wetenschap is ingesteld om een stimulans te geven aan de toegepaste
wetenschappelijke kennisontwikkeling op het gebied van politie en veiligheid,
de daarvoor benodigde kennisinfrastructuur en de daadwerkelijke benutting
van onderzoeksrapporten en -resultaten in politiepraktijk, beleid en opleiding.
Publicaties in de reeks Politiekunde betreffen in het algemeen concrete handleidingen,
modellen, instrumenten of werkwijzen die direct bruikbaar zijn
voor de politiepraktijk. Ze zijn veelal de uitkomst van onderzoek dat is verricht
in het kader van het meerjarige onderzoeksprogramma, de kernactiviteit van
Politie & Wetenschap.
Goede publiekscommunicatie is een must voor de politie, zeker in deze tijd
van nieuwe, snelle media. Dat geldt in het bijzonder bij schokkende incidenten
die maatschappelijk grote beroering veroorzaken en dus veel media-aandacht
genereren. Zoals in Lelystad, toen er in een relatief kort tijdsbestek vier ernstige
steekincidenten plaatsvonden, die het werk leken van een en dezelfde dader
- al snel 'Jack de Prikker' gedoopt. De schijnbare willekeur bij het uitkiezen
van slachtoffers en de groeiende onzekerheid of, waar en wanneer hij weer
zou toeslaan, hield de bevolking maandenlang in angst en onzekerheid. Politie
en bestuur zagen zich in die periode gesteld voor een dubbele opgave: het
zo snel mogelijk opsporen van de dader(s) en tegelijkertijd de (groeiende)
maatschappelijke onrust in goede banen leiden. Communicatie was daarbij
het sleutelwoord.
In deze bijzondere casestudy wordt nauwgezet gereconstrueerd hoe vooral de
politie, in nauwe samenspraak met bestuur en Openbaar Ministerie, inhoud
heeft gegeven aan deze dubbele opdracht, en met welk resultaat. De gebruikte
communicatiestrategieën en inspanningen, zowel intern (binnen het korps)
als extern (in de gezagslijn en naar de bevolking), staan hierbij centraal. Belicht
wordt hoe in de loop van het proces zich een tweesporenstrategie ontwikkelde
en gezocht werd naar een goede balans tussen het alert maken van
burgers, hen te stimuleren tot het doorgeven van bruikbare opsporingstips,
en hen gerust te stellen om paniek te voorkomen. Geanalyseerd wordt hoe
burgers uiteenlopende communicatie- (en ook opsporings)inspanningen
hebben beleefd en beoordeeld, en of ze het beoogde effect hebben gehad.
De studie besluit met een aantal lessen uit zowel theorie als praktijk. Deze zijn
neergelegd in een praktische handleiding in de vorm van een communicatiechecklist.
Dat alles maakt dit boek tot een must read voor alle betrokken partijen:
politie, bestuur en Openbaar Ministerie.