Rob van Gennep uitgever van links Nederland

Wat een monnikenwerk moet het geweest zijn voor Geke van der Wal om zo nauwgezet niet alleen een beeld van een persoon, een bedrijf maar ook van een tijd neer te zetten. Om heel eerlijk te zijn vatte ik al lezend niet direct sympathie op voor de persoon Rob van Gennep. Te veel een womanizer naar mijn smaak. Maar de tijd, die vatte me bij de kraag. Provo’s, studentenprotesten, de RAF, alles passeert de revue. Roerig lijkt een understatement. Geboren in ’82 heb ik er weinig van meegekregen, maar nu toch tussen de bladzijden door even mogen spieken. Ook het bedrijf: de wisselwerking tussen de twee compagnons, de rol die zij zichzelf toebedeelde als uitgever van links, het experiment met het collectief, het leest soms als een avonturenroman. Dan kan ik er niet meer om heen. Womanizer of niet, wat een interessant figuur was die Rob van Gennep. De wheeler en dealer met een passie voor boeken en het boekenvak. De zoon van een patriciërsfamilie uit Wassenaar die koning van het linkse boek werd. De directeur die graag zelf de bezem pakte. De charmeur die toch ook hechte aan een thuis. Ik kan maar een ding zeggen: Lezen!

Geslaagd

Toen ik het boek in handen kreeg was ik vreselijk benieuwd maar ook een tikkeltje beschroomd want er speelde iets door mijn hoofd. De beschrijving van het leven en werk van Rob van Gennep zou me persoonlijk raken. Ik vroeg me af of van der Wal erin zou slagen recht te doen aan de persoon Rob, de uitgeverij, de boekwinkel en de vele personen om hem heen, die ik en mijn man Lolle Nauta intensief hebben meegemaakt. Wij zijn met veel anderen aandeelhouders geweest om de uitgeverij van Gennep op te zetten, mijn man was ook commissaris van het bedrijf en wij hadden een vriendschappelijke band met Rob.
Ik begon te lezen en raakte in de ban van het boek. Ja, de auteur slaagde er honderd procent in om door langdurig research en een heldere schrijfstijl een portret van de markante persoonlijkheid Rob van Gennep met al zijn zwakke en sterke kanten te schetsen. Zijn grote betekenis voor het boekenvak, zijn politiek engagement en zijn koopmanstalenten worden duidelijk belicht.
Een bijzondere prestatie vind ik dat Geke van der Wal laat zien hoe het leven van de uitgever van Gennep onlosmakelijk verweven is met de maatschappelijke ontwikkelingen in de spannende zestiger en zeventiger jaren.
Voor mij was het een soms hilarische, soms weemoedige reis terug in het verleden. Maar ik kan vooral ook jonge mensen het boek aanbevelen om te ervaren hoe interessant en opwindend met alle gekke uitwassen die tijd was.

“Langzaam loop ik de trap op. Boven kijk ik timide om me heen. Daar staat hij. Rob van Gennep. Lang en slank, meer hooghartig dan hartelijk. Vanaf zijn rechterhand kruipt de sigarettenrook omhoog, blauwgrijs. Er verschijnt een grijns op zijn gezicht – ‘Wie zoek je?’ Het is mijn kennismaking met Rob van Gennep, die ontzag inboezemt en autoriteit uitstraalt – ik schrijf de Nes in Amsterdam, een kleine veertig jaar geleden. Later zie ik hem vaker in zijn ramsjwinkel, waar hij spiedend rondloopt. De baas.
De flamboyante uitgever, geboren op de Storm, blinkt uit op het hockeyveld en mislukt op het Rijnlands, waarna zijn ouders hem verbannen naar eenvoudige pleegouders. Ver weg. Rob van Gennep worstelt met zijn jeugd, schrijft gedichtjes en weifelt over zijn literaire aspiraties blijkt uit Rob van Gennep van de Friese journaliste Geke van der Wal – toch mondt de ambitie van de complexe Wassenaarder uit in de veel besproken en alom gewaardeerde uitgeverij Polak & Van Gennep, die hij samen met zijn gefortuneerde tegenpool Johan Polak tot bloei brengt. De bedeesde en bedaagde Johan Polak, die een boek slechts wit gehandschoend uit de kast neemt, zorgzaam doorbladert en zorgvuldig terugzet, is in alles de tegenpool van zijn energieke en gedreven compagnon: de zakenman en marketeer. Met getrouwen om zich heen, die zich aan hem onderwerpen en hun leven lang kunnen rekenen op zijn loyaliteit.
De Maagdenhuisbezetting met de CPN-voedselluchtbrug. De regenteske burgemeester Gijsbert van Hall met de provo’s en hun lieverdje. Het huwelijk van prinses Beatrix met de rookbom. Het Vietnamverzet. Het trekt allemaal voorbij in de roerige jaren zestig, die hongeren naar kennis. In dit revolutionaire tijdsgewricht bedt de auteur Rob van Gennep in – een tijdsgewricht dat hem vleugels geeft. Hij haalt Karl Marx onder het stof vandaan, brengt de in Bolivia vermoorde Che Guevara in Nederland tot leven en publiceert De kwestie Vietnam – het eerste boek in Nederland over de Vietnamoorlog, waarvan de eerste druk nog steeds mijn boekenkast siert.
Geke van der Wal schrijft een wervelende biografie van een gedreven uitgever en begenadigd ondernemer. Maar haar toon blijft zakelijk en de hoofdpersoon afstandelijk – jammer. Net zoals vele anderen ontkomt Geke van der Wal er niet aan om Amsterdam over te belichten. Niettemin heb ik genoten, niet op de laatste plaats omdat ik deel was van de roemruchte jaren zestig die ik opnieuw aan me voorbij zag trekken.

Ik zal jullie de inhoud van dit boek besparen. Die is reeds in de samenvatting en
recensies uitgebreid aan bod gekomen. Hierbij dus “mijn “ beleving van dit boek.
Het is een héél apart boek dat je laat duizelen van de ene naar de andere uitgeverij.
De uitgever Rob van Gennep is een druk baasje geweest en in de jaren zestig – zeventig,
druk doende om de turbulente tijd zo goed mogelijk te besteden.
Deze Wassenaarse “jongen”, heeft bergen werk verzet en helaas wel héél erg vroeg
overleden aan de ziekte ALS. Hij is maar 57 jaar geworden geloof ik.
Hij was een sociaal werkgever maar ook door bepaalde mensen verfoeid en gevreesd.
De schrijfster Geke van der Wal heeft véél spitwerk verricht om deze biografie te schrijven,
en wel op zó een manier dat alle items volledig worden uitgediept. Elke nieuwe uitgeverij,
nieuwe boekwinkel, samengaan met anderen, vriendschap en erotiek komen vrij
uitgebreid aan bod.
Het boek heeft mij geboeid, zonder meer. Rob van Gennep is een zéér markant figuur,
die verrassend goed door Geke van der Wal is omschreven.

Zeer boeiend boek waarin de jaren zestig en zeventig beeldend in herinnering worden geroepen. Destijds woonde ik niet in Amsterdam, maar op afstand volgde ik wel zeer geïnteresseerd wat daar gebeurde in de linkse beweging. Van Rob van Gennep persoonlijk wist ik weinig, des te meer van zijn uitgeverij en zijn publicaties. Deze biografie van Geke van der Wal voorziet ruimschoots in mijn tot voor kort gebrekkige informatie over deze kleurrijke figuur.

Rob van Gennep
Uitgever van links Nederland.
Een prachtige schets van zijn turbulente leven én van de roerige tijd waarin hij leefde. Het is een aanrader voor iedereen die in de jaren zestig zeventig van de vorige eeuw opgroeide, studeerde, betrokken was bij politiek en samenleving. Het is een feest van herkenning! Pas achteraf besef je dat je in een tijdsgewricht hebt geleefd.
Geke van der Wal weeft op een natuurlijke manier zijn biografie en een stuk geschiedschrijving in elkaar. Het is vlot geschreven, het leest als een trein!
Rob, een levendig en ondernemende jongen uit een degelijk Wassenaars gezin, had een dominante vader. Het klikte niet tussen vader en zoon. Zijn vader zette hem uit huis en plaatste hem in een pleeggezin! Daar zou hij wel discipline leren! Rob begint gedichten te schrijven, ontwikkelt belangstelling voor kunst en cultuur. Hij kan goed met oom Ted (broer van zijn vader) opschieten, theoloog, filosoof én een progressieve eend in de behoudende ‘Van Gennep’ bijt!
Na zijn HBS moet hij in dienst.
Via zijn ‘slapi ’ leert hij Johan Polak kennen, die Nederlandse taal en letteren had gestudeerd.
Na zijn dienst schrijft hij zich in bij de Politiek Sociale Faculteit in Amsterdam. Die studie wordt niks! Hij is veel te ongedurig, energiek. Hij gaat liever met schrijvers en kunstenaars om dan zich in die saaie wetenschap te begraven. Iedere keer krijgt hij het voor elkaar in artistieke kringen terecht te komen. Daar ontmoet hij interessante schrijvers.
Met Johan Polak zet hij een uitgeverij op, die groeit van zolderkamer tot respectabele uitgeverij met een eigen literair tijdschrift: Merlijn. Dat zorgt ervoor dat de tekstuele analyse van literatuur een gangbare praktijk werd. Ik ben opgegroeid met ‘close-reading’.
Zij startten zelf een boekhandel, niet statig en elitair , maar voor het gewone volk! Rob wilde een geëngageerde linkse boekhandel zijn. Hij genoot van de felle taal, opstandigheid en kakofonie van meningen. Hij blijft alert, zijn zaak moet niet op impulsen drijven, de handel moet wel blijven.
Het is de tijd van de protestbeweging, de tijd van het dagboek van Che Guevara, de tijd van de Kritiese Bibliotheek.
Johan en Rob denken heel verschillend over uitgeverij én over politiek. Ze besluiten uit elkaar te gaan: het wordt een gentleman-scheiding.
In 1969 begint Rob zijn eigen uitgeverij en boekhandel, hij profiteert van het tijdsgewricht, het maatschappelijk klimaat, het debat: de jongere laat zich horen, zij willen actie, verandering!
Toch moet Rob wel inventief blijven, de inkomsten stokken nog wel eens. Dan komt hij weer met een lumineus idee zoals de kwaliteitsramsj!
Buitenlandse schrijvers worden binnen gehaald. Breytenbach, Wallraff, Konrád zorgen weer voor hoogtijdagen.
Helaas wordt Van Gennep, als mythe van het collectief, van binnenuit opgeblazen. Voor Rob is het een drama. Hij voelt zich gekwetst, vernederd.
In 1985 valt het besluit. Er valt niet meer op te boksen tegen de negatieve cijfers. De Nes-winkel gaat sluiten. “… het is gewoon voorbij…”
De uitgeverij wordt nu het speerpunt.
Helaas is Rob van Gennep veel te vroeg overleden.
“…. Ik had zo graag een oude boekhandelaar willen worden…..”

Ik kreeg dit boek van vrienden cadeau. Nu ben ik niet ingevoerd in de journalistieke en schrijverswereld, en al helemaal niet in de Amsterdamse scene en ik vroeg mij af of Rob van Gennep interessant genoeg zou zijn voor een uitvoerige biografie. Maar hoe meer ik vorderde bij het lezen, des te meer raakte ik ervan overtuigd dat het een goed idee is om juist over Van Gennep te schrijven. Het boek schetst op grond van zijn leven, zijn bedrijf en de wereld een helder en boeiend tijdsbeeld. De schrijfster verliest zich niet in details, er is een goede balans tussen persoon en uitgeverij en ieder hoofdstuk bevat een verrassende ontwikkeling of gebeurtenis. Het boek heeft me van begin tot het einde geboeid.

heerlijk om te lezen, een mooie geschiedschrijving, bomvol verhalen en anekdotes, een prachtig beeld van die woelige tijd

Geke van der Wal heeft een prachtige, informatieve biografie over Rob van Gennep geschreven. Met de nodige distantie, een mooie schrijfstijl , vol hilarische anekdotes en beschrijvingen van tenenkrommend gedrag van leden van het "collectief" beschrijft ze de opkomst en ondergang van de uitgeverij Van Gennep en het leven van de naamgever. Van een hockeyende 'beau garcon' uit Wassenaar tot dé uitgever van links Nederland en de oprichter van hét antiquariaat in Amsterdam. Een aanrader en niet alleen voor diegene die net als ik een meter boeken van de uitgeverijen Polak & Van Gennep, Kritiese Bibliotheek en Van Gennep heeft staan.

Een prachtboek. Met een zucht heb ik het terzijde gelegd. Het was voor mij – wat de jaren zeventig en tachtig betreft – een grote trip down memory lane. Met dit verschil dat ik nu allerlei verbanden en context zie, en een completer beeld heb gekregen van die tijd. Alles valt op zijn plaats. Wat een gekken waren we vroeger. De auteur schrijft met soms vileine humor, ironie en tegelijkertijd met grote betrokkenheid. Het boek is een mooi eerbetoon aan de uitgever Rob van Gennep, zonder dat het een heiligenportret is geworden.