Russisch voor beginners misdaadroman

Spanning, een ironische ondertoon en beschouwingen die ervoor zorgen dat ik het boek zeker nog eens wil herlezen.
Genoeg redenen om dit boek één van de betere boeken van dit jaar te noemen.
Gelukkig ken ik de schrijver want anders had ik het misschien toch laten liggen tussen het rijke aanbod. Het is nu eenmaal niet eenvoudig om de sprong te wagen en een boek te kopen van een relatief onbekende schrijver.
De lezer van deze recensie is nu echter op de hoogte: als je jezelf of iemand anders op een echte literaire thriller wilt trakteren, neem dan deze uit het rek. Binnen enkele dagen kun je dit alleen maar beamen.

Vlaams auteur Dominique Biebau (1977) werkte als eindredacteur en radiojournalist. Nu geeft hij Nederlandse les op een middelbare school. Na een aantal publicaties in verzamelbundels en tijdschriften debuteerde hij in 2013 met ‘Trage wegen’. Daarna volgde ‘IJslands gambiet’, een bijzonder origineel opgezette thriller. Met ‘Russisch voor beginners’ heeft de auteur zich helemaal op de kaart gezet. In 2019 won het boek de Hercule Poirotprijs, in 2020 volgde de Gouden Strop en kon een nominatie voor de Hebban Thrillerprijs genoteerd worden.

Maarten schrijft zich in voor een cursus Russisch. Niet bepaald zijn favoriete bezigheid, maar als hij zijn job wil behouden, zit er weinig anders op. Op school leert hij het koppel Lore en Diederik kennen, een stel speleologen. Zij hebben kennis van de Russische taal nodig om een telegeleid bezoek aan een Russisch grottenstelsel mogelijk te maken. Hun leraar is de Rus Pavel, een merkwaardig individu. Al snel is duidelijk dat zowel Maarten als Pavel een boontje hebben voor de mooie en sympathieke Lore. De spanning tussen de personages is dan al te snijden. Wanneer Lore en Diederik uiteindelijk naar de grotten trekken, is duidelijk dat er iets ingrijpends staat te gebeuren. Maar wat?

‘Russisch voor beginners’ begint met een sterke en aangrijpende proloog. Daarna volgen een twintigtal korte hoofdstukken, die afwisselend uit het perspectief van Maarten en dat van Diederik geschreven zijn. Het grootste deel van de tijd bevinden we ons in 1998, het jaar van de avondcursus en het grottenavontuur. De rest van de hoofdstukken spelen zich af in 2010, twaalf jaar later dus, als niets nog is wat het was.

De eerste helft van het boek heb je niet het gevoel dat je een thriller aan het lezen bent. Er gebeurt niet noemenswaardig veel, er is geen misdaad gepleegd, we volgen het leven van vier ogenschijnlijk alledaagse personages. Wel voel je aan alles dat er dreiging in de lucht hangt en weet je gewoon dat er een grote aanloop naar iets bijzonders genomen wordt. Het kan niet anders dan dat alle informatie en details uiteindelijk van het grootste belang zullen zijn.

Biebau toont zich in dit boek een meester in het neerzetten van sterke personages. Iemand die aanvankelijk eerder lui dan moe is, blijkt uiteindelijk toch een doorzetter te zijn. Mensen hebben soms twee gezichten en lijken er geen enkele moeite mee te hebben hun ware ik verborgen te houden. Er zijn geboren leugenaars, en manipuleren is sommigen op het lijf geschreven. Steeds opnieuw is te merken hoe de auteur speelt met taal, hij hanteert een manier van schrijven om duimen en vingers bij af te likken.

Ergens halverwege het boek is de ‘inleiding’ voorbij. Er is iemand dood en daar moet een verklaring voor gevonden worden. De auteur geeft genoeg aanwijzingen zodat de lezer het plaatje min of meer compleet denkt te hebben. Maar helemaal kloppen doet het niet. Hoe is een en ander kunnen gebeuren? Biebau heeft dat zeer subtiel aangepakt. Geen thriller vol actie en geweld bij hem, maar een ragfijn spel van intriges, leugens en bedrog.

‘Russisch voor beginners’ is een thriller voor fijnproevers. Lekker en subtiel. Want zo kan het ook.

Geschreven bij Russisch voor beginners

Russisch voor Beginners, geschreven door Dominique Biedau, is een relatief dus boek. Dit doet echter niets af aan het verhaal. Biedau heeft een sterk verhaal met een even zo sterk plot weten neer te zetten. Dit bewijst maar eens dat een goed boek niet altijd dik hoeft te zijn.
Biedau heeft met zijn boek de Hercule Poirot prijs gewonnen.

Het boek start in 1992 en verhaalt over een gruwelijke gebeurtenis.
Het verhaal heeft verschillende tijdlijnen. Dit staat telkens duidelijk vermeld, dus van verwarring is geen sprake. Ook zijn de hoofdstukken, vanuit het perspectief van Diederik, cursief gedrukt.

We maken kennis met Maarten, zoontje van de baas. De zaak wordt overgedaan en om zijn baan niet te verliezen dient Maarten een cursus Russisch te gaan volgen. De cursus wordt gegeven door een nationalistisch man, genaamd Pavel. Het is een klein groepje, wat de lessen van Pavel volgt. Buiten Maarten zijn er nog twee jongens en een stel, genaamd Diederik en Lore. Zowel Maarten als Pavel vallen voor de charmes van Lore. Pavel is een eigenzinnige man en dol op anekdotes; ook heeft hij een aversie tegen woordenboeken. Hij predikt “Russisch is een manier van leven.”

Lore en Diederik zijn voornemens een reis te maken naar de Kungur-grotten, nabij Perm, de geboorteplaats van Pavel.

De schrijfstijl is afstandelijk, somber, soms zelfs wat kil. Door deze bijna zakelijke manier van vertellen, komen de feiten extra hard bij de lezer binnen.
“Later zullen er teddyberen zijn. Bloemen. Kaartjes en Kaarsjes. Nu niet.”

Als Maarten voor zijn werk naar Perm moet, komt er meer vaart in het verhaal. Het verhaal zit goed in elkaar. Je voelt vanaf het begin dat er iets gruwelijks heeft plaatsgevonden, maar wat is de grote vraag. Biedau voert de lezer steeds kleine stukjes, door sprongen door de tijd te maken en het verhaal vanuit meerdere perspectieven te vertellen. Het plot is berekenend, kil; ingenieus bedacht.
Een verhaal over vertrouwen, over luisteren naar je onderbuikgevoel, over op het verkeerde been gezet worden, maar zeker ook een boek over taal. Daar laat ik het bij, anders geef ik zaken weg. Geen doorsnee-thriller, maar zeer de moeite van het met aandacht lezen waard.

Geschreven bij Russisch voor beginners

Na zijn studie Germaanse talen werkte Dominique Biebau als eindredacteur voor de Vlaamse radiozender Q-music en momenteel geeft hij les in Nederlands en Engels. Hij heeft altijd al een bovenmatige interesse in schrijven gehad en dat leidde ertoe dat hij in 2013 debuteerde met zijn satirische politieke roman Trage wegen. In 2019 verscheen zijn meest recente boek, de literaire thriller Russisch voor beginners, waarvoor hij dat jaar werd beloond met de Hercule Poirotprijs. Daarnaast schrijft hij eveneens kortverhalen en gedichten.

Maarten van Engelen werkt in het transportbedrijf van zijn vader, maar als dat verkocht wordt, moet hij, om zijn baan te blijven behouden, Russisch leren. Hij begint aan een avondcursus waar hij het echtpaar Diederik en Lore ontmoet. Het stel, dat speleoloog is, leert de taal om de Kungur-grotten te bezoeken. Hun leraar Pavel is een bijzondere man, die, net als Maarten, al snel in de ban van Lore is. Jaren later blijkt dat Diederik destijds in de grotten verdwaald is, hoewel zijn lichaam nooit werd gevonden. Maarten besluit hem te gaan zoeken en vanaf dat moment neemt zijn leven een andere wending aan.

Het verhaal, dat zich zowel in 1998 als in 2010 afspeelt, wordt voornamelijk verteld vanuit het perspectief van Maarten. Daarnaast heeft het eveneens enkele korte en in cursief gedrukte hoofdstukken vanuit het oogpunt van Diederik. Daaraan voorafgaand is er nog een erg korte inleiding waarin de zes maanden oude Saartje haar omstandigheden weergeeft. Gedurende de plot vraagt de lezer zich permanent af wat deze bijzonder korte proloog met de rest van het verhaal te maken heeft. Pas in de ontknoping komt daar een antwoord op en wordt het voor de lezer een stuk duidelijker. In feite is dat niet weten er verantwoordelijk voor dat het verhaal al vanaf het begin een lichte spanningsboog heeft.

Ondanks dat heel lichte spanningsgevoel lijkt het verhaal tot een paar hoofdstukken voor het eind vooral op een roman. De kenmerken van een thriller blijven, ondanks dat de lezer wel degelijk in de gaten heeft dat er iets staat te gebeuren en dat Lore daar het middelpunt van is, grotendeels achterwege. Vlak voor de ontknoping, misschien kun je zelfs zeggen ‘in de ontknoping’, komen de thrillerelementen naar boven drijven, gaat het tempo iets omhoog en daarmee ontstaat er ook een lichte spanning. In die laatste hoofdstukken bevinden zich ook een paar onverwachte, dus verrassende, plotwendingen. Tijdens het lezen denk je te weten waar het verhaal naartoe gaat, maar door de draai die de auteur eraan gegeven heeft, wordt het uiteindelijk toch nog anders dan je dacht.

De schrijfstijl van Biebau is verzorgd en aangenaam, soms met een vleugje humor en van begin tot eind beeldend. Voor de personages geldt dat er niet grondig in hun verleden gegraven is, dus heel er uitgediept zijn ze niet. Desondanks maakt Maarten wel een ontwikkeling door, van een wat lui en gelaten persoon verandert hij in een meer doortastende persoonlijkheid. Dit komt het verhaal zonder meer ten goede. Verder kan de lezer zich een goede voorstelling van Lore en Pavel maken, de eerste is nogal manipulatief, de tweede, zoals al eerder vermeld, bijzonder en enigszins excentriek. Dit alles maakt hen hoe dan ook interessant.

Russisch voor beginners mag dan niet de specifieke thrillereigenschappen hebben, een misdaadroman is het zeker. Vanaf het allereerste begin tot aan het eind blijft het de lezer niet alleen boeien, maar ook bezighouden. Biebau neemt behalve de personages ook de lezers mee in een ragfijn en geraffineerd spel.

Een prima boek met een mooi verhaal. Tot de laatste regel spannend met een goed verzonnen en daardoor verrassend plot. Geen ellenlange hoofdstukken, veel open alinea’s.

Geschreven bij Russisch voor beginners

Boek leest lekker weg, humoristisch op zijn tijd. Het plot vond ik wat voor de hand liggend. Verhaallijnen over de hoofdpersonen hadden voor mijn gevoel wat meer diepgang mogen hebben.

“Russisch voor beginners” lag al enige tijd klaar om gelezen te worden. Eindelijk eens van de stapel opgepakt. Het boek begint al meteen schokkend en je denkt als lezer als dat in het boek zo verder gaat staat ons nog heel wat te wachten. Dat viel mee of tegen , het is maar hoe je het bekijkt.

In het boek maken we kennis met Maarten, die een cursus Russisch moet volgen om zijn baan te kunnen behouden. Op de cursus ontmoet hij Diederik en Lore, een echtpaar die graag grotten bezoeken en dan hebben we nog Pavel, de leraar. Alle personages raken op een gegeven moment door diverse gebeurtenissen met elkaar verbonden.

De hoofdstukken zijn kort en ieder hoofdstuk wordt vanuit een personage vertelt. Ondanks dat het boek heftig begint, is het vervolg een rustig voortkabbelend verhaal. Halverwege gebeurt er eindelijk eens wat. Zeker niet zo spannend dat je er van het puntje op de stoel van gaat zitten. Langzaam aan krijgt je als lezer al een idee hoe het nu werkelijk in elkaar zit.

Het verhaal heeft niet al te veel diepgang en de personages blijven wat oppervlakkig. Jammer dat maakt het verhaal toch minder spannend. Ik had er toch wel wat meer van verwacht. Het is voor dan ook een leuk boek voor even tussendoor.

Leuke boek, aangename schrijfstijl, leest vlot, een echte ‘pageturner’!

Ik had het boek snel uit. Het is vlot geschreven.

Leuke Belgische thriller met een goed plot, geraffineerd. Leest heel makkelijk en je leert een beetje Russisch .