SCP-publicatie 2017-23 - Samenvatting - Overall rapportage sociaal domein 2016 Burgers (de)centraal

Sinds 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wmo 2015, de Jeugdwet en de Participatiewet. De 'Overall rapportage sociaal domein' geeft - op landelijk niveau - inzicht in ontwikkelingen die zich in dat domein voordoen. In 2016 verscheen de eerste rapportage, in 2017 de tweede. Deze publicatie is een samenvatting van de uitgebreide rapportage, die uit vijf delen bestaat met elk een eigen perspectief op het sociaal domein. Eerst wordt op basis van een enquête gerapporteerd over de problemen die burgers ondervinden en de mate waarin zij die problemen of zelf of met behulp van hun sociale netwerk kunnen oplossen. Kernbegrippen zijn: kwetsbaarheid, eenzaamheid, participatie, redzaamheid en kwaliteit van leven. Ook komen cliëntervaringsonderzoeken en gegevens over tevredenheid en geluk aan bod. Vervolgens wordt op hoofdlijnen een cijfermatig overzicht gegeven van het gebruik van individuele voorzieningen in het sociaal domein: wie zijn gebruikers, hoeveel zijn het er, hoe stromen ze in of uit en wat is de reden daarvoor? Ook stapeling en regionale verschillen in gebruik worden behandeld. Daarna wordt verslag gedaan van een kwalitatief onderzoek naar de uitvoeringspraktijk op basis van meer dan 70 interviews in drie gemeenten. Dit onderzoek beschrijft de ervaringen van direct betrokkenen, wat werkt en wat minder goed werkt en wat de knelpunten en dilemma's zijn. De focus ligt op ontwikkelingen in het voorzieningenaanbod (inzet op zelfredzaamheid en informele hulp, evenals ontwikkelingen naar lichtere vormen van ondersteuning) en ook in dit deel is er aandacht voor de overgang van 18-min naar 18-plus. Dan wordt inzicht gegeven in bestuurlijke aspecten in het sociaal domein. Hierin aandacht voor de rol van gemeenteraden en burgers; privacy, fraude en klachten binnen de gemeentelijke praktijk; en samenwerking (van gemeenten onderling en van gemeenten met aanbieders en maatschappelijke partners). Dit deel heeft KPMG Plexus geschreven, niet het SCP. Ten slotte komt de financiële situatie aan bod, aan de hand van twee vragen: 1) Hoe staat het met de financiële weerbaarheid van gemeenten en in welke mate speelt het sociaal domein daarbij een rol?; 2) Hoe staat het met de gemeentelijke financiën in het sociaal domein? De samenvatting sluit af met een beschouwende blik op de ontwikkelingen die we zien.