Tussenruimte roman

Auteur Truus Rozemond verstaat de kunst de vinger te leggen op processen die sluipend het bestaan kunnen ontwrichten. Ze bouwt verhaallijnen op rondom thema’s, waar iedereen direct of zijdelings wel mee te maken heeft.
Het thema van haar debuutroman Een verwaarloosd huis (2015) is mantelzorg.
In deze tweede roman, Tussenruimte, wordt Eva geboren, het eerste kindje van Egbert en Annelies, dat helaas niet levensvatbaar is. Beurtelings geeft Truus het woord aan Egbert en zijn moeder Mieke. Dat biedt de lezer een interessant tijdsbeeld van verschillende generaties en hun frustraties.
Zo kort als Eva tastbaar aanwezig was, zo miniem is ze zichtbaar in het boek. Maar haar dood drukt een stempel op de levens van haar familieleden en voert de onderhuidse spanningen tussen hen en binnen henzelf op. Als ‘wetende’ lezer vond ik het bijzonder spannend om in dat licht de gebeurtenissen te volgen. De karakterbeschrijvingen zijn raak en veel momenten tussen de personages treffend herkenbaar. Dat geldt wat mij betreft ook voor de erotische scènes, die Truus passend heeft ingekleurd als complement en reactie op de gebeurtenissen. Knap!
Gedichten die voorgaande gebeurtenissen bespiegelen, geven het boek ritme.
Ik heb Tussenruimte achter elkaar uitgelezen.

De nieuwste roman van Truus heb ik in twee dagdelen gelezen.
M E E S T E R L I J K !
De roman gaat over hoofdpersoon Egbert. Egbert us getrouwd met Annelies en hebben samen twee kinderen, Sanne en Joris. Hun eerste kindje Eva was niet levensvatbaar. De ouders van Egbert konden hier niet mee omgaan, konden geen steun bieden toen. Inmiddels zijn de ouders met pensioen en hebben een huisje op Lanzarote. Wegens de slechte band met hun zoon, adviseert dochter Annet om Egbert en Annelies en kinderen uit te nodigen voor een vakantie. Na veel vijven en zessen gaan ze op vakantie op eigen voorwaarden.
Tijdens deze vakantie zijn er een aantal gebeurtenissen die zich voordoen. De ouders van Egbert, Mieke en Bram blijken toch echt wel een goede, leuke opa en oma te zijn. De ziekte van Mieke komt schoorvoetend aan het licht. Dan overkomt Annelies ook nog wat tijdens de vakantie.
Het verwerkingsproces van de doodgeboren Eva wordt zeer goed en duidelijk beschreven, tijdens de vakantie. Hier komen de onduidelijkheden van toen naar voren.
De roman wordt verteld vanuit Egbert en zijn moeder Mieke. Om en om kom je steeds meer te weten.
De roman leest als een trein en zo beeldend beschreven. De personen komen tot leven en je blijft bij ze in Nederland en op Lanzarote.
Het is een roman die je tot nadenken stemt, ik denk dat de opzet van Truus dan ook goed geslaagd.

Tussenruimte is exemplarisch voor een psychologische roman, waarbij het accent ligt op de karakters van de hoofdpersonen en niet zozeer op de gebeurtenissen. Als je houdt van wat er zich tussen mensen afspeelt, van wat mensen bezielt, wat ze denken en voelen, dan kun je je laven aan deze roman! Er wordt niet geoordeeld, de auteur beschrijft en dat doet ze mooi. Tussenruimte lees ik aanvankelijk in de betekenis van kloof. Is het de generatiekloof? De kloof tussen moeder en zoon? De kloof tussen Egbert en zijn vrouwen in de liefde, zijn A’s: Anja, Annelies, Angela en zijn zus Annet. De kloof tussen man en vrouw in een rouwproces na het verliezen van hun doodgeboren dochter? In het nawoord verklaart Truus Rozemond zelf de titel, die ze heeft ontleend aan Martin Buber. Tussenruimte verwijst naar een beleving van ruimte en tijd in een ontmoeting waarin we werkelijk “zijn met de ander”. In de roman Tussenruimte wordt de lezer in 10 gedichten meegenomen in de gedachtewereld van een man die zichzelf opnieuw ontdekt. Ritme is discipline en vrijheid in één, citeert de auteur uit het werk van Marli Huijer in haar nawoord. Het ritme in het boek wordt bepaald door deze gedichten en door het alternerend perspectief van de zoon, Egbert, en de moeder Mieke. Egbert vertelt openhartig over wat hem bezighoudt. Vanaf het begin wordt duidelijk dat Egbert zichzelf ziet als een vluchter en dat hij zich afvraagt of zijn eerste vriendin niet erg op zijn moeder lijkt. Mieke, de moeder van Egbert, vraagt zich af hoe het komt dat ze zo’n slecht contact heeft met haar zoon. Zonen horen toch in conflict te zijn met hun vader? Ze geeft toe dat ze zich nooit raad heeft geweten met Egbert, aanvankelijk een dromerig kind, later een waaghals die het gevaar tartte. De auteur beschrijft met een mooi gevoel voor details de ontluikende relatie tussen Egbert en Annelies door de ogen van Egbert. De details zitten in de dialogen, in het kennismakingsspel, in de fantasieën, in de beschrijvingen van hun lichamelijke aantrekkingskracht tot elkaar, in de manier van ruzie maken, vallen over kleine dingen. De vele details maken de roman weliswaar wat traag. Het is een eigentijdse roman ook. Mieke maakt zich druk over hoe het hoort. De vader van Annelies is chirurg, de gegoede burgerij dus. Bart, de vader van Egbert, is aannemer en is verwikkeld geraakt in een bouwfraudekwestie. Eigentijds is ook het overwinteren van de ouders van Egbert op Lanzarote, de problemen die vanuit het perspectief van Mieke worden beschreven, de problemen van de ouder wordende mens, duizelingen, hartproblemen en uiteindelijk een TIA. Als dan beschreven wordt vanuit de beide perspectieven hoe het meisje Eva doodgeboren wordt, voel je als lezer dat hier de crux van de roman zit. Hoe reageert iedereen op dit drama? Het leven lijkt kabbelend door te gaan. Er is het werk, er zijn de twee kinderen, er is Annelies die zich vooral met de verzorging bezighoudt, Egbert die zich weer op zijn werk geworpen heeft. Mieke en Bart houden zich op afstand. Telkens komen er flashbacks, bij Egbert, bij Mieke. Egbert verwijt zijn moeder dat ze nauwelijks een moeder heeft willen zijn, Mieke vraagt zich af of ze niet teveel testosteron heeft gekregen via haar moeder en daardoor niet zo’n zorgzame moeder is. De Lanzarotevakantie heeft de functie van een snelkookpan. De couleur locale van het eiland wordt treffend beschreven: de loomheid, het strandleven, de zee, de vulkaan, de restaurants en de resorts; een witte enclave op een van oorsprong Afrikaans eiland, waar de vele ongelukken de mensen op een nieuwe manier met elkaar in relatie brengen. De prachtige kaft toont het vulkaanlandschap met de rode gloed van de lage zon. Ook als je niet een man bent die last heeft van zijn moeder, als je niet van nabij het verlies van een voldragen baby hebt meegemaakt, ook dan maken de geheimen, de erotische scenes, de mooie beelden dat je doorleest en je laat meenemen. Het is kijken in de ziel in romanvorm.