Wonderboom

Na een fiks onheil is de bevolking in Vergelegen geminimaliseerd. Er zijn vele doden te betreuren en tevens zijn er veel mensen vertrokken, waardoor Margriet bijna volledig op zichzelf is teruggeworpen. Er wordt nergens expliciet genoemd welk onheil er heeft huisgehouden, maar ze kan weinig te eten vinden en middelen om ze te kopen zijn er ook niet voorhanden.
Ze besluit te kiezen voor haar eigen veiligheid en in het geheim Kaapstad te ontvluchten om aan de dictatuur van Albino X te ontkomen. Als violiste speelt ze voor deze pigmentloze heerser, maar begint ze langzaam tot het besef is gekomen dat haar geheugen haar in de steek lijkt te raken. Ze merkt dat ze de noten op de bladmuziek niet meer goed kan interpreteren en dat het ten koste gaat van de fijngevoelige manier van spelen die de muziek vereist. De potentaat heeft een voorliefde voor taxidermie, waardoor ze vreest voor haar leven en bang is ook te eindigen als een opgezet lichaam, wanneer hij haar vergeetachtigheid zal ontdekken.

Wat ze wil is terug naar waar haar leven is begonnen, haar familie in Wonderboom, een dorp aan de voet van de Magaliesberg. Haar vioolkist met wat bezittingen - zoals behalve haar viool ook een dagboek, wat foto's en het boek De expeditie naar de baobab van Wilma Stockenström - koestert ze, omdat die haar als geheugensteuntje vergezelt
Al lezende reis je met de hoofdpersoon mee naar haar geboortegrond - zo´n 1500 kilometer naar het noorden - maar tevens is het een reis naar de toekomst en terug naar het verleden, een reis door het leven van Margriet én door de geschiedenis van Zuid-Afrika.
Door te liften weet ze zich te verplaatsen en krijgt ze met allerhande mensen te maken. Soms is het een leuke ervaring, maar ze krijgt ook te maken met een aanranding en overval.
De reis en de gedachten van Margriet dienen als kapstok om gebeurtenissen uit de bestaansgeschiedenis van Zuid-Afrika en het verloop van haar leven aan op te hangen. Door de ruime hoeveelheid voetnoten worden veel historische feiten, personen en gebruiken die door de tekst verweven zijn verduidelijkt. Ook de gedachten van Margriet zijn verweven in het verhaal. Wanneer ze iets ziet of meemaakt, lijkt het haar geheugen te triggeren. Ze herinnert zich algemene zaken, maar ook haar leven met Wim, haar grote steun en toeverlaat, die door verdrinking om het leven is gekomen.
Om het verlies van geheugen te illustreren is er vóór elk hoofdstuk een foto van een moodboard opgenomen. Met het verstrijken van de tijd verdwijnen daarvan plaatjes, foto's, souvenirs, tot er uiteindelijk niets meer over is.
De hoofdstukken hebben alle een bomennaam die de strekking van dat deel omvatten.
Het boek dwingt je bijna tot langzaam lezen door de schijnbaar incoherente verbanden. Doordat de gedachten van Margriet heel leidend zijn springen de verhaallijnen door elkaar, zowel qua tijd als qua onderwerp, omdat de caleidoscopische flarden van haar verwarrende gedachten ook steeds meer van de hak op de tak springen. Het komt heel amorf en bevreemdend over en naarmate het verhaal vordert wordt het steeds minder coherent. Margriet's geheugen laat het steeds meer afweten en ze schrijft nog een laatste keer in haar dagboek.
Dit verhaal eist wat van de lezer. Het is niet zozeer dat het lastig te lezen is, alswel dat je steeds bezig bent om de draadjes te volgen tussen de heldere momenten en die van de verwarring.
Wat ik een klein beetje mistte zijn de beschrijvingen van het landschap, omdat het veel voor mij zou toevoegen. Maar dat zou eerlijk gezegd voor het verhaal zoals het is bedoeld, geen essentiële toevoeging zijn.
De auteur heeft het aangedurfd haar debuut in deze vorm te gieten en het resultaat mag er zijn. Een prachtig en verstild kunstwerk