Zandloper roman

Een literair werkje over hardlopen. Aangezien een groot deel van onze leesclub beweerde zich hiermee regelmatig bezig te houden, terwijl een iets minder groot deel regelmatig beweerde zich ermee bezig te gáán houden, leek dit wel wat voor ons. 58 kopieën werden er verdeeld.

Het boekje kent een wat aparte, meer dan mogelijk ter symboliek aangewende vorm: extreem slank. Ongetwijfeld ludiek bedoeld, maar direct ook een flink minpunt blootleggend. De smalle bladspiegel staat uitvulling van de rechter tekstflank niet toe en bezorgt het werkje iets van een e-book. Voor de goede orde: omdat een strakke en vaste bladspiegel voor ons essentieel is, maakt ons lezersfront geen gebruik van e-books. De onder ons circulerende ‘illegale’ kopieën worden om die reden altijd door papier gedragen. Gerecycled papier, om de critici dezer critici vóór te zijn.

Het verhaal begint fris. Natuurlijk, hardlopers starten altijd fris. Schrijvende hardloper, hardlopende schrijver; ergens tussen autobiografisch en autofictief lijkt Abdelkader Benali’s liefde voor zijn sport te kunnen worden omgezet in prettig prikkelend proza. Dit dreigt méér dan zomaar een goede sportroman te zijn. Lichte filosofische diepgang en dito wetenswaardigheden uit de marathonverslaafdendimensie versterken elkaar in een bevallige symbiose. Ook het verhaal an sich, ook al blijkt dit een vertelling ín een vertelling, lóópt. Vanaf de naderende zogenoemde Halve van Egmond tot...

Ja, tot waar eigenlijk? Bijna pijnlijke constatering. Van werkelijke cadans is nooit enige sprake geweest, van iets als runner’s high al helemaal niet. Het frisse begin blijkt veel te gauw door bederf te zijn aangevreten. De missie, de reis, de trainingsroutine hebben pagina na pagina iets van de aanvankelijk tot uitdrukking gebrachte wedstrijdspanning afgeschaafd. Het opgeworpen probleemgeval Noureddine haalt nog meer vaart uit het verhaal. Het zich anderszins opwerpende probleemgeval Nadia weet die vorm van belevingsvertraging allesbehalve te herstellen. Goed beschouwd is de symbolische slankheid van het drukwerk hier al volkomen misplaatst. Ingevlochten invloeden van de in Marokkaanse sferen tot absurdistisch dissonerende architect Rem Koolhaas trekt de handrem nóg vaster aan.

53 van ons lazen Zandloper daadwerkelijk uit. Beoordeling volgens de gangbare criteria volgde. De cijfers logen niet. Maar, verdórie, verdiende een bij vlagen supersympathiek overkomend werk als dit dan slechts 2 sterren? Omdat het ledenbestand van ons leesgenootschap tevens kon fungeren als de advocaat ervan, gingen wij uitvoerig op zoek naar verzachtende omstandigheden. En vonden die in de titel van dit boekje. Het twee culturen verbindende migrantenkind Abdelkader Benali wijst daarmee niet alleen op de (ook al) sterk bederfelijke duur van een hardrennerscarrière, maar tevens op het zand onder de nadrukkelijk naderende Halve van Egmond, én op dat van de niet minder nadrukkelijk achter hem liggende woestijn. Deze semi-juridische verschoning bleek net genoeg kramp uit Benali’s literaire lopersbenen te kunnen wegnemen. Wij, ook in een poging wat discrepantie met elkander te kunnen verbinden, besluiten deze recensie met aan het droge begrip woestijn een zompig en oer-Hollands gezegde te koppelen. 3 sterren, maar het was met de hakken over de sloot.

Eens met de review van LetterenTribunaal uit Wassenaar. Benali weet aanvankelijk een lekker vuurtje te stoken, maar het zelfdovende gehalte daarin is jammer genoeg te hoog. Toch ga ik meer van deze schrijver lezen, zijn werk heeft iets prettigs van toon. Ik hoop dat ook bij de leesclub de naam Abdelkader Benali weer eens voorbij mag komen. Hij verdient dat wel.

Ik heb dit boekje voor mijn verjaardag gekregen. Ik dacht: Hoe is het mogelijk om een roman te schrijven over hardlopen? Maar het kan! Dat bewijst dit boek. Op meesterlijke wijze beschrijft Abdelkader Benali hoe het is als je veel traint, heel veel traint. Het gevoel dat je krijgt hoe het is om te kunnen versnellen tijdens een wedstrijd. Het euforische gevoel na een goed gelopen race. Een inspirerend verhaal over een hollander van marokkaanse komaf die naar het mekka van het hardlopen gaat; Ifrane in Marokko! Hij doet dat omdat hij snel wil worden. Ik zou zeggen, lees het boek om te zien of het hem lukt!