UPHO Unindentified PHotographic Object

ISBN/EAN:9789460830495
UPHO unidentified photographic object

Fotoboek van Rafaël Philippen en Edith Eussen met teksten van Frits Gierstberg Curator Nederlands Fotomuseum Rotterdam, Luc De Vos van de Belgische band GORKI, Leon Verdonschot.

I
Het valt niet uit te leggen. Je ziet het, of je ziet het
niet. En als je het ziet, zie je het eigenlijk niet. Je
voelt het. Het neemt je mee, haast zonder dat je
het merkt. Je raakt in de flow. Alles klopt, van de
ene pagina naar de andere – en terug. De beelden
rijgen zich als vanzelf aan elkaar. Je oog begrijpt
het, je verstand niet.
Voor wie het nog niet wist: beelden, foto’s, communiceren
met elkaar. Zet twee foto’s naast elkaar en
er komt een dialoog op gang. Soms is dat een voor
de hand liggend gesprek, wanneer de onderwerpen
overeenkomen of de composities op elkaar
lijken. Congruente vormen leiden tot wat men
beeldrijm noemt. Het ene beeld spiegelt zich in of
aan het andere. Of het zet zich ertegen af. Ook
contrast heeft betekenis.
Maar het gesprek kan ook diepgang hebben.
Visuele diepgang. Er zijn beelden die op een hoger
niveau zaken met elkaar uitwisselen. Zaken die
veel minder duidelijk zijn, raadselachtig zelfs.
Tussen de beelden ontstaat een bijzondere
spanning die haar bron niet prijsgeeft. Het oog
ziet, het verstand hobbelt er hulpeloos achteraan.
De beeldende werking gaat voorbij aan wat met
taal kan worden uitgedrukt. Schoonheid schuilt
zoals altijd in het concrete, maar is zelf abstract.
Zelfs in de fotografie.

II
Allora & Calzadilla, Marina Abramović & Ulay, Anna
& Bernhard Blume, Aziz + Cucher, Broomberg &
Chanarin, Clegg & Guttmann, De Rijke & De Rooij,
Elmgreen and Dragset, Gilbert & George, Komar &
Melamid, L.A. Raeven, Bernd & Hilla Becher,
Fischli and Weiss, Pierre et Gilles, Ari Versluis &
Ellie Uittenbroek, WassinkLundgren en Jane &
Louis Wilson.
Tussen de oeuvres van de zojuist genoemde
kunstenaarsduo’s bestaan geen overeenkomsten
behalve dat zij kunst maken.
Zouden de kunstenaars afzonderlijk ook interessant
werk maken?
Het zou kunnen, sommige hebben dat al aangetoond.
Als buitenstaander vraag je je automatisch af wie
wat doet. Hoe werk je als kunstenaar samen met
een andere kunstenaar, op zo’n manier dat er één
oeuvre ontstaat dat bovendien door de tijd gezien
coherent is en een eigen handschrift heeft? Een
gedeelde interesse en een gelijke mindset lijken
de eerste voorwaarden. Maar dan? Moet je elkaar
ook mogen? Is de artistieke liefde op het eerste
gezicht een voorwaarde, of staat liefde een
samenwerking juist in de weg? Op die vragen heeft
de kunstgeschiedenis zeer uiteenlopende antwoorden
gegeven.
De werkwijze dan. Hoe pak je het aan, samen? Is
het teamwork? Maak je een taakverdeling?
Afspraken? Een plan van aanpak? Verdeel je de
onderwerpen? Ieder de helft? Ieder zijn stijl? Ieder
zijn medium? Altijd samen op pad? Om de beurt
een idee uitwerken? Zit je wel eens samen een dag
op de hei?

III
De wereld is een chaos. De camera ordent erop los.
Alles wordt mooi. Alles is gezien. Nu ligt het vast.
Eeuwig houdbaar de foto. Het meisje kijkt nooit
meer om. Bloemen en planten, de stad. Haar haren
wonen in de wind. Hoofden en gezichten zijn
bedekt. Dieren kruipen uit de modder. Zo is het
altijd geweest. De ogen en de monden. Abstractie.
Explosie. Dood doet leven. Die stap gaat nooit
meer weg. Paraplu’s zijn niet meer nodig. Het boek
ligt open. Hoe kwetsbaar we zijn. Wij wenden ons
af. Het is al laat. Vamos!
Frits Gierstberg