Neerwaarts Nederland een ondernemend antwoord op het verval van de verzorgingsstaat

Onlangs is de herziene versie uitgekomen van Maurits v. Falkenrecks boek “Neerwaarts Nederland”, bij uitgeverij Aspekt. De ondertitel “Een ondernemend antwoord op het verval van de verzorgingsstaat” verraadt al dat de auteur een pessimistische blik heeft op de stand van de sociale voorzieningen in Nederland, inclusief donkere omslagafbeelding van verwelkte bloemen, geplaatst op een omgekeerde Nederlandse vlag (vaak gebruikt als teken van nood of verzet).

Falkenreck is een innovatieve ondernemer en docent die aan den lijve heeft ondervonden hoe de Nederlandse overheid, goede doelenorganisaties en grote ondernemingen omgaan met innovaties die door ondernemers van onderuit de samenleving ontwikkeld worden. De samenvatting: uiterst belabberd. Vriendjespolitiek, bedrog en diefstal van intellectueel eigendom zijn schering en inslag. De Nederlandse overheid geeft vooral veel subsidies aan grote, gevestigde ondernemingen. En laat dit nu net de ondernemingen zijn die niet ingesteld zijn op innovatie en ondernemerschap. Ook NGO’s zien innovatieve oplossingen voor ontwikkelingshulp eerder als bedreiging dan als kans, vooral omdat hun goedbetaalde functie hiermee op de tocht kan komen te staan.

Waarom deze focus op innovatie? Heel simpel: om zelf op te vangen wat de Nederlandse overheid sinds de jaren 80 aan het afbouwen is wat betreft de verzorgingsstaat. Zelfstandige ondernemers dienen steeds meer zichzelf te verzekeren, om over de toestanden rond gedwongen ZZP-ers nog maar niet te spreken. Rechtsbijstand voor lage inkomens wordt steeds moeilijker te krijgen en zorgverzekeringen bieden steeds minder zorg voor hogere premies vanwege de inrichting van het huidige zorgstelsel. De overheid schuift meer en meer de verantwoordelijkheid voor collectieve voorzieningen van zich af, onder de eufemistische term “participatiemaatschappij”.

Immigratie en politieke correctheid
Al met al is het boek van Falkenreck en pessimistische diagnose van de huidige staat van de voorzieningen in Nederland. Gelukkig weet hij zich hiervan (deels) los te worstelen door ook te komen met aanbevelingen voor zelfredzaamheid, waarvan ik persoonlijk denk dat we daar in de toekomst het meeste op zijn aangewezen. Wat mij als lezer het meeste is bijgebleven is de historie van de verzorgingsstaat zoals die zich in de 20e eeuw heeft ontwikkeld tot op dit moment. De belangrijkste reden voor afbouwen van de voorzieningen sinds begin jaren 80 bestaat uit 2 oorzaken: de massale immigratie uit de jaren 60 en 70, en het gemak waarmee mensen (onterecht) een uitkering kregen. Dit was een tijd lang vol te houden met de opbrengsten uit aardgas, maar ook daar zal binnenkort een einde aan komen, wat een nog grotere druk legt op de voorzieningen.

Als laatste belangrijke bijdrage levert Falkenreck een model om uit te leggen waarom deze problemen ontstaan en in stand gehouden worden: Modelplatonisme. Decennia lang heeft linkse politiek (cultuurmarxisme) de politiek, media en onderwijs in een houdgreep gehouden, waardoor bepaalde zaken als waarheid werden aangenomen en kritiek hierop taboe was. De multiculturele samenleving werd tot axioma verheven, simpelweg omdat we geconfronteerd werden met een fait accompli; de migranten waren er en we konden ze niet wegsturen. Problemen met integratie, aanspraken op uitkeringen en oververtegenwoordiging in de criminaliteit werden niet besproken om de lieve vrede te bewaren. Dit probleem is nog steeds niet opgelost en is mede de oorzaak van de afbraak van onze voorzieningen. En ondertussen boeken de kabinetten van Rutte nieuwe records als het gaat om immigratie; nieuwe, grotere problemen voor de toekomst worden gecreëerd terwijl de problemen uit het verleden nog niet opgelost zijn. Al met al heeft dit boek me verder de ogen doen openen en me nog meer doen realiseren dat we onze heil niet kunnen zoeken bij de overheid, tenzij er een politiek wonder plaatsvindt.

Unieke en voor mij eerste heldere analyse om te begrijpen WAAROM onze samenleving sterk gebukt gaat onder een interne landelijke verzwakking. Een interne verzwakking die komt door de sterke achteruitgang in bestuurlijke kwaliteit van het grootbedrijf en de gevestigde politieke partijen. Vooral het model van de schrijver genaamd Het Politiek Ecosysteem is zeer verhelderend en ongekend scherp qua analyse. Sterker nog het leent zich voor voorspellingen t.a.v. politiek maatschappelijke en economische ontwikkelingen. Deze man is een ware systeemdenker!