De Hills roman

In de sfeer van een als Weens koffiehuis ingericht etablissement, maken we kennis met de naamloze protagonist, een hoogsensitieve kelner die in zijn eentje het opnemen en het uitserveren van de bestelling voor zijn rekening neemt. Al dertien jaar is hij er werkzaam en, naar het lijkt, behoorlijk vergroeid met de geldende mores die daar immer heersen.
Al die jaren hebben zijn werkzaamheden iets voorspelbaars en de houvast die dat hem biedt, maakt dat de conservatief ingestelde kelner zich als een vis in het water voelt en zijn werk met verve en zelfverzekerdheid kan uitvoeren. Hij verstaat de kunst zich onzichtbaar te maken, werkt heel bewust en is zich tevens zeer bewust van zijn handelen. Zijn observatievermogen is groot en gedetailleerd zijn beschrijvingen - hoewel dit natuurlijk de credits voor de auteur zijn die de kelner deze eigenschap heeft aangemeten -. Een behoorlijk gestructureerd heerschap dus, deze ik-verteller.
De naam van het Noorse restaurant is 150 jaar geleden ontstaan, doordat de familie Hill er vanaf 1846 een confectiecentrum bestierde en het is, onafhankelijk van de gewijzigde bedrijfstak in latere jaren, altijd de naam 'De Hills' blijven voeren.
De uitgebreide en gedetailleerde omschrijving van het restaurant branden het gehele interieur in je netvlies, daar is gewoonweg niet aan te ontkomen.
Ondanks de kenmerken van Jugendstil - de stroming die van eind 19e tot begin 20e eeuw terrein veroverde in Europa -, wordt de ruimte beschreven als behoorlijk schmutzig, met het zwartgeblakerde plafond van het flamberen in de keuken, vettige wanden, verrookte plafonds en schilderijen - uit de tijd dat er binnen nog gerookt mocht worden - versleten mozaïek op de vloer, de klassieke marmeren tafelbladen, de stickers op de wanden en de kroonluchter die er hangt als baken van de vergane glorie.
Zijn ritueel om zich dagelijks in zijn outfit te hijsen, geven hem zijn broodnodige houvast. Het ziet er keurig uit, maar het vele dragen en wassen geeft het een sleets uiterlijk. Vergane glorie misschien, maar voor de kelner zijn houvast aan het oude.
Onze hoofdpersoon heeft zo zijn eigen ritme, gewoontes en principes, werkt precies en met een nogal stoïcijnse houding. Gemakkelijk laat hij zich niet verleiden om uit zijn rol te vallen en hij geeft blijk van het kennen van zijn pappenheimers, wat ze graag eten en drinken en hun gewoontes. Hij is ogen en oren, maar houdt zich verre van het geven van zijn mening en stelt zich conflictvermijdend op.
Wanneer een vrouw - is ze nog een meisje, is ze een vrouw? Een vrouwmeisje. - haar opwachting maakt, veroorzaakt dat de nodige opschudding. Ze heeft lak aan conventies, neemt het niet zo nauw met de tijd, bestelt vierdubbele! espresso's, is constant met haar mobiele telefoon bezig en lijkt zich nodeloos op te dringen aan de andere gasten. Al dat grenzeloze en moderne gedoe zorgen ervoor de onze kelner last krijgt van een sluimerend onbehagen en een moreel dilemma. Hierdoor dreigt hij met zichzelf in conflict te komen. De sfeer, maar ook de kelner, worden grimmiger. De dame houdt de gemoederen danig bezig.
Voor de negenjarige Anne heeft hij uiteindelijk nog ontzag en eigenlijk is zíj de enige die hij nog serieus kan nemen.
Faldbakken schrijft op een luchtige manier. De verfijnde humor doet regelmatig glimlachen, maar voelt ook net zo vaak aan als satirisch. Wie het verhaal laat bezinken, zal ook de verontrustende, onderliggende boodschap voelen van de dreiging van vergane glorie en het moeten wennen om mee te gaan met de modernisering.
Zijn uitgebreide uitweidingen over de kleinste details maken het verhaal misschien soms wat traag, maar mij stoorde dit allerminst. Het maakte me juist zo duidelijk hoe de kelner in zijn vel steekt en hoe hij zich als een vis in zijn 'eigen' domein voelt rondzwemmen.
Een magnifieke roman die me meteen inpakte en me het gevoel gaf om niet te snel op te souperen.

Dol op Noorwegen waar ik al vele tientallen jaren kom, de taal spreek en zó van de Noorse natuur en cultuur hou: in dit boek is daar niets van te merken, het doet oud en stoffig aan.
Daarom ervaar ik ook niets van Noorwegen in dit boek, wat ik vaak met Noorse boeken wél heb.
Zo saai zijn de verhaallijnen en dynamiek ontbreekt voor een groot deel, karakters worden beschreven aan de buitenkant, maar niet uitgediept. Dit boek had zich in elke hoofdstad van de wereld wel kunnen afspelen: Parijs, Londen, Brussel, Amsterdam en er is geen kraak of smaak aan. Vaste gasten, vaste patronen, vaste omgangsvormen en dan komt iemand binnenzeilen die de boel verstoort, hoe voorspelbaar. Verhalen uit de oude doos, dik onder het stof.
Al na de eerste tientallen bladzijden lezen, dacht ik: Toptitel volgens critici? Wat een saai boek!
Ik zou zeggen: Faldbakken, bak eens een echt goed boek!

Voor mij een boek waar ik me tot hiertoe unsuccesvol probeer door te worstelen. Ik vind het een opeenstapeling van eindeloze beschrijvingen zonder verhaallijn. Misschien bedoeld als stilistische oefening ?