De smeekbede

Eind achttiende eeuw wordt Engelbert Kelderman administrateur van enkele plantages in Suriname. Op een van deze plantages werkt slavin Dédé. Lange tijd doet zij zwaar werk op het land, maar op een gegeven moment mag ze in de keuken van haar meester gaan werken. Dédé blijkt heerlijk te kunnen koken en krijgt een bevoorrechte positie bij haar meester. Huisslaven hebben een ander leven dan de slaven op het land, maar toch is het leven niet makkelijk en maakt Dédé soms verschrikkelijke dingen mee. In De smeekbede van Lianne Damen word je meegenomen in het leven van Dédé.

Deze roman is geschreven naar aanleiding van een gevonden brief waarin slavin Dédé haar meester bedankt dat zij is vrijgekocht. De auteur heeft aan de hand van deze brief onderzoek gedaan naar de geschiedenis en het leven van deze slavin verder ingekleurd, wat geresulteerd heeft in dit verhaal. De roman heeft twee verhaallijnen: het leven van de zwarte vrouw Dédé en de andere verhaallijn gaat over de Hollandse meester Engelbert Kelderman en later zijn zoon Gerard (Gerrit). Boeiend om het verhaal vanuit zowel de kant van de meester als vanuit de slavin te lezen. Ze leven beiden in heel verschillende werelden en ervaren de gebeurtenissen heel verschillend.

Auteur Lianne Damen heeft geschiedenis gestudeerd en lange tijd bij verschillende uitgeverijen gewerkt. Dat de auteur liefde voor de geschiedenis heeft, zie je terug in deze roman. Aan het einde van de achttiende eeuw was er veel gaande in de Republiek en op de plantages in Suriname. De auteur heeft historische feiten en verhalen verwerkt tot deze roman: De smeekbede. Hier en daar komen erg veel namen en flarden uit de geschiedenis van de Republiek naar voren, deze zijn verder niet uitgewerkt in het verhaal, maar kunnen interessant zijn om verder na te lezen.

De smeekbede gaat over een moeilijk, maar interessant thema: slavernij. De meesters en hun opzichters gaan vaak hard om met hun slaven en het is hartverscheurend om hierover te lezen. De slaven worden gedwongen om keihard te werken, ze lopen gevaar tijdens het werk en worden makkelijk doorverkocht aan een andere plantage, zonder daarbij rekening te houden met familiebanden. De dood komt ook regelmatig voor in dit verhaal. Veel slaven overlijden op jonge leeftijd, maar ook de blanken in Suriname worden vaak niet oud. Dit komt door allerlei ziekten of bevallingen die voor moeder en kind niet goed aflopen. Het verhaal is soms zwaar en heftig, maar Dédé is een moedige vrouw, waardoor het niet te zwaar wordt.

Lianne Damen heeft een beeldende en krachtige schrijfstijl, waardoor je fragmenten zo voor je ziet. Zo weet ze flora en fauna prachtig te beschrijven, de lange heftige bootreis van Suriname naar Nederland en het reilen en zeilen op de plantages. De smeekbede is een boeiende roman over het leven van een slavin op een plantage in Suriname. Het is een heftig thema en het verhaal van Dédé weet te ontroeren. Ik waardeer het boek met 4 sterren.

Gelezen en gerecenseerd voor In de Boekenkast. Zie voor meer recensies: indeboekenkast.nl.

Wat een gruwelijk aangrijpend boek! Ik was getriggerd door het verhaal van de brief (de smeekbede) van een vrijgemaakte zwarte vrouw aan haar oude meester, die meer dan 2 eeuwen in een archief ergens in Londen lag. Echt een heel bijzondere basis voor dit verhaal. De auteur vult de feiten aan met veel historisch onderzoek. Zo krijg je een heel goed beeld van hoe het leven daar echt was voor de tot slaaf gemaakten. Dit maakt het tegelijk ook een heel beklemmend verhaal; een boek dat je bijblijft. Aanrader!

Ik heb dit mooie boek net uit gelezen, de laatste pagina’s met een dikke keel. Wat een tragisch leven. Heel indringend verhaal, goed geschreven. De hoofdpersonen komen echt tot leven. Je ziet Dédé staan, in die keuken, met al die lekkere hapjes. En tegelijk voel je haar angst en onmacht. Een indrukwekkend tijdsbeeld.

De Smeekbede neemt je mee naar een onderbelichte periode van de Nederlandse/Surinaamse geschiedenis. In compacte, doelgerichte zinnen belicht Lianne Damen de levens van de twee protagonisten: een blanke Utrechtse jurist die, ondanks zijn twijfels aan het slavernijsysteem, aan de verkeerde kant van de geschiedenis belandt en een slaafgemaakte zwarte vrouw wier hele (lange) leven in het teken staat van het verkrijgen van haar eigen en haar zoons vrijheid. Het is verbazingwekkend hoe vooral deze laatste, ondanks het ontbreken van historische bronnen, in het boek tot een vrouw van vlees en bloed evolueert. Lianne Damen geeft deze slaafgemaakte vrouw, die door het systeem gereduceerd is tot een 'bezit', die alleen bestaat als instrument van haar eigenaren, een sterke identiteit. Als lezer leef je zeer met haar mee. De levens van de twee hoofdpersonen worden geschetst tegen de historische ontwikkelingen van hun tijd; het boek is niet alleen meeslepend, maar ook reuze leerzaam!

Wat een briljant boek, echt heel goed. Zeer intrigerend verhaal, mooie zinnen, details die goed aangeven hoe het leven in die tijd was en en allerlei interessante historische feiten, zoals de afgeslagen aanval van de Engelsen op Paramaribo. Daarnaast neem je mij als lezer mee in de personages en gaat het boek echt leven.

Met als aanleiding een intrigerend document uit de 18de eeuw schildert Lianne Damen de wereld van de Surinaamse slavernij vanuit beide perspectieven. Behalve als historica ontpopt Damen zich ook als begaafd stiliste: je kruipt in de hoofden van de hoofdrolspelers. Van het studentenleven in Utrecht eind 18de eeuw tot de plantages in Suriname: je ziet het voor je. Een waar - historisch betrouwbaar -monument voor een onderbelichte schandvlek uit onze geschiedenis.

Mooi geschreven. Ik werd helemaal meegezogen in het verhaal en in de historie.

Boeiende beschrijving van het slavenleven in Suriname

Erg onder de indruk van hoe het geschreven is. Echt een prachtig boek over de helaas nare gebeurtenissen van vroeger. Het heeft mij heel erg aan het denken gezet.
Vooral m’n complimenten aan de schrijfster over alle kennis over het onderwerp.

Wat een beeldende woordkeuze. Knap dat iemand op basis van research zoveel details en inlevingsvermogen kan creëren over een heel andere tijd en een onderwerp waarvan wij een heel ander beeld hebben. Het drama van de slavernij komt heel dichtbij en grijpt je naar de keel.