De vulkaan minnaar

Geschreven bij De vulkaanminnaar

Het duurt een boek lang voordat Sontag het oordeel velt over de personages die een rol spelen in de Vulkaanminnaar, totdat ze zelf aan het einde van dit rijke boek in de rol stapt van de revolutionaire Eleonora Foseca Pimentel. De personages in de Vulkaanminnaar krijgen dan ook niet een volledige of echte naam totdat dit oordeel wordt geveld (het oordeel zelf komt daardoor vrij verrassend over). Het verhaal over de Britse diplomaat William Hamilton, Emma Hart en Admiraal Nelson is eerder verteld en verfilmd, maar de personages krijgen bij Susan Sontag nieuwe kleur en diepgang. Ook Admiraal Nelson, de ‘held’ in het boek en de held op Trafalgar square, krijgt een veeg. Het sociale bewustzijn van de Koning en Koningin van Napels vormen een dramatisch decor. Terwijl Catherine, de vrouw van de Cavaliere (Hamilton), door Sontag wordt beschermd: ze is een ideële vrouw en streeft de schoonheid na in haar eigen wereld, ze heeft nog voor Mozart gespeeld en de ontmoeting met hun puissant rijke neef William Beckford krijgt zin want ook hier wordt schoonheid uitgespeeld naar een die zichzelf dient, maar die van de andere kant tot niets leidt (of in elk geval vergaat zoals zijn fantastische Fonthill Abbey in Engeland); de verbinding tussen wat het embleem wordt genoemd (de held, wanneer is het beste moment gekomen om een embleem te maken) en de schoonheid zit dan ook nog de paar zinnen over het Laocoon beeld: het moment dat de priester afbeeldt net voordat hij beseft dat hij gaat sterven, net alsof daar nog een veelvoudige keuze in zit wat er nog kan gebeuren. Het zijn allemaal idee lijnen die boeien.

De benadering van personen in dit boek is onderzoekend: van hun interne drijfveren, maar wel ingebed in hun tijd. Het oordeel volgt immers pas na het begin van de Franse revolutie. Daaronder zitten enkele cultuur-vaste drijfveren, de verzamelaars gedachte die vooral de man heeft, de behaagziekte die de vrouw kenmerkt. Het blijft theorie echter, de hertogin van Portland kocht een fraaie vroegromeinse vaas van Hamilton voor haar eigen verzameling en de Portland vase staat nu in het British Museum in Londen. Overigens was deze kunstschat verhuizing vanuit Italië naar Engeland ook mijn link met dit boek; zelf noemt Sontag de Venus van Corregio die met Hamilton meekwam uit Napels en in de National Gallery hangt; Laura Cumming vermeldt in haar boek dat het portret van Juan de Pareja van Velazquez ook door Hamilton was meegenomen naar Engeland en vandaar naar New York verhuisde.

Sontag heeft voor de late geschiedenis in Napels (tussen koninkrijk en republiek rond 1800, waar de Engelsen dus een grote rol in hebben gespeeld, een boeiend onderdeel van dit boek), personen uit Puccini’s Tosca verwerkt: Cesare Angelotti, de man die uit Napels vluchtte en er weer terugkwam in het boek, is in Tosca hoofd van de Republikeinen in Rome, de baron Scarpia, politiechef in Napels in het boek is dat in Rome in Tosca, en dan is er de prima donna die haar dichter verdedigt en vervolgens Scarpia vermoordt en daarna zelfmoord pleegt door van een toren te stappen.

Aan het eind van het boek komen de hoofdpersonen (en de moeder van Emma) nog eens terug om hun verhaal te vertellen en samen te vatten; een aardige manier om de lezer nog even te herinneren aan het hele verhaal dat 40 jaar omspant. Een soort epiloog, maar dan op een manier van Sontag om te laten weten dat elke persoon zijn eigen verhaal vertelt?