Heerlijke nieuwe wereld

Goed boek over de master van de undercover-journalistiek. In dit boek beschrijft Gunter Wallraff diverse undercover-operaties met als doel om misstanden in de maatschappij aan het daglicht te brengen. Zo loopt hij een tijd rond als een gekleurde immigrant om op die wijze verborgen racisme aan de dag te leggen. Hij werkt ook in een call center om daar de misstanden bloot te leggen zoals agressieve telenonische verkoop en misleiding alsmede de slechte arbeidsomstandigheden, die daar gelden. Hij werkt ook bij enkele bedrijven zoals Star Bucks en ook bij de toeleverancier van het brood voor supermarkt Lidl. Die broodfabriek, Weinzheimer, doet net niet aan slavenarbeid maar daar is alles mee gezegd.
Ook loopt Wallraff een tijd als zwerver rond. Deze man is de vader van de undercover-journalistiek, waar prima journalisten zoals Stegeman uit voort zijn gekomen.
Goed boek en soms kan je je ogen niet geloven wat deze man aan het daglicht brengt. Dit boek gaat wel over de Duitse maatschappij maar ik denk dat die maatschappij (min of meer) goed vergelijkbaar is met de Nederlandse maatschappij.

Met verontwaardiging dit boek gelezen. In verschillende hoofdzaken wordt beschreven hoe werknemers afgeknepen worden door hun werkgevers.
Je zou verwachten dat er in deze eeuw de belangen van werknemers wettelijk geregeld zijn, maar de Heer Wallraff beschrijf op heldere wijze dat er nog veel onrecht bestaat, en tot hoever daarin wil gaan.

Gunther Wallraff was in mijn jeugd het geweten van de Bild Zeitung, hij was de buitenlander in ´Ik, Ali´. Een voortrekker van de undercoverjournalistiek. Na jaren niets meer van hem gehoord te hebben, ligt er het boek ´Heerlijke nieuwe wereld´, in het Duits ´Aus der schonen neuen Welt´, dat inmiddels met dezelfde titel verfilmd is.
Acht, opnieuw, schrijnende situaties, zoals zwerver op straat, werken in een callcenter, werken bij Starbucks, werken bij Lidl, vermomd als buitenlander. Het zijn vaak degenen die niet assertief genoeg zijn om hun mond te roeren, en mensen die noodgedwongen werk aannemen waar ze zelf aan onderdoor gaan.
Een opmerkelijke vertaalfout, die riekt naar effektbejag in de Nederlandse uitgave is de scene, waarin Wallraff, vermomd als buitenlander een rondvaart maakt. Hij wordt aangesproken door een andere passagier die bij Wallraff twee bier besteld, omdat hij denkt dat hij bij de bediening hoort. Nadat Wallraff de eerste keer niet reageert, herhaalt de medepassagier opnieuw zijn verzoek. In de Nederlandse wordt het Duitse ´wiederholen´, vertaalt in ´snauwen´.
Verder een uitstekend boek, met onderwerpen die helaas toch nog voorkomen.

Een boek wat tot nadenken stemt. Het toont op expliciete wijze de gevolgen van neokapitalistisch denken in Duitsland. Wallraff laat zien hoe dit denken leidt tot cynische uitbuiting en teloorgang van het arbeidsrecht en - verworvenheden. Resultaat is een maatschappij waar kosten/baten denken en onverschilligheid voor het lot van anderen de norm wordt. Die anderen zijn daklozen, call center medewerkers, medewerkers van Lidl, leerlingen in restaurants, en medewerkers van Starbucks.

Walraff toont aan dat arbeidsbureau's en re-integratiebureaus in Duitsland van harte meewerken aan uitbuiting door werklozen daar naar toe te sturen als moderne slaven en verder aan hun lot over te laten. Ook signaleert hij dat juristen zich niet altijd aan de wet houden als het gaat om arbeidsrecht en middelen als intimidatie en pesten inzetten om van mensen af te komen. Walraff roept dus op tot bezinning, een kritische houding en solidariteit. Dit vind ik terecht.

Confronterend! Verborgen realiteit.