Bijenvader N.v.t.

Johannes vriend Henrico ligt in coma in het ziekenhuis. Ze spreekt cassettebandjes voor hem in om te vertellen wat er die zomer gebeurd is. In een wisselend perspectief van het heden en haar verhaal op de cassettebandjes leren we haar broertje Paulie, moeder, buurman Lomme en Henrico’s vrienden kennen. Op het eind wordt echter pas duidelijk wat er gebeurd is…
Het boek speelt zich af in de jaren tachtig, maar is nog steeds heel herkenbaar. De onzekerheden van pubers, het geworstel met verliefde gevoelens, vriendschap, een nieuwe plek/ plaats zien te vinden in een nieuwe groep op een nieuwe school, zoeken naar een vaderfiguur, thema’s die universeel zijn. En ook de achtergrond van het bekrompen kleine dorp waardoor alles uiteindelijk zo uit de hand kan lopen…
Esther Sprikkelman heeft een prachtig debuut geschreven, een mooi verhaal met een onverwacht einde. De cover en de titel zijn in eerste instantie niet duidelijk, maar na het lezen van het verhaal helemaal. Het cassettebandje verwijst niet alleen naar de ingesproken bandjes maar ook komt er geregeld muziek voorbij…ik waande me weer even in de jaren tachtig..
Verwarrend was wel dat door de afwisseling in tijd van heden en flashbacks (het verhaal verteld op de cassettebandjes), dingen soms niet duidelijk waren, waardoor ik even moest terugbladeren of soms maar doorlas en het later pas duidelijker werd…
Het verhaal laat me ook niet los, vraag me nog steeds af hoe het met sommige personen in het verhaal verder zal gaan…

Ik begon zaterdagavond met lezen en nog voordat het ochtend was had ik het verhaal al bijna uit. Ik kon het een gewoonweg niet wegleggen. Wat heb ik hiervan genoten.

Het verhaal begint dat Johanne, een puberend meisje met lang, steil donker haar, een cassettebandje inspreekt voor haar vriendje Henri die met zwaar hersenletsel in coma ligt. Ze doet dit omdat de artsen niet zeker weten dat als hij ontwaakt, nog weet wat er gebeurd is. Johanne besluit daarom alles te vertellen over hoe het begon toen zijzelf, haar moeder Kat en broertje Paulie in het dorpje kwamen wonen en ze elkaar ontmoette. Naarmate het verhaal vordert, leer je Henri en zijn goede vrienden Leendert, Witte en Dora kennen, die toentertijd zijn vriendinnetje was. Vooral met deze Dora heeft ze haat/liefde verhouding omdat ze allebei Henri willen. Verder is Johanne is liever de hort op dan dat ze thuis is. Dit komt mede door haar moeder, een artistieke kunstenares die vaker in haar atelier te vinden is dan thuis. Ze doen haast niets anders dan verhuizen en Johanne is nog altijd wat boos dat ze hun vorige plekje hadden moeten verlaten. Maar ze went gauw aan het kleine, pittoreskje dorpje en het duurt dan ook niet lang dat Henri haar hart gestolen heeft. Naast het feit dat je deze tieners leert kennen met hun avonden bij de rivier en het kampvuur en hun liefdesperikelen, leer je ook Johanne’s broertje Paulie beter kennen die met zijn twaalf jaar geobsedeerd is door insecten. Als hij erachter komt dat hun nieuwe buurman imker is en bijenkasten in de schuurt houdt, is hij vaker daar te vinden dan thuis. Als deze buurman ineens verdwenen is, wordt het langzaam ook duidelijk wat er precies met Henri gebeurd is.

Ik vond het verhaal ook extra leuk om te lezen omdat ik mijzelf er goed in kon identificeren. Johanne heeft trekjes die ik bij mezelf ook herken. Als ze een echt persoon was geweest, dan had het mijn hartsvriendin kunnen zijn. En ik woon zelf ook in een klein dorpje in Gelderland dus dit verhaal had ook makkelijk hier af kunnen spelen. Ik vond het heerlijk om een keer geen verhaal over de moderne technologie te lezen, zoals Whatsapp, Spotify of Facebook. In deze tijd luisterde je muziek op een ratelende cassettebandje of via een krakende LP. En bellen deed je nog met een simpele PTT telefoon en deed je dat alleen maar als het echt nodig was. Verder is het niet alleen vermakelijk maar ook leerzaam. Een uitstekende combinatie voor een topboek, zeker als debuut. Ik vond het ontzettend jammer dat dit boek uit was. Vijf sterren geef ik Bijenvader!

Het is in de zomer van 1985 dat Henrico, het vriendje van Johanne, in coma in het ziekenhuis ligt. Wat er is gebeurd is nog onduidelijk, maar de ernst van het letsel kan er op wijzen dat er misschien sprake is van geheugenverlies in het geval Henrico mocht ontwaken. Omdat Johanne niet wil dat alles wat ze samen hebben beleefd in de vergetelheid zal raken, spreekt ze cassettebandjes in en vertelt op die manier hun gezamenlijke verhaal. Ook voor zichzelf kan ze op deze manier alles op een rijtje zetten.
Een paar maanden eerder is Johanne met haar moeder Kat en jongere broertje Paulie verhuisd van Utrecht naar Warsum. Daar leert ze Henrico kennen die in de snackbar van zijn ouders werkt.

"Ik ga nu gewoon vertellen.
Vanaf het begin.
Ons begin.
Dat zijn jouw billen in een vale spijkerbroek, de rand van je blauwgestreepte boxershorts, je hoekige schouders onder een wit T-shirt waarop met rode letters CAFETARIA 'T TREFPUNT staat, je zwarte haar dat krult in je nek. Je staat voorovergebogen over de bak met frituurvet, haalt de zeef omhoog, controleert of de frieten al een gouden kleur hebben.
Tot zover niets aan de hand.
Dan draai je je om en kijk je me aan.
Een smal gezicht bedekt met bruine sproeten, hoge jukbeenderen, een lange neus die een beetje scheef staat (ja, dat is echt zo), en ogen van het allermooiste turkoois.
Ik doe mijn best om door te ademen, maar ik denk dat je zag dat ik schrok. Ja, toch?
Zeg het maar, zeg je.
Ik weet ineens niet meer waar ik voor kwam. Die ogen"

Johanne wordt opgenomen in dezelfde vriendengroep en ze brengen veel tijd met elkaar door. Helaas is ook de wat vreemde Dora steeds van de partij, op dat moment het vriendinnetje van Henrico.
Paulie brengt veel tijd door bij de buurman die een fervent imker is. Paulie is hiervan zo onder de indruk dat hij van de buurman ook een bijenvolk krijgt waar hij zich op kan richten. De buurman is een wat norse man die iets geheimzinnigs lijkt te verbergen.

Welk incident heeft Henrico getroffen?

Bijenvader is een bijzondere en gelaagde roman. De lezer valt meteen binnen in het midden van het verhaal.
De plot heeft meerdere verhaallijnen die synchroon lopen, maar ook de nodige flashbacks die de lezer langzaamaan duidelijk maken wat er is gebeurd in die paar maanden dat Johanne met haar familie in Warsum is komen wonen. De verhaallijnen zijn ingenieus tot één geheel gesmeed en komen aan het eind mooi samen.

Verschillende vertelperspectieven wisselen elkaar af. De ik-verteller gebruikt ook vaak het jij-perspectief wanneer ze zich via het cassettebandje tot Henrico richt. Daarnaast vertelt een personale verteller over de belevenissen van Paulie.
Een enkele keer kan een aanwijzing of verhaallijn verwarrend overkomen en duikt het gevoel op dat er een foutje in de tijd en tekst is geslopen. Dit komt echter weer goed wanneer je doorleest.

De auteur heeft een aantal motieven in het verhaal verwerkt (zoals muziek, stukjes van songteksten, kalverliefde, depressie bij jongeren en de structuur van het bijenvolk) en die lijken niet toevallig gekozen.
Heel consequent gebruikt de auteur de dingen die gewoon waren in de tachtiger jaren, zoals de cassettebandjes (die krengen waar de tapes soms van in het apparaat verstrikt raakten), de vrije opvoeding en ook het gemis aan een aanwezige ouder.
Het boek is geschikt voor jongeren, maar het is tevens een prachtig verhaal voor volwassenen.

Zomer 1985. Door een vreselijke gebeurtenis ligt Johannes vriendje Henrico in coma. Hij is waarschijnlijk zijn geheugen kwijt, en Johanne is bang dat hij zich niets meer herinnert van haar, en van hun tijd samen.

Die tijd samen begon een paar maanden eerder, op de dag waarop Johanne met haar moeder en broertje Paulie vanuit Utrecht verhuisde naar Warsum, een klein dorp in het oosten van het land. Als ze 's avonds patat haalt in de plaatselijke snackbar en daar Henrico ontmoet, weet ze dat ze verloren is.
Op cassettebandjes - in de hoop dat die Henrico's geheugen opfrissen wanneer hij wakker wordt - vertelt Johanne Henrico over de lange, broeierige zomer die volgt. Vanaf die eerste blik in de snackbar tot aan die afschuwelijke dag waarop...

Mijn mening:

Op de omslag zie je een casettebandje. Vond de titel er eerst niet bij passen maar zodra je het boek gelezen hebt, klopt het helemaal.
Het gaat over Johanne, die een casettebandje opneemt voor haar vriend Henrico, die in coma ligt na een ongeluk. In het verhaal omschrijft ze alles wat er zich heeft afgespeeld en wat er zich nog afspeelt. Ze hoopt hiermee, dat als hij weer ontwaakt, dat hij zich alles kan herinneren.
Ik moest eerst wel wennen aan al die namen maar al lezende kom je er achter wie nu precies wie is en welke rol ze spelen bij Johanne.
De rol van broertje Paulie en buurman Lomme zijn ook vrij aanwezig in het boek. Beide zijn dol op bijen en komen zo ook met elkaar in contact. Wel is er iets mysterieus aan buurman Lomme .
Zo blijkt het ongeluk van Henrico ook niet zomaar een onngeluk. Je leest over onmacht, jaloezie en verraad
Het verhaal is mooi en duidelijk geschreven en heeft een heel verrassend einde.
Ik geeft het 3 sterren