Dagboek van een provincievrouw

Eind 2016 won ik in een Facebook-wedstrijd van Uitgeverij Karmijn het ‘Dagboek van een provincievrouw’ van E.M. Delafield. Die titel klinkt misschien niet erg spannend, maar het blijkt te gaan om de oma van Bridget Jones, die in een gefingeerd dagboek verhaalt van haar ploeterende leven op het Britse platteland in de jaren twintig.

Daar moet onze naamloze hoofdpersoon het zien te rooien met een zwijgzame man, twee bijzondere kinderen, een Franse gouvernante en het nodige weerspannige personeel – plus haar eigen verplichtingen als min of meer notabele dame in een klein dorpje, compleet met kerkenraadsvergaderingen, de organisatie van een fancy fair, een heus schandaal en een excentrieke domineesvrouw met wie ze tegen wil en dank een vriendschap opbouwt.

Maar het leven is niet makkelijk als je gedachten nogal eens met je op de loop gaan. Bovendien heeft ze geldzorgen en een slechte hand van haarkleur kiezen. Ze vertelt het allemaal zo afstandelijk mogelijk, maar door de telegramstijl heen zie je de chaos voor je. Dat levert soms angstwekkend herkenbare juweeltjes op als: ‘Barbara komt langs. Of ze even in vertrouwen met me kan spreken. Ik verzeker haar dat dat kan, en zet meteen de kat en kitten het raam uit om zo vertrouwelijke omgeving te creëren.’ ‘Gesprek wordt plotseling algemeen als Lady F. het onderwerp van huidige tandheelkunde aansnijdt. Hier hebben we allemaal, behalve Robert (de echtgenoot – MR), die brood zit te eten, een heleboel over te zeggen.’ ‘(…) schrik bij aanblik van mezelf in spiegel van onweerlegbare feit dat ik er op eind van feestje bij lange na niet zo goed uitzie als aan het begin.’

Ik heb van de provincievrouw genoten: een boek vol onderkoelde Britse humor en ondanks haar gevorderde leeftijd – de eerste druk verscheen in 1930! – een feest der herkenning voor de sociale stuntelaars van nu.
De vertaling is van Anne Roetman, die de humor en een iets archaïsche maar heel goed leesbare stijl fantastisch heeft overgebracht.

Een welgestelde vrouw (hoewel ze wel geldproblemen heeft) die op het platteland woont met haar man en kinderen, beschrijft in dit dagboek haar dagelijkse beslommeringen. Dit doet ze met veel droge humor. Het is grappig hoe ze bijvoorbeeld een hekel heeft aan Lady B., die steeds onverwachts komt aanwaaien en overal wat over te zeggen heeft. En altijd maar beleefd blijven en de schone schijn ophouden. Daar gaat het trouwens sowieso wel heel erg over: ‘keeping up appearances’. Maar doordat je hier de gedachten leest van iemand, weet je ook wat er onder die ‘appearances’ verborgen zit. Leuk om te lezen. Je ziet de wereld van de jaren ’30 ook wel voor je.

Maar: ik kon maar niet wennen aan de schrijfstijl. Het zijn echt dagboekkrabbels, geen vloeiend verhaal. Daarnaast worden er door het kindermeisje Franse opmerkingen gemaakt die niet vertaald worden, had ik even in een voetnootje willen zien. En de auteur maakt op een vreemde manier gebruik van hoofdletters. Het zal zijn om nadruk op die woorden te leggen, maar ik vond het erg storend. En, tot slot: er gebeurt weinig spectaculairs in het verhaal. Het zijn echt de dagelijkse beslommeringen van een plattelandsvrouw. Geen spannende verwikkelingen, geen drama. (wat er wel in Bridget Jones zit)

Ik denk dus dat ik helaas moet concluderen dat dit boek gewoon niet mijn smaak is, al kon ik wel de humor zien die erin zat. Voor mij geen volgende deel van het dagboek… Al ben ik wel heel benieuwd naar de cover

‘Dagboek van een provincievrouw’ speelt zich af in de jaren dertig van de vorige eeuw, maar leest als een bijna moderne roman. Niet voor niets wordt het de voorloper van Bridget Jones genoemd. Nog bijna cynischer, hysterischer en eerlijker dan Bridget Jones en dat vind ik geweldig.

Ik heb op stukken hardop moeten lachen, hoewel ik wel even moeite had om in het boek te komen. E.M. Delafield heeft een typische manier van schrijven die even wennen is. Maar zodra je daar doorheen bent, wordt het boek alleen maar hysterischer en past de schrijfstijl perfect bij het karakter van de hoofdpersoon.

Wat me, naast het grappige van het boek, opviel was dat het zo goed paste, ook nog in deze tijd. Er zitten herkenbare situaties in van ongemakkelijke sociale situaties die je nu nog steeds treft. Het is geweldig hoe tijdloos dit boek is en ik ben dan ook blij dat Uitgeverij Karmijn ervoor gekozen heeft juist dit boek in het Nederlands uit te brengen.

Uitgeverij Karmijn heeft wel een plekje in mijn hart veroverd, met de eigenzinnige en originele boeken die zij uitgeven. Hou deze uitgeverij dan ook goed in de gaten, want ook in het voorjaar van 2017 geven zij weer prachtige boeken uit.

‘Dagboek van een provincievrouw’ van E.M. Delafield is een uniek, cynisch en hysterisch dagboek uit 1930. Dat het uit de vorige eeuw komt, wil niet zeggen dat het gedateerd is, integendeel. Het is uniek, onverwacht cynisch en tijdloos.