De Chaos-trilogie 3 - Lawaai dat nooit stopt Chaos-trilogie deel 3

Lezers van deel I en II van de Chaos -trilogie kunnen bij het derde deel Lawaai dat nooit stopt hun hart ophalen; ook het derde deel is zeker de moeite waard! De spanning stijgt vanaf de eerste bladzijde, de strijd tussen de verschillende ploegen verhardt en de machtstrijd verergert. Patrick Ness weet in dit deel het probleem bij de kern aan te pakken, te bespreken en te bekritiseren. Hij pakt je op, neemt je mee en laat je in verwarring achter. Perfect!

Todd en Viola hebben de burgemeester gevangen genomen (in deel twee), maar Todd besluit hem vrij te laten. Ze moeten vechten tegen een groep Spakkels, onder leiding van Spakkel 1107. Vanaf dat moment zijn er drie kampen: de spakkels, het team van Viola en de verpleegsters en het team van de burgemeester (met Todd). De strijd breekt los en er kan alleen maar ‘vrede’ komen wanneer verschillende teams gaan samenwerken. Maar wie is er te vertrouwen? Wie strijdt er met een ‘dubbele agenda’ en wie wil alleen maar ‘wraak’?

De schrijfstijl van Ness is – ook in dit deel – wonderbaarlijk te noemen. Waar Ness in deel één en twee wisselende tussen Todd en Viola en hun gedachten, voegt hij in dit verhaal een derde ‘personage’ toe: de Spakkels. Dit perspectief wordt vanuit ‘één stem’ beschreven; een lastig element. Voor de lezer is het lang onduidelijk wie het is en wat de bedoelingen zijn. De personage is lastig te doorgronden; dit maakt de lezer nieuwsgierig! Opvallend is het gebrek aan beschrijvingen van de omgeving. Ness gebruikt vrijwel geheel dialogen en gedachten, een beschrijving van de omgeving of de gebeurtenissen laat hij achterwege. De lezer weet niet precies wat er allemaal gebeurt, de enige kennis die hij krijgt, krijgt hij via de personages. Een unieke, maar zeer sterke keuze. Het thema – de machtspolitiek – wordt hiermee ondersteund.

De oorlog, de machtsspelletjes en de strijd verhevigt sterk in dit boek. Waar de oorlog in deel I een ‘dreigement’ was, wordt het in deel II werkelijkheid. In deel drie gaat het verder: het boek IS de oorlog. Daarbij wordt de strijd complex gemaakt: verschillende ‘verborgen agenda’s’ en verschillende ‘leugens’ maken het verhaal uniek. Ness zet je hierbij aan het denken.

Ook de personages geven een extra dimensie aan het verhaal. De iet wat ‘naïeve’ Todd maakt keuzes die de lezer misschien niet gemaakt zou hebben. Hij laat zien dat hij jong is, veel keuzes maakt hij ook met zijn ‘gevoel’. Todd wordt ‘geholpen’ door de burgemeester, maar de burgemeester heeft een dubbele agenda. De lezer ziet de slechte man, Todd herkent niet alles, maar kan Todd niet behoeden voor fouten. Daartegenover staat de ‘wantrouwige’ Viola, bij wie de liefde voor Todd een belangrijke rol speelt. Waarschijnlijk herkenbaar voor menig lezer: de keuzes die zij maakt, zijn verschrikkelijk moeilijk. Naast deze twee personages voert Ness ‘Spakkel 1107’ op. De lezer kan zich maar moeilijk met deze personage en zijn gedachten identificeren. Een bewuste keuze? De keuzes die deze Spakkel maakt, zijn dan ook ‘onbegrijpelijk’, tenzij je alleen het verhaal van de Spakkel kent. En juist dit element - de verschillende personages – maakt het verhaal gelaagd. Eenieder herkent ‘de burgemeester’ wel in iemand in zijn/haar omgeving. Eenieder kan zichzelf waarschijnlijk deels/geheel in Todd of Viola herkennen. De Spakkel maakt de discussie compleet.

Uiteindelijk blijkt het boek Lawaai dat nooit stopt een mooie afronding van het geheel. Deze trilogie gaat verder dan drie mooie verhalen; het beschrijft de machtsspelletjes en de dubbele agenda’s die wij in ‘onze wereld’ ook kennen. Het verhaal laat je nadenken; letterlijk en figuurlijk. De laatste bladzijden van het boek zorgen voor nieuwe vraagtekens, laten je achter in verwarring. Met die laatste woorden sluit Ness zijn trilogie. Een trilogie die – ook na het lezen – waarschijnlijk voortleeft, in de gedachten van menig lezer. Een boek waarover gesproken moet worden. WAUW!

Patrick klopt vaak op ongelakt hout. Hij weet dat hij geluk heeft gehad. Hoeveel schrijvers zijn er wel niet die hun werk ongezien in de la terug moeten stoppen. Die afwijzing na afwijzing moet incasseren. Die geen publiek hebben, geen lezers, geen fans… maar ook geen interviews, etentjes met fans & boekhandelaren. Dingen waarvan hij, nee hij wil niet klagen, waarvan hij vindt dat ze horen bij het professionele gedeelte van het schrijven. Als ik zeg dat er schrijvers zijn die interviews pertinent weigeren, schudt hij zijn hoofd en zegt met een glimlach dat je dat niet kan maken, niet meer in deze maatschappij. In deze maatschappij van informatie, informatie overload eigenlijk, waar zijn Chaos Trilogie over gaat.

Was je op voorhand van plan een trilogie te schrijven?
Ja, ik had elk boek van tevoren uitgedacht, ieder boek heeft een eigen thema en kun je op zich ook los van elkaar lezen. Het eerste boek heeft 1 stem, het tweede twee en in het derde boek hoor je drie stemmen. In deze drie boeken zat genoeg om me geïnteresseerd te houden – dat is de grootste angst bij het schrijven van een serie namelijk; dat je er op een gegeven moment geen zin meer in hebt, of afgeleid raakt, of in de herhaling valt. En als het verhaal mij al niet meer kan boeien, dan zal het een lezer zeker niet boeien. Ik dacht dat drie boeken wel voldoende was om mijn verhaal in te kunnen vertellen.

De Chaos-trilogie zou je kunnen lezen als, heel kort door de bocht geformuleerd, als een aanklacht tegen de constante informatiestroom die ons overspoelt. En het gebrek aan stilte. Waarom heb je door een fantasiewereld voor gecreëerd? De werkelijkheid is vreemd genoeg met Twitter, Facebook, Instagram…
Ik schreef het eerste boek al in 2008, toen was het allemaal nog iets rustiger dan nu. De wereld die ik creëerde is een wereld waar tieners zich thuis in voelen, ik gaf ze een eigen wereld. Waarin alles onzeker is, elke beslissing die genomen moet worden, voelt alsof de wereld er vanaf hangt… tieners weten dat ze over een gefantaseerde wereld lezen, als ze bijvoorbeeld The Hungergames lezen, maar het voelt op emotioneel vlak als een net zo onzekere wereld als de werkelijke wereld waarin ze leven. Juist door die fanatasiewereld kom je dichter bij hun belevingswereld. Ik wil ze duidelijk maken dat ze in een wereld leven waarin hun leven op straat ligt, ik wil ze bewust maken van het feit dat ze wel privacy kunnen hebben door niet alles op Facebook et cetera te zetten. In de Chaos trilogie ben ik nog een stap verder te gaan door te fantaseren over een wereld waarin je geen keuze hebt of je iets deelt met anderen… in de chaos kan iedereen jouw gedachten horen, en jij die van de anderen. Er is altijd Lawaai.

De Chaos trilogie wordt verfilmd?
Er is een scenario geschreven, ja, door Charley Kaufan die ook Being John Malkovich en Eternal Sunshine of the Spotless Mind heeft. De studio die The Hunger Games heeft geproduceerd zal ook deze productie begeleiden. Ik heb lang gepraat met Charley, of eigenlijk vooral vragen beantwoord over waarom ik bepaalde keuzes had gemaakt in het verhaal. Ik geef mijn boeken met een gerust hart uit handen. Natuurlijk hoop ik dat het een geweldige film wordt, maar net als bij de recensies, of het nu goed of slecht is: het boek blijft hetzelfde.

Voor meer interviews & inspiratie, zie www.bol.com/boekenredactie.