De kaart van zout en sterren

Geschreven bij De kaart van zout en sterren

De kaart van zout en sterren opent met een gedichtje op de eerste bladzijde, die je meteen diep in het hart raakt. Het is opgedeeld in vijf delen, elk voorafgaand door een mooi gedicht. Deze zijn de moeite waard, alleen het lettertype van deze gedichten had voor mij wel wat groter gemogen!
Het verhaal is doorspekt van mooie zinnen en citaten en onderstaande zin wil ik jullie niet onthouden:
Mijn woorden zakten als zaadjes omlaag ,mijn klinkers en de rode plek voor verhalen verbrijzelden onder mijn tong.

Er zijn twee verhaallijnen, een in het heden die de reis van Nour beschrijft en die van Rawida, die zich in het verleden afspeelt. Beide meisjes worden volwassen tijdens hun reis en leggen dezelfde weg af. Afwisselend lees je over de reis naar de veiligheid van Nour en het verhaal van Rawida. Op een mooie manier wordt op deze wijze het heftige dat Nour en haar familie beleven afgewisseld met wat ontspannender, soms bijna sprookjesachtige verhalen over Rawida.
Rawida reist mee met de expeditie van Al-Isidri, een geleerde en kaartenmaker om de wereld in kaart te brengen.
We moeten de hele tijd de kaarten bijwerken, de grenzen van onszelf overschilderen.

Na de dood van haar vader verhuist Nour met haar moeder en zussen Zahra en Houda vanuit New York naar Syrië. Dit gebeurt in 2011 als Nour 12 jaar oud is. Als ze er drie maanden zijn, breekt de oorlog uit in Homs waar ze wonen. Hun woning wordt gebombardeerd en uit de resten weet haar moeder nog wat spulletjes te redden, waaronder een kaart. Aangeslagen en gewond beginnen ze hun reis naar Damascus, maar ook hier is de oorlog al. Ze laten tijdens hun reis steeds meer achter van zichzelf. Hun reis loopt via Jordanië, Egypte, Libië, Algerije en Marokko en zo komen ze uiteindelijk in Ceuta aan. Ze kennen veel ontberingen, komen in aanraking met mensensmokkelaars en raken betrokken bij meerdere aanvallen. Haar moeder is kaartenmaker en de kaart die ze Zahra en Nour meegeeft tijdens hun gedwongen scheiding gaat een grote betekenis krijgen, doordat deze hun de weg naar Oom Ma’moen verteld. Ook komt Nour er achteraf achter hoe belangrijk het verhaal dat haar vader de verhalenverteller haar altijd vertelde voor het slapen gaan. Dit is namelijk het verhaal van de reis van Rawida en de kaartenmaker Al-isidri.
De karakters zijn goed vormgegeven. Zahra 18 jaar, spreekt Arabisch en voelt zich heel wat als de oorlog uitbreekt, maar uiteindelijk zorgt ze voor haar Nour en beschermt haar.

Nour denkt in kleuren.
Het klinkt als rode en gele dingen die in mensen zitten, de angst en woede die een mens kapotmaken, totdat ze iemand anders kapotmaken. Granaatscherven is een rood woord. Voor mij klinkt het als metaal en woede en op het verkeerde moment op de verkeerde plek zijn.

Ze weet de weg aan de hand van de omgeving en omschrijving goed te vinden en wordt snel volwassen door de oorlog. Ik heb mijn tranen achter gelaten toen ik mijn huis verliet.

Houda is de wijzere liefhebbende zus voor Nour als de oorlog uitbreekt, maar doordat ze gewond raakt is ze kwetsbaar geworden.
Hun moeder is kaartenmaker en probeert tijdens de reis Nour zoveel mogelijk te ontzien, door haar weinig te vertellen over wat hun te wachten kan staan tijdens hun reis.
De kaart van zout en sterren is realistisch, in de derde persoon geschreven en raakt je diep in het hart. Het is vlot leesbaar en nodigt uit tot achter elkaar uitlezen.
Verder zit het vol levenswijsheden, zoals
Dat verhalen de pijn van het leven kunnen verlichten, niet van het sterven. Het is juist het leven dat ons pijn doet.
Het leven vergiet bloed en laat zijn sieraden achter in onze huid.
JenniferZeynab Joukhadar eindigt met een nawoord waarin ze hoopt dat dit boek als uitgangspunt dient voor bewustwording en empathie. Vluchtelingen worden geconfronteerd met afgrijselijk geweld en onrecht bij hun pogingen om in veiligheid te komen.
Tijdens het lezen heb ik De kaart van zout en sterre

Geschreven bij De kaart van zout en sterren

Jennifer Zeynab Joukhadar is een Syrisch-Amerikaanse schrijfster. Ze heeft een Islamitische vader en een christelijke moeder en is geboren in New York. Ze behaalde haar PHD aan Brown University en werkte als biomedicus voordat ze fulltime schrijfster werd. Haar korte verhalen verschenen o.a. in Kenyon Review en The Saturday Evening Post. Hiervoor werd ze genomineerd voor de Pushcart Prize. ‘De kaart van zout en sterren’ is haar debuut en zal in veertien landen verschijnen.

In ‘De kaart van zout en sterren’ vertelt Jennifer Zeynab Joukhadar het hartverscheurende verhaal van een hedendaags Syrisch meisje en een middeleeuwse avonturierster.
Wanneer de vader van Nour overlijdt besluit haar moeder, met haar drie dochters, terug te keren van New York naar Syrië, Homs. Nours vader vertelde haar altijd over het meisje Rawiya. Zijn verhalen herhaalt ze keer op keer om de herinnering aan haar vader levend te houden. Rawiya was een meisje die leefde in de twaalfde eeuw. Ze vermomde zich als jongen om zo bij een beroemde kaartenmaker in dienst te treden. Syrië blijkt veranderd en al snel is het geweld ook in Homs. Nour en haar familie worden gedwongen te verhuizen. Ze nemen dezelfde gevaarlijke route als die Rawiya honderden jaren eerder nam. Ze komen voor een keuze te staan die het gezin voorgoed uiteen kan laten vallen.

‘De kaart van zout en sterren’ is een betoverend boek in de trant van ‘De zoon van de verhalenverteller’. Het verhaal heeft twee verhaallijnen die elkaar afwisselen. Het eerste is die van de twaalfjarige Nour, een hedendaags Syrisch meisje. Na de dood van haar vader is ze met haar moeder en zussen verhuist van New York naar Syrië. Nour beleeft alles aan de hand van kleuren. De tweede verhaallijn is die van Rawiya, een avonturierster uit de middeleeuwen. Zij vermomde zich als een jongen om zo bij de bekende kaartenmaker Al-Idrisi in dienst te kunnen komen. De auteur verweeft de beide levens van de meisjes op een wonderbaarlijke manier. Ze hanteert een bloemrijke schrijfstijl en laat het geheel overkomen als sprookjesachtig. Beide verhalen zijn sfeervol, vol emotie en met hartverscheurende momenten. Vanaf het begin trekt de schrijfster je in het verhaal, om je niet meer los te laten. Je beleeft samen met Nour en Rawiya de avontuurlijke reis door een Oosterse wereld.

Een bijzonder verhaal van twee meisjes, het één sprookjesachtig mooi, het andere levensecht. Knap hoe de auteur dit verhaal samenbrengt in één roman.

Geschreven bij De kaart van zout en sterren

prachtig boek, je wilt het in eén adem uitlezen

In ‘De kaart van zout en sterren’ van Jennifer Zeynab Joukhadar komt de oorlog in Syrië ineens erg dichtbij. De schrijfster laat je de vlucht van Nour en haar ontheemde familie mee beleven, waardoor je ineens veel beter beseft wat veel vluchtelingen in de Westerse wereld mogelijk hebben moeten doormaken voor ze hier aankomen. Het laat je de zinloosheid zien van een oorlog die onschuldige gezinnen treft. Bommen houden geen rekening met schuld en onschuld.

Door dit verhaal wordt het verhaal van Rawiya gevlochten, een meisje dat zich verkleedt als jongen om bij een kaartenmaker in de leer te gaan. Dit verhaal speelt zich af in de 12e eeuw en vertelt het verhaal van een Marokkaanse cartograaf, die leefde in Sicilië aan het hof van Rogier II. De schrijfster laat ons op deze manier kennismaken met een stukje geschiedenis, dat voor veel mensen onbekend is.

Beïnvloed door de sprookjes van Duizend en in nacht, vertelt ze een magisch verhaal uit het verre verleden. Daar tegenover staat de harde werkelijkheid van het verhaal van Nour. De reis die Rawiya in 12e eeuw maakt, komt grofweg overheen met de reis die Nour in de 21e eeuw maakt. Hoewel beiden om andere redenen op reis gaan, raken hun verhalen elkaar zo nu en dan even. Er worden als het ware draden gesponnen tussen heden en verleden, waardoor de verhalen niet los van elkaar staan.
Jennifer Zeynab Joukhadar schrijft vlot. In eerste instantie schrikt de beschrijving van de synesthesie even af, maar al snel wen je eraan en geeft dit het verhaal letterlijk kleur. Zowel de klanken als de geuren worden in kleur beschreven. Dit bied je de kans het verhaal levendig voor je te zien en zelfs bijna te ruiken. Het verhaal doet een beroep op al je zintuigen.

Daarnaast zoomt de schrijfster soms even in op een detail en laat ze de tijd even stilstaan, waardoor ze bijna een gedetailleerde foto maakt. (Bijvoorbeeld: “Ergens giet iemand een kop water uit het raam en de druppels vloeien wit en zilver in de goot.”) Samen met de synesthesie wordt hierdoor een duidelijke sfeer opgeroepen, die je het verhaal intrekt.

Een minpuntje is, dat Nour, een jong tienermeisje, soms wel heel (wereld)wijze dingen denkt. De manier waarop de schrijfster dit kind beschrijft, is niet helemaal realistisch, maar omdat het verhaal verder vlot leest, is daar makkelijk omheen te lezen.

Al met al een aanrader, een boek dat je meetrekt op een magische, maar ook gevaarlijke reis. Een boek dat je niet alleen iets leert over het verleden, maar ook over het heden. Misschien zijn er zowel in het heden als het verleden wel magie en gevaar waar we ons niet of onvoldoende van bewust zijn.

In twee verhaallijnen wordt het verhaal verteld, heden en verleden worden prachtig met elkaar verweven. Nour en Rami (Rawiya) maken veel mee en ‘De kaart van zout en sterren’ geeft een mooi maar ook ontluisterend beeld van de landen rondom de Middellandse zee. Waar de reis van Rami moeilijk en zwaar is, maar mooi, maken Nour en haar familie de verschrikkelijkste dingen mee. Ze worden ziek en raken elkaar kwijt. Als het gezin uiteindelijk herenigd is, is er veel gebeurd en dragen allen de sporen van deze vreselijke ervaring voor de rest van hun leven mee.
Nour spreekt geen Arabisch, maar ze leert het beetje voor beetje en het lijkt alsof je zelf ook een beetje Arabisch leert. Want niet alles is en wordt vertaald. Nour is een kleurrijke persoonlijkheid. Alles om haar heen drukt ze uit in kleuren.
Persoonlijk vind ik het prettig als niet alles is vertaald. In ‘De kaart van zout en sterren’ komen veel woorden in het Arabisch voor en daarbij moet je nadenken of googlen. Het haalt wel het leestempo uit het verhaal, maar deze roman nodigt juist uit tot langzaam lezen. Het geeft een goede indruk van de sfeer.
Joukhadar schrijft poëtisch, en kleurt haar woorden en zinnen. Ze schrijft zelf en ik quote: “De tekst is schilderen met woorden”.
Vanaf het begin werd ik in de verhalen gezogen. Hedendaagse problematiek en een geschiedkundig verhaal smelten samen in een smeltkroes van geuren, kleuren, klanken, verdriet, geluk, begrip en onbegrip en liefde. Graag had ik een kaart uitgespreid over de tafel en daarop de routes getekend en bijgehouden van de reizen van Nour en Rawiya.
Het verhaal van Nour en haar familie is zeer actueel. Het verhaal van Rawida is en leest als een sprookje. ‘De kaart van het zout en de sterren’ is een prachtige en realistische roman die indruk maakt.

Geschreven bij De kaart van zout en sterren

Boeiend boek dat ik in 1 adem heb uitgelezen. Het boek heeft een klein formaat en daar moest ik wel aan wennen. Het verhaal is heel erg goed.

Geschreven bij De kaart van zout en sterren

Ontroerend. Syrische vluchtelingenproblematiek verteld door een 12-jarig meisje, met ertussen een mooi verhaal uit het verleden. Mooi taalgebruik en omschrijvingen door de ogen van een speciaal kind.

Jennifer Zeynab Joukhadar is een Syrisch-Amerikaanse auteur en woont in New York. Ze is de dochter van een Moslim vader en een Christelijke moeder. Joukhadar is lid van the Radius of Arab American Writers (RAWI). Ze heeft diverse korte verhalen gepubliceerd. De kaart van zout en sterren (2019) is haar debuutroman.

Deze roman is een boek met twee verhaallijnen. Het verhaal in het heden vertelt de reis van Nour en haar familie. Oorspronkelijk komen ze uit Syrië, maar wonen al lang in New York. Als vader baba overlijdt, besluiten ze in 2011 terug te gaan naar Homs in Syrië. Maar Syrië is in oorlog. Lang blijft de oorlog buiten Homs, maar als hun wijk wordt gebombardeerd zijn ze alles kwijt en moeten ze vluchten. Hun reis is vol ontberingen, maar ze gaan door, ook al raken ze elkaar onderweg kwijt.

Nour denkt veel aan het verhaal dat baba haar vaak vertelde. Over het meisje Rawiya, die als jongen Rami leerling werd bij kaartenmaker al-Idrisi en met hem op reis ging. Die avontuurlijke is reis is de tweede en historische verhaallijn en beschrijft een reis die niet zonder gevaren is, maar wel een mooi beeld geeft van het oude land rondom de Middellandse zee.

Nour is een bijzondere persoonlijkheid. Ze is jong en kent alleen het leven in New York en maakt gedurende haar vlucht uit Homs een enorme ontwikkeling door. Haar twee zussen Zahra en Hoeda zijn ouder en hebben vroeger is Syrië gewoond en spreken Arabisch. Nour heeft dat nooit geleerd, maar weet gedurende het boek de taal wel voorzichtig te leren, het is alsof de woorden altijd in haar hebben gezeten. Maar Nour heeft nog iets bijzonders, voor haar heeft alles om haar heen een kleur, ook stemmen hebben een kleur en letters hebben kleuren. Het zijn die kleuren die haar op het einde de weg zullen wijzen naar hun einddoel.

Elke hoofdstuk bestaat uit een deel van het verhaal in het heden en een deel in het verleden. Wat heel mooi is gedaan, is dat de reizen synchroon lopen. Nour en haar familie maken dezelfde reis als Rawiya in de historische verhaallijn. Lastig zijn de vele Arabische namen die worden gebruikt en ook al zit voorin het boek een kaart, het is moeilijk te visualiseren waar ze precies zijn.

Het boek is ingedeeld in vijf delen, overeenkomend met het land waar ze zijn. Dit is heel mooi weergegeven door bij de start van een nieuw deel in de vorm van het land een gedicht te plaatsen. De gedichten zijn ook weer symbolisch voor het verhaal.

De schrijfwijze van Joukhadar is prettig en over het algemeen goed te volgen, vaak met bijzondere zinnen die de moeite waard zijn om nog eens te lezen. Af en toe is een uitspatting van poëtische aard, maar die passen toch weer heel goed in de verhaallijn. Juist omdat het geen standaard roman is en de hoofdpersoon Nour ook al speciaal is met haar kleuren en zoektocht naar stenen is het een boek dat als geheel gewoon klopt.

De kaart van zout en sterren is een bijzonder mooi boek waarin motieven als stenen, kleuren, sterren en zout de lezer laten proeven van een heel ander leven in een heel ander land. Het is een soort Oosters sprookje maar dan wel gespiegeld aan de harde realiteit van de oorlogsvluchteling. Deze combinatie maakt het een rijk en indrukwekkend boek.

Als Baba komt te overlijden gaan zijn vrouw en dochters terug naar Syrie, naar Homs. Daar woont de familie . Nour de jongste, weet niets van Homs en moet zich enorm aanpassen. Zij mist haar vader en door het verhaal wat haar vader vertelde voor het slapen gaan , weet zij iets, maar de realiteit is heel anders.Dit komt ook door de oorlogsdreiging. Stukje bij beetje pakt zij het leven in Homs op maar dan moeten ze vluchten en gaan zij net als het verhaal wat Baba altijd vertelde voor het slapen de reis maken die Rawiya ook heeft gemaakt. Rawiya leefde in de 12de eeuw , een meisje dat zich verkleedde als jongen gaat aan de slag bij een beroemd kaartenmaker. Nour en haar familie moeten vluchten en maken dezelfde reis als Rawiya.

Het verhaal komt soms bekend voor, meisje verkleed zich als jongen maar ook doet het aan sprookjes denken maar omdat het verhaal zich in het Oosten afspeelt is het ook weer nieuw en mooi.

De twaalfjarige Nour verhuist na de dood van haar vader met haar moeder en zussen van New York naar Syrië. Haar moeder en zussen zijn daar opgegroeid en hebben daar herinneringen. Voor Nour is alles nieuw. Als ze er nog maar net wonen begint de oorlog. Nour is nog bezig om het verlies van haar vader een plekje te geven als ze haar huis en veiligheid kwijtraakt. Ze slaat met haar familie op de vlucht. Ze reizen door verschillende landen om veiligheid te vinden.
Daaraan parallel loopt het verhaal van Rawiya die in de elfde eeuw op ontdekkingsreis gaat met de beroemde kaartenmaker Al-Idrisi. Verkleed als jongen sluit ze zich aan als leerlingkaartmaker bij de groep van Al-Idrisi. Onderweg moeten ze het opnemen tegen de mythische Roc en vijandige legers.

De twee verhalen ontmoeten elkaar telkens in de landen waar ze doorheen trekken. Het ene verhaal is romantisch, mysterieus en heldhaftig. Het andere verhaal is de harde werkelijkheid in prachtige Arabische, poëtische, zinnen weergegeven.