De Witte

Geschreven bij Wereldboeken 5 - De witte

De Witte van Ernest Claes is een echte ‘streekroman’ over een jongen met spierwit haar die leefde in Vlaanderen tijdens het begin van de 20ste eeuw en hield van streken uithalen. Het boek is zeer licht en simpel geschreven, het gaat over een doodnormale jongen in de 20ste eeuw die van ravotten met zijn vrienden en kattekwaad uithalen houdt en net als veel kinderen van zijn leeftijd heeft hij een hekel aan school. Het is geen boek waarbij je wakker ligt na te denken over de betekenis of het plot maar gewoon een boek dat je kan lezen en kan genieten van de grappige schrijfstijl en avonturen van De Witte. Wat het verhaal ook zo boeiend maakt is de bijzondere persoonlijkheid van De Witte. Hij is misschien een gemene kleine etter die graag mensen het leven zuur maakt, maar tegelijk is hij ook zeer gelovig en is hij erg geliefd bij de clerus. Het boek zit vol met onverwachte wendingen en elke keer dat je denkt dat je alles van De Witte begrijpt, haalt hij nogmaals een onverwachte streek uit. Het boek geeft mij zin om te leven in die “goede ouwe tijden” van ver voor mijn geboorte. Al bij al een echte aanrader!

Geschreven bij Wereldboeken 5 - De witte

Het boek beschrijft zoals het vroeger was en dat heeft Ernest hier zeer goed verwoord in het boek "de Witte" geen fantasie maar heerlijke eerlijkheid je kunt tussen de woorden heen lezen wat soberheid en eenvoud maar toch een rijkdom aan plezier en feestelijkheden.

Geschreven bij Wereldboeken 5 - De witte

De Witte is een goed geschreven boek waarbij je volledig kan wegdromen en je voorstellen hoe het leven vroeger was.
Het lijkt alsof je in die tijd rondloopt en zo de charmes van het leven hoe het vroeger was ziet.
Het boek gaf me zin om ook in die tijd te leven.
Het is niet echt een diepgaand verhaal, maar eerder aparte verhaaltjes over het leven van de witte.
Je krijgt onmiddellijk sympathie voor 'de witte' en leeft met hem mee.
Het geeft je een kijk in het leven van de jeugd van vroeger en wat zij deden om zich te amuseren, maar ook over hoe streng zij werden aangepakt.
Ik had veel spijt toen ik het boek had uitgelezen omdat het me altijd even compleet in een andere wereld bracht, wat ik heel leuk vond.

Ludovicus Verheyden kreeg van zijn familie, vrienden en de gemeenschap heel wat bijnamen, maar staat, omwille van zijn witte vlasblonde haar, bij iedereen gekend als ‘De Witte’. Hij is de hoofdfiguur in dit prachtige (jubileum-)boek van wijlen Ernest Claes.

De Witte, negen jaar, is het nakomertje van boerenfamilie Verheyden, heeft een broertje dood aan schoollopen en nog meer aan werken op het veld. Hij is echter heel erg goed en geslepen in het bedenken van kattenkwaad, waar hij ook zijn schoolvrienden in meesleept en hij doet niets liever dan ravotten en ontsnappen aan het ‘juk’ van elke dag.

In wezen heeft de Witte een goede inborst en een hart van goud, maar als het even kan, rebelleert hij ondoordacht op zijn eigen slinkse en grappige manier. Niet iedereen is even gelukkig met de streken en strapatsen die de Witte uithaalt, zeker niet zijn vader, de schoolmeester en de pastoor om er maar enkelen op te noemen.

Het boek De Witte verscheen voor het eerst in 1920 en werd na 100 jaar (2020) heruitgegeven in een mooie en verdiende hardcoverjubileumuitgave met leeslint. Deze recente uitgave werd uitgebreid met een interessant voorwoord van Peter Theunynck, waarin hij het boek, de personages en vooral ‘De Witte’ verduidelijkt en ontleedt. Het boek is een ‘streekroman’, waarbij de auteur een gemeenschap, hun woonentiteit, hun dagelijkse bezigheden beschrijft en er één figuur in het bijzonder uitlicht en portretteert.

Ernest Claes zet met De Witte een heel geloofwaardige jongensfiguur neer in het dorp Zichem waar hij zelf werd geboren, woonde, opgroeide en daarom het dorp m.a.w. kent als zijn eigen broekzak. Ik opteerde ook om de biografie van de auteur er eens op na te slaan en na het lezen hiervan kan ik mij niet van de indruk ontdoen dat Ernest Claes voor een groot deel zijn eigen ‘fratsen’ en leven heeft beschreven, maar dit komt nooit in het boek tot uiting.

De auteur heeft het boek erg goed opgebouwd. Hij schreef 14 chronologische verhalen, die aanvangen wanneer de Witte 9 jaar is en worden afgesloten wanneer de hoofdfiguur 12 jaar is geworden. Uiteraard kunnen alle verhalen los gelezen worden.

Het boek heeft heel humor in zich, maar is ook een aanklacht tegen het harde dorpsleven van begin 20e eeuw. Woningen waar men met heel veel personen op een kleine oppervlakte moest samenwonen en leven; dagelijks hard werken voor een schamel loon; de notabelen van het dorp – de pastoor, de notaris, de schoolmeester… – voor wie men ongelooflijk veel respect moest hebben maar die hun ook angst inboezemden …

Hoe men toen omging met de mensen, kunnen wij ons nu moeilijk voorstellen en zouden we ook niet tolereren: op school meer dan eens slagen krijgen van de meester en opgesloten worden in een donker stoffig hok; thuis een bed moeten delen met familieleden; zonder eten naar bed worden gestuurd … maar de keerzijde van de medaille is dat men met heel weinig tevreden was en toch erg gelukkig kon zijn.

Het valt op dat De Witte zich afzet en verzet tegen ieder persoon die gezag uitoefent. Hij kan daar helemaal niet mee omgaan en door zijn daden/acties komt hij vaak in een lastig parket en trekt hij steevast aan het kortste eind.
De Witte wordt op stel en sprong ‘volwassen’ en stelt zelf, zonder medeweten van zijn ouders, zijn toekomst veilig. Hij wil immers ontsnappen aan het harde landbouwleven en biedt zijn diensten aan in de drukkerij van de Abdij van Averbode, waar hij na het schrijven van zijn naam in een dik register, onmiddellijk wordt aanvaard.

‘…En dat was het einde van een heerlijke deugniet!’

Hieruit kan ik alleen maar concluderen dat De Witte veel slimmer was dan het boek laat uitschijnen en dat bevestigt mijn vermoeden dat Ernest Claes zelf model stond voor dit boek.

De volledige recensie is te lezen op www.indeboekenkast.com https://indeboekenkast.com/2021/01/25/de-witte/
waar nog meer fijne recensies te lezen zijn!

Geschreven bij Wereldboeken 5 - De witte

dit is wat nostalgie en voor mijn leeftheids genoten een wat herbeleving van een dorpsgevoel

jeugdsentiment maar toch nog altijd vlot leesbaar