Een kort oponthoud op de weg van Auschwitz

n eerste instantie dacht ik "weer een boek over de WOII". Heb er al best veel gelezen, maar dit boek verraste mij toch.

Het is een zoektocht van een zoon, die wil weten wat zijn vader ertoe gedreven heeft om zelfmoord te plegen. Göran laat de zoektocht beginnen, op het treinstation voor het getto in Lódž eind augustus 1944. Op 29 augustus vertrekt de laatste trein uit het getto, richting Auschwitz. Wat daar gebeurd is weet iedereen. David Rosenberg had het "geluk" om het vreselijke kamp te overleven. In de zomer-herfst van 1944 werd in allerijl in nazi-Duitsland werkkampen ingericht om de "oorlogsindustrie" draaiende te houden. David Rosenberg, ging met het eerste transport mee vanuit Auschwitz naar Braunschweig om daar in de autoindustrie te "werken". Daarna werd er met de gevangen heen en weer gereden van kamp naar kamp. Met alle verschrikkingen van dien. David Rosenberg kwam op 18 juli 1945 in Zweden aan.

"Toen pas begon Davids strijd om te overleven, en te leren leven met zijn verworven vrijheid, en het besef niet terug te kunnen keren naar zijn land en woonplaats".

Göran beschrijft de zoektocht op een indringende manier, hij heeft veel gespit in het verleden van zijn vader. De gaten die hij vond in het verleden, heeft hij getracht om die vanuit zijn eigen gevoel te beschrijven. Of die nu positief of negatief waren.

Göran, schrijft beeldend, zodat je alles voor je ziet en "beleefd". Na dit boek gelezen te hebben, besef je eens te meer wat een impact zo'n kamp op een mens kan hebben. En om met dat verleden te leven. Ongelofelijk.

Vind dit boek een aanrader.

De Zweedse schrijver Göran Rosenberg (met een s, niet met een z) vertelt het verhaal van zijn vader, voor en na Auschwitz. Waar de meeste boeken over Auschwitz de wreedheden begaan tegen velen beschrijven, beschrijft dit boek de vernietiging van 1 mens. Dat maakt het zeer indringend en indrukwekkend. Hoewel ik al meerdere boeken over WOII gelezen heb, heeft dit boek me weer veel geleerd en doen huiveren van onbegrip. Niet alleen de wreedheden tijdens de oorlog, maar juist ook die begaan na de oorlog shockeren me heel erg. Duidelijkste voorbeeld hiervan is de wiedergutmachung. Knap is dat de schrijver het verhaal van zijn vader met een bepaalde luchtigheid kan vertellen, waardoor het leesbaar blijft. Enige punt van kritiek is dat hij, wat mij betreft, soms wat te veel uitweidt over de geschiedenis of een beschrijving van een plek of persoon, waardoor sommige stukken wat langdradig worden. Wat mij betreft is dit prijswinnende boek zeker een aanrader.

Een prachtboek waarin de auteur het wedervaren vertelt van zijn ouders, Poolse joden die het getto en Auschwitz hebben overleefd en na de oorlog als ontheemden in Zweden zijn beland. Zijn vader werd nog een laat slachtoffer van de Holocaust want in de jaren zestig haalde Auschwitz hem nog in en maakte hij een einde aan zijn leven. Het verhaal grijpt de lezer meermaals bij de keel, vooral door de laconieke vertelstijl die erg herinnert aan HhhH van Binet over de aanslag op Heydrich, de feitelijke architect van de moord op de Europese joden.

Er zijn veel boeken over de Tweede Wereldoorlog, het getto en de concentratiekampen. Maar naar mijn belevenis zijn er weinig boeken over de mensen die het kamp hebben overleefd en hun strijd daarna om te kunnen leven in vrijheid. Waar moeten ze leven als ze niet meer terug kunnen keren naar hun land of woonplaats?
Göran wil weten wat er gebeurd is met zijn vader, waarom zijn vader geen andere uitweg meer zag dan om zelfmoord te plegen. Zo begint zijn zoektocht naar het verleden van zijn vader. Ik vind dat hij dat op een integere manier doet. Hij heeft duidelijk zitten graven in het verleden van zijn vader en de dingen vanuit zijn eigen perspectief geschreven. Als er gaten zijn in het verleden van zijn vader, geeft hij duidelijk aan wat hij denkt dat er gebeurd zou kunnen zijn. Hij beschrijft zijn vader zoals hij het ziet, of het nu positief of negatief is, het is zoals Göran’s vader het heeft beleefd.
Door dit boek te lezen besef ik beter wat voor impact zo’n kamp kan opleveren. En hoe ieder daarmee omgaat. En in dit geval wist Göran’s vader uiteindelijk niet meer hoe hij verder kan moest leven met zijn pijn, verdriet en depressie.
Göran kan heel beeldend schrijven waardoor ik dingen heel gemakkelijk voor mij kan zien en beleven. En daarnaast laat hij met dit boek zien hoe lang de nasleep van de Tweede Wereldoorlog kan zijn. Ook al zeggen sommigen, het is nu zo lang geleden dus is het tijd om te vergeten. Maar voor degenen die deze oorlog hebben meegemaakt en in de kampen hebben gezeten, die kunnen het juist niet vergeten. Ze hebben wel een keuze hoe ze ermee om gaan. En dat is wat Göran hier ook naar voren wil brengen, denk ik.
Kortom, een interessant boek. Vloeiend geschreven, hoewel het verhaal af en toe een inzakmoment kent, is het absoluut een aanrader.

Het waargebeurde verhaal van een man die de concentratiekampen overleefd, gezien door de ogen van zijn zoon (de auteur).
De uitwerking van het verhaal en geschiedkundig gezien, heel goed en erg accuraat. Maar door de vele opsommingen en data komt het boek saai over.
De auteur heeft een eigen schrijfstijl die soms naar het prozaïsche neigt.
Sommige mensen zullen dit een prachtboek vinden maar voor mij was het omwille van de onnoemelijk vele opsommingen en beschrijven saai. Ook omwille van het feit dat er geen enkel gesprek in voorkomt.
Conclusie: als non-fictie boek krijgt dit boek 4/5, als roman 3/5.