Er is geen daar daar roman

Het gebeurt soms dat een boek me compleet van de sokken blaast. In dit geval viel de eer te beurt aan Er is geen daar daar. Al vrij in het begin greep het me bij de lurven en dat gevoel werd nog even versterkt in de laatste hoofdstukken.
De titel heeft iets troosteloos, iets ontluisterends, want in mijn beleving is er altijd een daar. Van een geromantiseerd 'indianenverhaal' is niets terug te vinden. Geen Kevin Costner in Dances with wolves, maar Native Americans in Oakland, California.

Twaalf personages worden opgevoerd. Dat is een gedurfde, maar geen onoverkomelijke hoeveelheid. In aparte hoofdstukken worden de hoofdrolspelers één voor één ten tonele gebracht en naarmate het boek vordert grijpt alles steeds meer in elkaar.

Alle personages zijn van Indiaanse afkomst en woonachtig in Oakland. Allemaal torsen ze de littekens van rassenhaat, slachtpartijen, vervolging en minachting met zich mee, om uiteindelijk te eindigen als een totem, een veralgemeend beeld. Mede hierdoor en het gevoel minderwaardig te zijn, wordt het idee er nooit helemaal bij te horen van generatie op generatie doorgegeven. En dan zijn deze gebeurtenissen nog helemaal niet van zo lang geleden.
Orange maakt gebruik van meerdere vertelperspectieven en wisselt regelmatig tussen ik-, jij- en hij-perspectief, afhankelijk van het personage dat wordt belicht. Deze wisselingen van perspectief maken het geheel spannend, omdat tevens de betrouwbaarheid van de personages wisselt.

Een klein gedeelte van de personages;
Tony Loneman draagt de gevolgen met zich mee van een aan alcohol verslaafde moeder. Op school wordt hij zich er op zijn zesde ineens van bewust, wanneer zijn vriendje hem vraagt waarom hij zo'n vreemd gezicht heeft. Zijn ogen hangen slap, zijn mond hangt steeds open en de proporties zijn nou niet wat we noemen standaard. Als eenentwintigjarige loopt hij geestelijk wat achter. Hij heeft foetaal alcohol-syn-droom, wordt hem door oma verteld.
Met een 3D-geprint, plastic pistool weet zijn vriend Octavio indruk op hem te maken en worden er plannen gesmeed om het in te zetten bij een beroving om daarmee schulden in te kunnen lossen.

Dene Oxedene stelt zich ten doel om de klus van zijn overleden oom af te maken, door de verhalen van indianen in Oakland voor de camera te krijgen, zodat deze worden doorgegeven en hopelijk de native ook voor vol wordt aangezien.
Opal Viola Victoria Bear Shield en Jacquie Red Feather zijn zusjes, maar beiden van een andere vader. Met hun moeder verhuizen ze naar Alcatraz, waar Harvey bij hen intrekt en Jacquie zwanger maakt, nadat hun moeder is overleden. De baby wordt ter adoptie afgestaan. De internetverslaafde Edwin Black, wordt alsmaar dikker, kampt met een voortdurende constipatie, is bijna 24/7 online en op Second life doet hij zichzelf beter, slanker en actiever voor dan hij in werkelijkheid is.

Stuk voor stuk zijn het geen optimistische verhalen. Elk huisje heeft zijn kruisje, maar de kruizen zijn zwaar om te dragen; drugs, drank, criminaliteit, mishandeling, psychische problematieken en in acht maanden tijd zijn er zeventien zelfmoorden te betreuren. En dat alles door een voortdurende strijd met het zoeken naar een eigen identiteit.

De jaarlijkse Big Oakland Powwow is het evenement waar alle natives naar uitkijken en naartoe werken. Dat is ook de plek waar de twaalf personages onafhankelijk van elkaar samen zullen komen en hun verhalen zich met elkaar versmelten in een verpletterende apotheose.

Dit caleidoscopische verhaal is rauw, schokkend, keihard, maar glashelder. De auteur geeft de lezer geen afgerond einde en laat je nog even kauwen. Dit past echter geheel in het verhaal van de Native American, want ook hún verhaal is nog lang niet afgerond.
De originele opzet van de verhaallijnen lijkt misschien complex, maar dit is literatuur, een debuut dat staat als een huis.

gewoon gaan lezen.

Het echte verhaal over hoe het met de geschiedenis van de Indiaanse bevolking verder gaat.

Buitengewoon knap geschreven, over een volk dat beroofd is van zijn eigen identiteit, maar ondanks alles daarnaar blijft zoeken. Soms ontroerend, soms kippenvel, soms afschuw.

Geweldig boek