Vrachtbrief roman

Geschreven bij Vrachtbrief

Wat een fijn boek is dit! Een buitengewoon origineel verhaal meeslepend op papier gezet.

Zeven minnaressen, zeven brieven, zeven oldtimers en een ontwrichtende nalatenschap staat er op de cover. Evenals de titel Vrachtbrief wordt als snel in het boek duidelijk dat die woorden van de cover eigenlijk het gehele verhaal omvatten.

In het boek gaan we een stuk terug de geschiedenis in, zover als voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. De hoofdpersoon, de Poolse Myron Kaminski vocht ooit bij het Geallieerde Bevrijdingsleger. Tevens had hij geen vrije jeugd, wat hem maakte dat hij op zijn weg naar volwassenheid zijn Poolse afkomst liet varen en Nederlander werd. Hij nam ook een andere naam aan, waarvoor de reden pas aan het einde van het boek bekend wordt. Tijdens het zoeken naar zichzelf, heeft hij diverse paden bewandelt die niet altijd door de beugel konden. Als priester heeft hij toch diverse minnaressen gehad, en had hij ook enkele nazaten al kwam hij daar soms vele jaren later pas achter. Ook wordt in het boek het misbruik binnen het Vaticaan aan de kaak gesteld al is Myron daar zelf niet schuldig aan, maar het zou wel zijn levensweg ook deels bepalen. Hij mag en kan het bij leven niet naar buiten brengen. Pas na zijn dood zou het bekend worden. Hij weet na de oorlog een vermogen om zich heen te creëren en begint een oldtimer verzameling, maar op zijn bijna 100 jarige sterfbed krijgt hij enigszins spijt van zijn vroegere escapades waarbij hij telkens opnieuw de vrouwen in de steek had gelaten en gaat op zoek naar zijn nazaten. Hij vind ze, en wil dan alsnog iets in hun leven betekenen. Hij neemt een vrouw in dienst, Roza, die hem daarbij moet gaan helpen, ook zij komt niet toevallig op haar pad, maar hij verteld dat niet aan haar. De boodschap is wel duidelijk: Hij verkoopt zonder geld om de erfbelasting te ontduiken - tot aan zijn dood zou hij de wet blijven omzeilen - , enkele van zijn geliefde oldtimers aan al zijn nazaten en Roza moet ze afleveren middels een vrachtbrief. De vrachtbrieven horen bij de aflevering van de oldtimers, maar kunnen ook gezien worden als de zware last(vracht) die Myron heel zijn leven met zich mee droeg.

Het boek is niet alleen een roman, maar bevat ook korte terugblikken in de geschiedenis en al het moois over oldtimers. Eigenlijk zijn het min of meer zeven dezelfde verhalen, doordat in ieder verhaal zowel een dame, een oldtimer auto als het “overspel” van Myron als priester voorkomt, dus lijkt het wel voorspelbaar. Maar de steeds andere details in elk verhaal maken dat het toch niet saai wordt om te lezen. Aan het einde komen de verhalen allen bijeen. Ook aan het einde van het verhaal komt Roza er zelf pas achter welke rol ze in het geheel heeft gehad, waarom zij voorbestemd was Myron te helpen. Voor de lezer maakt dat en nog wat andere details, dat het enigszins voorspelbare boek toch nog wat kleine verrassende onthullingen heeft aan het einde.

Miriam Guensberg heeft zich voor Vrachtbrief opnieuw laten inspireren door de geschiedenis van haar Pools Joodse vader. Vrachtbrief borduurt voort op thema’s die ook in haar eerdere romans Poolse tranen en Ooit te vinden zijn. Ze vormen samen een drieluik, en in het laatste boek komen we weer enkele personen tegen uit de voorgaande boeken, maar je kunt de boeken ook absoluut allen uitstekend apart lezen.

Miriam Guensberg is filosofe en schrijfster. Haar romans zijn door de pers altijd zeer positief ontvangen, ze stonden meerdere malen op de longlist van de Libris Literatuurprijs.

https://www.vrachtbrief-roman.com/

Wanneer de hoog bejaarde Myron Kaminsky zijn einde voelt naderen, overdenkt hij zijn leven. Ondanks dat hij jarenlang als priester in het Poolse leger heeft gediend, was zijn leven niet onbesmet. Myron heeft een hoop misstanden begaan en wil nu met zichzelf in het reine komen. Hij spreekt zijn levensverhaal in op een dicteerapparaat en vraagt de jonge journaliste Roza het op papier te zetten. Roza krijgt ook de taak zes oldtimers af te leveren.

Samen met zijn goede vriend Tanek maakte Myron deel uit van de 1e Poolse Pantserdivisie van generaal Maczek. Het leger bracht de jonge mannen naar Frankrijk, Schotland, België en Nederland. Ondanks het rooms-katholieke celibaat liet Myron bij elk vertrek een zwangere vrouw achter. Miriam Guensberg beschrijft in Vrachtbrief 6 episodes uit Myrons leven. De verhalen zijn steeds op dezelfde manier opgebouwd. We lezen over de vrouw die Myron beminde, de auto waar ze samen voor vielen en hoe het de vrouw (na Myrons vertrek) vergaan is. Myron werd na de oorlog een groot verzamelaar van oldtimers. Aan het eind van zijn leven schonk hij ze aan zijn nazaten. Op de website https://www.vrachtbrief-roman.com/ kun je Myrons oldtimers uitgebreid bewonderen.

Dit boek is het laatste deel van Miriam Guensbergs drieluik over het Poolse bevrijdingsleger, waar haar eigen vader ook deel van uit maakte. De boeken zijn afzonderlijk van elkaar te lezen. In het eerste deel Poolse tranen maakten de lezers uitgebreid kennis met Myrons beste vriend Tanek en hun gezamenlijke grote liefdes, de Poolse Wisla en de Nederlandse Sofie. Deel twee Ooit draaide om de Poolse Ewa en hun dochter Margje (om met Margje in contact te komen veranderde Mylon zijn naam in Tony Kowalski). Het was leuk om hen in dit boek weer opnieuw te ontmoeten.

In dit laatste deel worden niet alleen de zes liefdesaffaires van Myron besproken. Guensberg brengt ook het kindermisbruik binnen de rooms-katholieke kerk ter spraken en geeft haar lezers een pittig geschiedenislesje. Uitgeverij Wolters-Noordhoff kan hier nog wat van leren! Mijn kinderen hebben op de basisschool nooit wat geleerd over de rol van het Poolse leger bij de bevrijding van ons land. Toch waren deze helden erbij in Gelderland, Drenthe, Overijssel en Groningen!

De titel van het boek heeft een dubbele betekenis. Bij het afleveren van de oldtimers overhandigde Roza (een door Myron vervaardigde) vrachtbrief. Enkele voorbeelden van zo’n brief: Hierbij verkoop ik, Tony Kowalski, de Tatra 87 aan Layla Sadowski. Het geld is reeds per bank ontvangen. Hierbij verkoop ik, Tony Kowalski, de Jaguar SS100 aan James Mackay. Het geld is reeds per bank ontvangen. Hoewel kleindochter Layla (uit een Pools avontuurtje) en kleinzoon James (uit een Schotse scharrel) in werkelijkheid geen geld overgemaakt hebben, hebben ze er toch een hoge prijs betaald. Beide groeide op bij ongelukkige ouders die een eind aan hun leven maakten. Ook slaat de titel op de vracht die Myron zijn hele leven met zich mee moest dragen. Hij voelde zich niet alleen schuldig aan het feit dat hij de vrouwen aan hun lot had overgelaten, maar ook dat hij het misbruik binnen de katholieke kerk niet wereldkundig kon maken. Door zijn vele liefdesaffaires kon de kerk hem makkelijk chanteren. Met hulp van Roza en een peper dure oldtimer vindt Myrons misbruikdossier na zijn dood alsnog de weg naar de pers.
Het zou mooi zijn als er bij de aankomende 4 mei herdenkingen en lezingen wat meer aandacht aan onze Poolse helden zou worden besteed. https://www.hebban.nl/spot/boeken-met-een-ster/nieuws/vrachtbrief-miriam-guensberg

Ik las vrachtbrief ademloos uit. Iedere zin heeft betekenis. Je doorvoelt de innerlijke noodzaak van de schrijfster om deze prachtig gecomponeerde roman te schrijven. Het is een rijk en gelaagd verhaal waarbij je binnengevoerd wordt in de belevingswereld van Myron Kaminski, een oude, geëxcommuniceerde Poolse priester én oud-strijder die het einde van zijn leven voelt naderen. Zijn turbulente levensverhaal is ook de geschiedenis van een man die in de religie geen troost heeft kunnen vinden en met zijn geliefden slechts kortstondige avonturen beleefde. Die escapades hadden ingrijpende gevolgen waarvan je als lezer deelgenoot wordt gemaakt. Je gaat compassie voelen voor zijn misstappen en verboden intimiteiten die hij samen met pijnlijke ontdekkingen via een dicteerapparaat heeft ingesproken. Via zijn levensverhaal, zeven kostbare oldtimers en bijbehorende vrachtbrieven, neemt de schrijfster je op onnavolgbare wijze mee naar de Poolse geschiedenis die helaas voor velen nog onbekend is. Een boek dat je pakt en niet meer loslaat.

Als auteur is Miriam Guensberg (1950) werkelijk op haar best, wanneer ze zich kan baseren op het verleden van haar Pools-joodse vader. Niet alleen in haar eerdere romans ‘Poolse tranen’ en in ‘Ooit’ is dit het geval. Ook in ‘Vrachtbrief’ verwerkt Guensberg topics, die haar heel bekend in de oren klinken en wellicht eveneens na aan het hart liggen.

“Toen ik nog priester was, ben ik op een dag een dorpsgarage binnengelopen waar ik de bewuste Tatra 87 zag staan. Zij zou mijn eerste bezit worden.”

Niet alleen oldtimers spelen een belangrijke rol in ‘Vrachtbrief’, maar ook muziek smeekt om de aandacht. Tegelijk serveert Guensberg haar lezers het indrukwekkende levensverhaal van de hoogbejaarde Poolse hartenbreker Myron Kaminski.
Haar vader werkte als divisie-arts bij de Eerste Poolse Pantserdivisie gedurende de Tweede Wereldoorlog. Uit dit gegeven onttrekt de schrijfster een flinke portie inspiratie om haar roman - op een waarheidsgetrouwe wijze - met een tweede verhaallijn in te kleuren.
Van het Geallieerde Bevrijdingsleger naar het geheime secretariaat van het (heilige, maar erg mysterieuze) Vaticaan, tot een fanatiek verzamelen en doneren van uitzonderlijk oude, kostbare auto’s.

“Al had pater Mazur me geregeld in naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest van mijn dwalingen ontslagen, hij had me even zo vaak medeplichtig aan zijn zonden gemaakt door mijn hand op zijn steigerend paard te leggen terwijl hij ‘Amen’ hijgde.”

In haar typische, meeslepende schrijfstijl en vurige taal, slaagt Miriam Guensberg er constant in je te blijven boeien.
Ze ramt het stevig in je strot, zonder medelijden. Rechttoe rechtaan en dit is maar goed ook. Op deze manier verneem je trouwens hoe het verleden echt is geweest. De lezer wordt geconfronteerd met de situatie van Polen tijdens de Tweede Wereldoorlog, het soldatenleven, het belang van Polen in functie van de bevrijding van West-Europa. De duistere gebeurtenissen achter de schermen van de katholieke kerk haalt de auteur uit de vrome doofpot. Amen!

Elke oldtimer koppelt Myron aan een specifieke vrouw uit zijn flink gevulde liefdesleven. Of het nu een Hispano-Suiza J12 uit 1924 is, of een Jaguar SS100, aan elk van die krasse karren hangt een prijskaartje vast, alsook een vrouwelijke verovering.
Scrupules heeft Myron niet echt; een celibatair leven (zelfs tijdens zijn priesterschap) is hem zeker niet op het lijf geschreven. Vaderschap behoort eveneens niet tot zijn woordenschat, ondanks het feit dat hij meer dan een keer vader is.
Pas in de laatste levensfase wil hij een aantal dingen rechtzetten. De zogenoemde ‘verkoop’ per vrachtbrief van een zevental van zijn oude auto’s, is bedoeld als een late donatie aan zijn nakomelingen. Een leven dat constant danst op het slappe koord van het aanvaardbare.

‘Vrachtbrief’ bestaat uit een kruidige mix van correcte historische feiten en de boeiende belevenissen van het hoofdpersonage.