Zigeunergebroed

Geschreven bij Zigeunergebroed

Ik ben over het algemeen bijzonder gecharmeerd van Vlaamse historische (jeugd)romans - deze Nederlander heeft er al een plank vol van staan. "Jonkvrouw" en "Galgenmeid" van Pat van Beirs en Jean-Claude van Rijckeghem (leuk grapje op pagina 100 van "Zigeunergebroed" trouwens!) behoren tot mijn absolute favorieten, en kregen 5 sterren van mij. Toen ik "Zigeunergebroed" onverwachts aantrof kocht ik het meteen, want dit moest wel een knaller zijn.

Pat van Beirs lijkt echter een beetje losgeslagen te zijn zonder Jean-Claude van Rijckeghem. Het verhaal is amper een verhaal, maar hangt met losse hoofdstukjes en anekdotes aan elkaar. Kort als het boek is, had er nog best in geschrapt kunnen worden, lijkt mij.
In het eerste deel van het boek kon ik me nog redelijk goed in Romanie, de hoofdfiguur, inleven, maar na het constant van de hak op de tak gespring, de volledige onduidelijkheid in chronologie, en de algehele teleurstelling die ik ervoer, raakte ik mijn band met haar kwijt. Dit maakte het laatste deel van het boek, wat wel chronologisch en spannend is, minder goed dan het had kunnen zijn.

Daarnaast is de schrijfstijl... apart. Behoorlijk vunzig voor een jeudgboek. Het eerste deel bevat echter al zulke lange zinnen vol synoniemen dat de jongste lezers al wel uit wanhoop af zullen vallen. Pas ietsje later begon me op te vallen dat Van Beirs fan is van alliteratie. Groot fan. Veel groter fan dan ik nog. Voorbeeld: "Guislain is de god van de goedheid zelve, maar men beschouwt hem zelf als goed gek. [...] Dan kunnen ze niet genoeg genezen worden, de vroegere veinzers en vuilspuiters." Nog voor ik op de helft was, moest ik me inhouden om het boek niet tegen de muur te smijten vanwege frustratie over het zoveelste straffe stafrijm (kijk, ik deed het ook!) dat een zin kwam opleuken. Honderden en honderden alliteraties, ik overdrijf het niet (hij wel).

Het is gewoon allemaal gruwelijk "over the top" en te geprobeerd (dat is nog zoiets: het boek bevat zinnen in Nederlands, Vlaams, Gents, Engels, Frans, Duits en Latijn. Want twee of drie talen in 223 bladzijdes voldoet niet). Romaine, onze vurige Vlaamse Kenau (ik deed het weer!), is een meisje dat alles wil, en alles mag en kan en doet (heel tof, zij het ietwat onwerkelijk voor het tijdsbeeld), maar het boek is een boek dat alles wil en juist niet alles kan. Er zijn te veel verhaalelementen die niet tot hun recht komen. Het komt gewoon niet geloofwaardig meer over. Super zonde, want het boek staat ook stampvol met oprecht super interessante historische wetenswaardigheden, waar ik zeker warm voor loop, maar soms waren ze voor het verhaal en zelfs voor het schetsen van het tijdsbeeld onnodig. Vaak was het ook niet meer te beoordelen wat verzonnen was en wat niet. Het lijkt mij dan ook dat het veel beter was geweest als er (zoals toch eigenlijk vrij gebruikelijk in historische romans) achterin het boek noten waren geweest die ons meer achtergrondinformatie verschaften. Een verklarende woordenlijst was ook fijn geweest, dat had een hoop synoniemen in het verhaal gescheeld. Dan was het geheel leesbaarder en leerzamer (ha!) geweest.

Ik hoop dat de heren auteurs volgende keer weer samenwerken. Met Jean-Claude had Pat het niet gekund, schreef hij voorin het boek. Zonder hem spijtig genoeg ook niet. Hij bezit de boeiende historische kennis, maar niet de macht over het verhaal.

Zigeunergebroed is een mooi boek, dat vooral sterk is door de duidelijke passie van de auteur en zijn vermogen om een beeld te scheppen van de tijdgeest. Langdradig en soms verwarrend, maar uiteindelijk een sterk verhaal dat liefhebbers van de negentiende-eeuwse ontwikkelingen zeker zal plezieren.