De kunst van controleverlies filosoferen over extase

Ik ben een groot fan van 'Filosofie voor het leven' van Evans, en mijn verwachtingen waren dan ook hooggespannen. Liep ik bij dat boek enthousiast mee met Evans, bij 'De kunst van controleverlies' lukte mij dat niet.

Evans stelt dat controle verlies nodig is om betekenis aan het leven te geven en om ons verbonden te voelen met anderen. Ik ben van mening dat dat ook goed zonder extatische ervaringen kan, dus daar gaat het al mis voor mij.

Dat neemt niet weg dat Evans een paar rake observaties doet en dat mooi beschrijft. Zo beschrijft hij dat er in onze cultuur eigenlijk maar twee houdingen zijn ten opzichte van buitengewone ervaringen: óf er is een aversie tegen (en het wordt afgedaan als waanzin of psyschisch ziek), óf mensen raken er gehecht aan en zijn alleen maar op zoek naar sensatie, zonder context/betekenis waardoor het leeg en oppervlakkig wordt.

Mensen geven het niet graag toe maar eigenlijk zijn veel mensen eenzaam; en is er behoefte aan gemeenschap, zingeving, kwetsbaar kunnen zijn, zorgen kunnen delen, geliefd en belangrijk kunnen voelen, overgave aan iets dat groter is dan jezelf. Hier ligt denk ik in de huidige maatschappij ook wel een gat, dat mensen soms niet gevuld krijgen, en waar bepaalde (religieuze) stromingen op in spelen. Evans beschrijft dit helder. Maar toch ligt de behoefte van mensen meer op het gebied van 'betekenis geven aan' dan op het gebied van extase willen beleven, volgens mij.

Evans plaatst oa kunst, sport, de natuur, sex, geweld, meditatie en muziek in een interessante context. Dat is zeker boeiend om te lezen maar de vonk sprong voor mij niet over. Misschien omdat ik nogal nuchter van aard ben. Ik kan me voorstellen dat je dit boek anders leest als je zelf bepaalde ervaringen hebt gehad of graag wil hebben.

Filosoof Evans neemt je mee langs allerlei methodes die de mens gebruikt om zichzelf te vergeten. Of we nou fanatiek bidden, paddo's gebruiken, de natuur in trekken, hardcore voetbalfan worden of urenlang onszelf in trance dansen - we lijken sinds mensenheugenis allemaal de drang te hebben om ons ego achter te laten en ons deel te voelen van iets groters. Evans zet zijn persoonlijke zoektocht naar extase én zijn filosofisch denken naast elkaar en schetst een samenhangend wereldbeeld waarin eigenlijk iedereen behoefte heeft even zichzelf te bevrijden van regels, sociale druk en van zijn eigen rationaliteit. Hierdoor ga je veel menselijk gedrag en de maatschappij nét even anders bezien. Evans lijkt zelf ook te zoeken: zijn christelijke achtergrond schuurt soms langs zijn wetenschappelijke vertrekpunt, en hier en daar verzeilt hij juist in heel alternatief spiritueel jargon. Ik had soms de indruk dat hij wetenschappelijke literatuur gebruikte om zijn persoonlijke standpunt erdoor te krijgen. Zolang je als lezer beseft dat het ook om een zeer persoonlijke beleving en een deels onbeantwoorde zoektocht gaat en dat Evans af en toe érg enthousiast is over zijn eigen wereldbeeld, gaat het goed.

De Engelsman Jules Evans schreef eerder het boek Filosofie voor het leven. Nu komt hij wederom met een filosofisch boek. De kunst van controleverlies. Hierin gaat hij op zoek naar een natuurlijk evenwicht tussen het rationele levenspatroon van de westerse wereld en vormen van extase. Zijn belangstelling voor geestelijke verrukking werd aangewakkerd door een bijna-doodervaring die hij had na een skiongeluk. Volgens Jules Evans is het belangrijk dat we een manier vinden om ons zelf zo nu en dan te kunnen verliezen. We staan in de westerse wereld voortdurend onder spanning, we raken oververmoeid en kunnen onszelf aardig in de weg zitten.

In De kunst van controleverlies neemt Jules Evans je mee in zijn zoektocht naar extase. Hij dook in de geschiedenis, onderging diverse rituelen om tot een vorm van extase te komen. Zo verkende hij onder andere de wereld van het christendom en toont hij de lezer hoe kunst en bepaalde muziekstromen je in extase kunnen brengen. Daarnaast vergeet hij ook de alternatieve mogelijkheden niet zoals psychedelica, tantra en mindfulness. Hij schrijft over de extatische effecten van sport, de natuur en zelfs oorlog. Als afsluiter een hoofdstuk over transhumanisme, kan nieuwe technologie ons in een extatische toestand brengen?

Het interessante boek bevat bijzonder veel gedetailleerde informatie, als een ware filosoof gaat de auteur diep op de stof in. Hij bespreekt de gezonde aspecten van extase, maar schroomt er ook niet voor om je op de gevaren te wijzen in zijn boek. De kunst van controleverlies is opgedeeld in verschillende hoofdstukken. Het geheel noemt hij ‘Het festival van de extase’ en iedere “soort” manier is dan ook te vinden in een andere festivaltent (hoofdstuk). Hij start met een pakkend hoofdstuk vol spontane spirituele ervaringen en daarna neemt hij je mee over het festivalterrein. Jules Evans schrijft eerlijk en met een nuchtere houding.

Extase kan bereikt worden op verschillende manieren. Het is van alle tijden en er zijn voor-en nadelen.
Dit is in het kort waar dit boek over gaat.
Onderverdeeld in tien hoofdstukken neemt Jules Evans de lezer mee in deze , soms duistere, wereld.
Wanneer wordt extase gevaarlijk? Hoe houd je de regie over jezelf?
De stof in dit non-fictieboek is goed te volgen. De vermelding van namen en werken van auteurs maakt duidelijk waar Evans zijn inspiratie vandaan haalde.
Aldous Huxley wordt veel genoemd.
Voor een ieder die zich interesseert voor vormen van extase, hoe die te bereiken en vooral wat de gevaren zijn, is dit een mooi overzicht. De geschiedenis, de verschillende (sociale en medische) invalshoeken en de vele verwijzingen naar de literatuur en mythologie maken het begrijpelijk.
Evans beschouwt niet alles klakkeloos, hij blijft kritisch wanneer hij meedoet aan diverse meetings, de ervaringen zijn niet altijd positief, dit zorgt voor een realistisch beeld

Jules neemt je mee in onze wereld waar in (gezonde) extase in de huidige maatschappij nog niet zo eenvoudig is. Hij laat zien, ervaar en haalt daar zijn inspiratie uit zonder mij het gevoel te geven een keuze te hoeven maken. Een bewogen verteller die een pracht festival weet neer te zetten. Voor mij persoonlijk mag na het lezen van het boek mijn spirituele kant weer open bloeien. 1 ding is duidelijk , extase; de kunst van controle verlies mag nooit verloren gaan. Dit boek maakt je bewust en werkt erg inspirerend!

Jules Evans neemt je mee naar een denkbeeldig festivalterrein waar hij je het gevoel van extase – en daarmee het verlies van controle - in de meest uiteenlopende vormen laat ervaren. En passant plaatst hij de ultieme beleving van religie, seks, muziek, film, natuur, contemplatie, psychedelica en geweld in een breed en logisch cultureel verband. Met zijn persoonlijke ervaringen weet hij de heilzame overgave aan extatische ervaringen ook weer zinnig te relativeren. Controleverlies kan immers, behalve verbondenheid met anderen, betekenis aan het leven geven. Maar het heeft ook altijd een keerzijde. De toekomst in kijkend is er genoeg reden tot zorg om de technologische extase, maar ook verwachting.

De titel van dit boek trok direct mijn interesse en het boek zelf was dan ook interessant genoeg om in een korte tijd uit te lezen. Met name de ervaringen van de auteur zelf, vond ik boeiend om te lezen. Maar daarnaast geeft de auteur ook inzicht in de geschiedenis en achtergronden van de methoden die er zijn om controleverlies/ extase te ervaren. Er is voldoende aandacht voor zowel de positieve punten (wat dit oplevert) hiervan, maar ook voor de risico's en nadelen. Kortom; interessante materie die je zeker aan het denken zet!

Twee pluspunten: goede kwaliteit en voordelige koop.

Dit is mijn eerste kennismaking met de schrijver Jules Evans en ik was zeer benieuwd wat deze filosoof melden heeft over het onderwerp extase aangezien, hij is drager van een stoicijnse tattoo. Wat toch voorkeur lijkt te geven op een manier van leven van de ratio.

In dit boek beschrijft Jules Evans de vele manieren om Extase te ondervinden en de positieve kant en de negatieve (gevaarlijke) kant. Dit alles wel op een frisse manier beschreven. In dit boek doet Jules dit door de hele ervaring onder te dompelen in het betreden van een festival terrein.
De onderdelen die worden aangeraakt zijn religie, mystiek, moderne popcultuur sport, natuur, seks en geestverruimende middelen en bloedroes op het slachtveld.
Jules laat goed en duidelijk naar voren komen wat de onderliggende behoefte is die gezocht worden bij de verschillende manieren van extase, de punten zijn helder het is vlot geschreven en leest makkelijk weg.

Geen zwaar en moeilijk leesbaar studieboek. Dit geeft de titel trouwens ook al aan. Het is goed je te realiseren dat je op de zaken moet ingaan maar dat je jezelf er niet in moet verliezen.Want dan zie je door de bomen het bos niet meer en dat levert slapeloze nachten op.